پیشگیری از عفونت ادراري ،علائم و نشانه‌های سندرم نفروتیک

سندرم نفروتیک

علت سندرم نفروتیک

سندروم نفروتیک اگز با منشأ خود کلیه و یا مادرزادی باشد نفروتیک اولیه٬ و اگر علتی دیگر در بدن وجود داشته باشد که کلیه را هم درگیر کند٬ نفروتیک ثانویه نام دارد.

نفروتیک اولیه: نفروتیک اولیه معمولاً در بحث بافت‌شناسی قرار می‌گیرد مانند نفروپاتی‌ ساده که بیشتر در کودکان دیده می‌شود٬ گلومرواسکلروز کانونی و بالاخره نفروپاتی غشایی که از علت‌های اصلی در سندروم نفروتیک بزرگسالان است. این تشخیص زمانی ارزش دارد که پس از غربالگری٬ مشخص گردد که نفروتیک ثانویه وجود ندارد.

نفروتیک ثانویه: نفروتیک ثانویه از نظر هیستولوژی(بافت‌شناسی) از همان الگوهای نفروتیک اولیه پیروی می‌کند اما دلیل ایجاد شدن آن٬ عامل دیگری خارج از محدوده گلومرال (کپسول بومن در کلیه) مثلاً هپاتیت بی٬ مرض قند٬ سرطان بدخیم و یا دارو است.

سندرم نفروتیک(به انگلیسی: Nephrotic syndrome)‏ که با نام نفروز نیز شناخته می‌شود در پزشکی و اورولوژی٬ مجموعهٔ علائم و سمپتوم‌هایی است که بخاطر آسیب به غشای پایه(باسال) گلومرول‌های کلیه ایجاد می شود و کلیه‌ها به مقدار زیادی٬ پروتئین دفع می‌کنند. کلیه سالم در هر شبانه‌روز، کمتر از ۳۰ میلی‌گرم پروتئین را از طریق ادرار دفع می‌کند، در حالیکه در سندرم نفروتیک این میزان به مقدار ۳ گرم در روز و یا بیشتر می‌رسد. دفع پروتئین در ادرار بویژه آلبومین منجر به هیپوآلبومینمی شده و در بیمار شاهد اِدِم(خیز) و هیپرلیپیدمی خواهیم بود.

در کلیهٔ دچار سندرم نفروتیک٬ بر روی پُدوسیتها(سلول‌های دیواره گلومرول‌ها) سوراخ‌های بزرگی به اندازهٔ پروتئین قرار دارند که منجر به پروتئینوری(دفع پروتئین در ادرار) می‌شوند هرچند بزرگی سوراخ‌ها برای عبور گلبول‌های قرمز کافی نیست و در بیمار هماتوری(دفع خون در ادرار) نمی‌بینیم و همین نکته فرق نفروتیک و نفریتیک است. چراکه در سندرم نفریتیک علاوه بر دفع پروتئین٬ دفع خون از طریق ادرار وجود دارد.

علائم و نشانه‌های سندرم نفروتیک

خیز یا ادم در اطراف چشم و پاها(به‌ویژه صبح‌ها)

پروتئینوری یا دفع پروتئین(بیش‌تر از ۳ گرم در شبانه‌روز) از طریق ادرار(به‌ویژه دفع آلبومین)

هیپرلیپیدمی و افزایش کلسترول در خون

آمنوره در زنان

جمع‌شدن‌ مایع‌ در بدن‌، خصوصاً پف‌ كردن‌ چشم‌ها و ورم‌ مچ‌ پا

پیشگیری از عفونت ادراري

در استفاده از ديافراگم تجديد نظر كنيد. ثابت شده است كه ديافراگم، عامل اصلى كمك كننده در افرادى است كه دچار عفونت هاى مكرر و مزمن مثانه مى شوند. احتمالا دو مكانيسم در ايجاد اين حالت، دخالت دارند: باكترى ها روى ديافراگم كه در عمق واژن قرار دارد، جمع مى شوند و همچنين ديافراگم مانع تخليه كامل مثانه مى باشد.
از نوار بهداشتى به جاى تامپون استفاده كنيد. هيچ كس نمى داند كه چرا بعضى از زنان به عفونت هاى مكرر، دچار مى شوند؛ اما مسايل مربوط به واژن مانند ميزان فعاليت جنسى، كاربرد ديافراگم و استفاده از تامپون )پنبه اى كه داخل واژن مى گذارند( در ايجاد آن، نقش دارند.
بهداشت كافى را تمرين كنيد. منظور از رعايت بهداشت كافى پوشيدن لباس هاى زير پنبه اى است كه شما را خشك نگه مى دارد؛ پرهيز از پوشيدن شلوارهاى تنگ كه تهويه را مشكل مى كند و در يك كلام، تميز نگه داشتن است.
اگر نمى توانيد حمام برويد تا باكترى ها را از ناحيه پرى نئال )بين واژن و مخرج( تميز كنيد، به طور حتم، در معرض خطر عفونت مجدد قرار خواهيد گرفت. اما افراط هم مى تواند به اندازه ى تفريط زيان آور باشد. شستشو مى تواند به طور ثابت، باكترى ها را وارد واژن و باكترى هاى غير عفونى را با باكترى هاى عفونت زاى E.COLI )اى كولاى( جايگزين كند و باعث عفونت هاى مجارى ادرارى شبيه UTI شود. مصرف صابون هاى ضد باكتريال قوى مى تواند همين كار را بكند. يعنى تغيير فلور نرمال واژن )يعنى باكتريهايى كه بدون خطر در واژن حضور دارند( كافى است تا فرد به عفونت حساسيت پيدا كند.
نكته: تميز باشيد، ولى وسواس به خرج ندهيد.

مهم ترين مکانيسم دفاعي مثانه تخليه منظم است و بايد به طور مرتب خالي شود و باقي مانده اي نداشته باشد. در کنار اين موضوع رعايت بهداشت فردي بخصوص در زنان بسيار مهم است.

برگشت ادرار

حالب وقتی وارد مثانه میشود عمودی وارد نمیشود با بلکه با شیب وارد میشود از زیر مخاط مثانه رد میشود بعدا یک دریچه روی آن باز میشود ، این مسیر حالب در زیر مخاط مثانه به اندازه ای باید باشدکه مانع برگشت ادرار به مثانه بشود . طول حالبی که زیر مخاط مثانه رد میشود تا دریچه ی حالب باز بشود باید 5 برابر قطر آن دریچه باشد . اگر این کمتر بشود درجاتی از برگشت پیدا میشود یعنی ناهنجاری اینجا است . ممکن است خیلی کم ، به اندازه ی قطر حالب باشد که باعث رفلاکس یا برگشت ادرار به مثانه میشود . این برگشت ادرار از دوران جنینی قابل تشخیص است و با سونوگرافی ، اگر مشخص شد که کلیه ها باد کرده ، یکی از شک ها رفلاکس است . لذا در دوران جنینی کاری نمی کنیم ، وقتی بدنیا آمد بعد از حدود یک ماه سونوگرافی را تکرار می کنیم . در این فاصله ی زمانی مرتب آزمایش ادرار می کنیم . آزمایش ادرار صرفا جهت عفونت ادرار است . اگر عفونت بود درمان را شروع می کنیم . دوباره سونوگرافی را تکرار می کنیم . بعضی از وقت ها این رفلاکس خودبخود خوب میشود . 50 درصد رفلاکس هایی که در دوران جنینی دیده میشود خوب می شود زیرا مسیرتکامل عضله های حاله ادامه پیدا می کند تا به تکامل نهایی خودش برسد که رفلاکس قطع می شود . اگر در آزمایش مشاهده شد رفلاکس ادرار ادامه دار است بعد از مثانه یک عکس رنگی گرفته میشود. وقتی تشخیص تایید شد ، باز درمان دارویی است و پیشگیری از عفونت است. در کنار این قضیه کلیه ها را هم بررسی می کنیم که آیا این رفلاکس به کلیه ها آسیب می رساند یا خیر . با رادیو ایزوتوپ یا اسکن رادیو ایزوتوپ که برای بیمار ضرری ندارد کلیه ها بررسی میشود . اگر دیدیم که رفلاکس دارد روی کلیه اثر می گذارد برای جراحی اقدام می شود .

منبع : متخصص ارولوژی تهران