پیشگیری از تشکیل سنگ کلیه
شایعترین عامل ایجاد کننده سنگ کلیه، ننوشیدن آب به مقدار کافی است. سعی کنید به میزان کافی بنوشید تا ادرار خود را شفاف نگه دارید (به میزان روزانه حدود 8 تا 10 لیوان آب). نوشیدن آب گریپ فورت ممکن است خطر ایجاد سنگ های کلیه را در شما افزایش دهد.
اگر فکر می کنید رژیم غذایی شما ممکن است مشکلی داشته باشد ، برنامه ملاقاتی با یک متخصص تغذیه داشته باشید و انتخاب های غذایی خود را بازنگری کنید. اگر ویتامین های C و D را بیش از حد توصیه شده روزانه دریافت می نمایید، خطر ابتلا به سنگ های کلیه می تواند افزایش یابد . میزان کلسیم در رژیم غذایی نیز ممکن است در تشکیل سنگ های کلیه، مؤثر باشد. دریافت مقادیر توصیه شده کلسیم، همراه با تغذیه کم سدیم و کم پروتئین ممکن است خطر تشکیل سنگ های کلیه را در شما کاهش دهند. تغذیه سرشار از پروتئین ،سدیم و غذاهای غنی از اکسالات مانند سبزیجات سبز تیره، خطر ابتلا به سنگ های کلیه را بالا می برد.
داشتن وزن اضافه می تواند منجر به ایجاد مقاومت به انسولین و افزایش کلسیم در ادرار گردد، که هر دوی این ها می توانند خطر تشکیل سنگ های کلیه را افزایش دهند. در مطالعه ای نشان داده شد که چاقی فردی از اوائل سن بلوغ، بالابودن شاخص جرم بدن (BMI ) و بزرگ بودن اندازه دور کمر خطر ابتلا به سنگ های کلیه در آن شخص را افزایش داد. افرادی که زیاد اهل ورزش و تحرک بدنی نیستند، ممکن است با مشکل سنگ های کلیه روبرو شوند. به علاوه برخی داروها مانند استازولامید (دیاموکس) یا ایندیناویر (کریکسیوان) می توانند سبب تشکیل سنگ های کلیه شوند.
سنگ کليه يک بيماري نسبتا شايع در تمامي جوامع از جمله جامعه ما است. تا دو دهه قبل تنها درمان سنگهاي کليوي عمل جراحي بود که در آن پهلوي بيمار به اندازه 10 سانتيمتر شکافته مي شد و سنگ خارج مي گرديد. از خصوصيات سنگهاي ادراري (سنگ کليه، سنگ حالب، سنگ مثانه) عود آنها است. بيماري که تحت عمل جراحي قرار گرفته بود ممکن بود که بدنبال عود سنگ، مجددا تحت عمل جراحي قرار گيرد و هر بار که عمل تکرار مي شد سخت تر و پر عارضه تر بود. اگر بيمار سنگ حالب داشت، عمل جراحي حساس تر بود و بعلت قطر اندک حالب، امکان ايجاد تنگي حالب پس از عمل جراحي وجود داشت.
بهترین درمان سنگ کلیه
سنگ شکني در دو قسمت انجام مي شود، در داخل لوله ي حالب و در داخل کليه. در لوله ي حالب زماني اقدام به سنگ شکني مي شود که جلوي عبور ادرار از لوله ي حالب گرفته شده باشد. به اين علامت در اصطلاح پزشکي آب آوردگي کليه يا (هيدرونفروز) گفته مي شود. براي سنگ هايي که در داخل کليه باعث درد، خونريزي و گرفتن سر حالب و آب آوردگي کليه و همچنين بروز عفونت هاي کليه شود، نياز به سنگ شکني احساس مي شود. البته لازم به توضيح است که دو نوع سنگ شکني وجود دارد:
1) سنگ شکني درون اندامي که براي سنگ هاي مثانه و حالب بکار مي رود و در اين حالت پس از بيهوش کردن بيمار، دستگاهي از طريق مجاري ادرار به داخل مثانه يا حالب فرستاده شده و با ديد مستقيم توسط سنگ شکن که انواع مختلفي دارد شکسته مي شود. 2) در سنگ شکني برون اندامي، احتياجي به بيهوشي بيمار نيست و سنگ شکن با سنگ تماس مستقيم نداشته و از طريق امواج الکترومگنتيک از راه دور سنگ را خرد مي کند.
دفع سنگ کليه
اگر کسی سنگش را انداخت دليل نمی شود که همين حالا سنگی در کليه اش وجود نداشته باشد. چنين بيماری وقتی به ما مراجعه می کند، اگر درد داشته باشد، با مسکن دردش را ساکت می کنيم و بعد بررسی های خودمان را شروع می کنيم . معمولا” اين بررسی ها شامل عکسKUB و سونوگرافی کليه است. سپس بر اساس يافته های اين بررسی اوليه تصميم می گيريم. برای بيمارمان چه کار بکنيم. يعنی بر اساس جنس، اندازه و محل سنگ کليه تصميم می گيريم که برای بيمار چه روش درمانی اتخاذ کنيم. اما يک نکته مهم را بايد در مورد درمان سنگ کليه بگويم و آن اين که تقريبا” امروزه ديگر جراحی باز کليه در درمان سنگ کليه لزومی ندارد مگر در موارد بسيار خاص که خيلی هم نادر هستند. يعنی در حال حاضر در همين کشور خودمان به راحتی می توان سنگ های کليه را با روش هايی مثل سنگ شکن و جراحی مختصر يا همان PCN درمان کرد. توصيه من به تمام بيماران سنگ کليه اين است که اگر جراحی به آنها گفت که بايد برای درمان سنگشان جراحی باز کليه شوند، حتما” با يکی دو جراح کليه و مجاری ادرار ديگر هم در اين مورد مشورت کنند.
درمان سنگ کلیه
در بسیاری از موارد به عمل جراحی نیاز ندارد. اکثر سنگ های کلیه با خوردن مقدار زیادی آب، خود به خود دفع می شوند و بیمار طی این مدت می تواند در منزل استراحت کند و در صورت وجود درد، مسکن مصرف نماید. در افرادی که یک بار مبتلا به سنگ کلیه شده اند ممکن است چندبار دیگر نیز سنگ کلیه ایجاد شود. راه ساده و بسیار مهم برای پیشگیری از ایجاد سنگ کلیه، نوشیدن مقدار زیاد مایعات و به خصوص اب است. پرهیز از لبنیات و سایر غذاهای حاوی کلسیم زیاد در افرادی که دچار سنگ کلیه از جنس کلسیم شده اند ضروری استولی تحقیقات اخیر نشان داده اند که غذاهای حاوی کلسیم، از جمله لبنیات ممکن است به پیشگیری از ایجاد سنگ های کلسیمی کمک کنند.
نکته: خوردن قرص های حاوی کلسیم، خطر ایجاد سنگ کلیه را افزایش می دهد.
منبع: کتاب سنگ کلیه
