وظایف پروستات و تشخیص پروستاتیت حاد

وظایف پروستات

غده پروستات ترشحاتی قلیایی و شیری رنگ را در خود ذخیره و ترشح می‌کند که معمولا 25 تا 30 درصد حجم منی را به همراه سلول‌های اسپرم و مایع کیسه‌های منی‌ تشکیل می‌دهد.
در یک مرد سالم پروستات اندکی بزرگ‌تر از یک گردو است؛ در جلو و اندکی پایین‌تر از مثانه قرار دارد و پیشابراه را درست در زیر مثانه احاطه می‌کند و می‌توان در حین معاینه مقعدی آن را لمس کرد. پیشابراه درون پروستات با نام «پیشابراه پروستاتی» با دو مجرای انزالی به هم می‌پیوندد.

اسپرم درون بیضه‌ها تولید می‌شود و بعد وارد مجاری پیچ‌درپیچی روی بیضه به نام اپیدیدم می‌شود و در آنجا بالغ می‌‌شود. سپس از طریق دو مجرای کوچک عضلانی به نام «واز دفرانس» پس از پیچیدن به دور مثانه به کیسه‌های منی می‌رسد. در هنگام انزال عضلات جدار کیسه‌های منی و نیز پروستات منقبض می‌شوند و محتوای خود را به درون دو مجرای انزالی می‌ریزند.

این دو مجرای انزالی با عبور از میان پروستات به پیشابراه پروستاتی می‌ریزند و نهایتا این محتویات طریق آلت تناسلی از بدن خارج شود. مایع منی هم اسپرم را تغذیه می‌کند و هم خاصیت قلیایی آن اسپرم را در محیط اسیدی واژن زن حفاظت می‌کند.

پروستات از هزاران غده کوچک تولیدکننده مایع منی تشکیل شده است. به طور خاص پروستات یک غده برون‌ریز است. از این لحاظ به آن یک غده برون‌ریز می‌گویند که مواد ترشحی آن از راه مجاری‌ به بیرون از بدن می‌ریزد. غده‌های عرقی نمونه دیگری از غدد برون‌ریز هستند.

مایعی که پروستات تولید می‌کند یک سوم مایع منی را تشکیل می‌دهد.‌ مایعی که اسپرم را حمل و آ‌ن را تغذیه می‌کند. این مایع تولید شده به همراه اسپرم در کیسه‌های منی ذخیره می‌شود. کیسه‌های منی (وزیکول سمینال) در میان راست روده و مثانه و چسبیده به مثانه قرار دارند و به مجاری انزالی باز می‌شوند.

ترشحات کیسه منی غنی از فروکتوز (یک قند به عنوان منبع انرژی اسپرم)،‌ پروستاگلاندین‌ها (شکلی از اسیدهای چرب) و پروتئین‌ها هستند که باعث می‌شوند مایع منی در واژن زن منعقد شود. ترشحات پروستات غنی از کلسیم، روی، ویتامین C (اسید سیتریک)، اسید فسفاتاز، آلبومین و آنتی‌ژن اختصاصی پروستات (PSA) هستند. ترشحات پروستات دارای بالاترین غلظت سیترات (ویتامین C) نسبت به هر بافت بدنی دیگر در انسان هستند. شاید این غلظت بالا نقشی در تولید مثل داشته باشد. روی (زینک) نیز در غلظت‌های بالا در ترشحات پروستات یافت می‌شود. زینک یک ماده ضد عفونی‌کننده شناخته شده‌ است و دانشمندان معتقدند نقشی در مقابله با عفونت‌های باکتریایی پروستات داشته باشد.

تشخیص پروستاتیت حاد

تشخیص پروستاتیت حاد به دلیل نشانه های آن که حاکی از وجود عفونت هستند، نسبتاً ساده است. عامل ایجاد عفونت ممکن است در خون یا ادرار وگاهی در هردو یافت شود.

علت پروستاتیت حاد

میکروب های شایع ایجادکننده پروستاتیت حاد عبارتند از: ایشریشیاکُلی، کلبسیلا، پروتئوس، پسودومونا، اِنِتروباکتِر، اِنِتروکوک، سراتیا و استافیلوکوک طلایی.

پروستاتیت حاد ممکن است در بعضی از بیماران یک وضعیت اورژانس باشد که در این صورت باید بیمار را در بیمارستان بستری کرد و با آنتی بیوتیک های وریدی درمان نمود.

در ازمایش خون، افزایش گلبول های سفید دیده می شود.در فرد مشکوک به پروستاتیت حاد هرگز نباید ماساژ پروستات(از راه مقعد) انجام داد زیرا ممکن است موجب ورود میکروب ها به خون یا بافت های دیگر شود.(سِپسیسsepsis ) و در واقع به دلیل انکه باکتری عامل پروستاتیت به سادگی در ادرار قابل تشخیص است، ماساژ پروستات برای تشخیص بیماری لازم نیست. در معاینه از راه مقعد معمولاً غده ی پروستاتی که دچار بزرگی، حساسیت، تورم، سفتی، گرمی و گاهی نامنظمی شده لمس می شود.

آزمایش مخصوصی موسوم بهCRP (c-reactive protein) در اکثر موارد پروستاتیت حاد، افزایش نشان می دهد.**کشت ادرار و بررسی از نظر وجود گلبول های سفید و باکتری ها در مایع پروستات و ادرار.**کشت مایع منی.**سیستوسکوپی(مشاهده مثانه و مجرای ادرار به وسیله وارد کردن لوله انعطاف پذیر مخصوص از راه پیشابراه به داخل مثانه، به منظور بررسی ناهنجاری های ساختمانی یا انسدادهای ناشی از تومور یا سنگ).

درمان پروستاتیت حاد

استفاده از آنتی بیوتیک ها نخستین اقدام درمانی در پروستاتیت حاد است و اغلب در مدت کوتاهی(حداکثر2 هفته) موجب درمان بیماری می شود.

بعضی از آنتی بیوتیک ها نفوذ بسیار ضعیفی به داخل کپسول پروستات دارند و برخی دیگر، مانند سیپروفلوکساسین، کو – تری موکسازول و تتراسیکلین ها به خوبی از این کپسول عبور می کنند. در پروستاتیت حاد بر خلاف پروستاتیت مزمن باکتریایی، نفوذ آنتی بیوتیک به پروستات چندان مهم نیست زیرا عفونت شدید موجب گسیختگی سد پروستات – خون می شود.

برای درمان پروستات های حاد بالقوه تهدید کننده حیات باید از آنتی بیوتیک کشنده باکتری(مثل کینولون ها) استفاده کرد و نه آنتی بیوتیک آهسته کننده رشد باکتری (مثل تتراسیکلین).**بیماران بسیار بدحال باید در بیمارستان بستری شوند ولی بیماران نه چندان بدحال را می توان در منزل و با استفاده از استراحت، مسکن، ملین و مایع درمانی، درمان نمود.

بیماران دچار احتباس ادرار باید با استفاده از سوند زدن مکرر یا خالی کردن ادرار از ناحیه بالای استخوان عانه( به وسیله سوزن مخصوص)، تحت نظر پزشک درمان شوند.

عدم پاسخ پروستاتیت حاد به آنتی بیوتیک ها، احتمال وجود آبسه پروستات را مطرح می کند و باید آزمایش های تصویربرداری، مانند سونوگرافی از راه رکتوم(transrectalultrasound,TRUS) انجام شوند.میکروب ایشریشیا کُلی(E.coli )قادر است لایه بیولوژیکی تولید کند که سبب می شود عامل بیماری زا در پروستات باقی بماند.

عوارض پروستاتیت حاد

معمولاً پروستاتیت حاد بدون باقی گذاشتن عارضه به طور کامل درمان می شود.

 منبع : متخصص ارولوژی تهران