[sbu_post_image]
شن و سنگ کلیه
کليه سنگ ساز
اگر غلظت مواد در ادرار زياد شود، زمينه های تشکيل سنگ کليه فراهم می شود. حالا می گوييم که برای جلوگيری از تشکيل سنگ بايد اين غلظت مواد را کم کنيم. به عبارتی بايد ادرار را تا می توانيم، رقيق کنيم. يعنی فردی که کليه سنگ ساز دارد، بايد آب و مايعات زيادی مصرف کند.
چقدر آب خوردن مهم نيست . چقدر ادرار داشتن مهم است. ممکن است فردی در محيطی گرم زندگی کند يا فعاليت روزانه اش زياد باشد، روزی 5 تا پارچ هم آب بخورد ، ولی باز کافی نباشد. چون همه اين 8 ليوان آبی که می خورد، عرق می شود و چيزی از آن به ادرار نمی رسد تا رقيق شود. اين فايده ای برای پيشگيری از سنگ کليه ندارد. برای همين بايد ملاک، ميزان ادرار باشد نه ميزان آبی که فرد می خورد. ما به بيماران توصيه می کنيم آنقدری آب بخورند که روزانه بيش از 2 ليتر ادرار داشته باشند. يا بعبارتی در طول خواب شبانه يک بار برای ادرار کردن به دستشويی بروند. بيماری که کليه سنگ ساز دارد، اگر احساس تشنگی کند و بعد آب بخورد، از قافله عقب مانده است. يعنی چنين بيمارانی نبايد هيچ وقت احساس تشنگی کنند و هميشه قبل از احساس تشنگی آب بخورند. اين بيماران بايد شب ها هنگام خواب يک ليوان بالای سرشان باشد، موقع کار روی ميزشان يک ليوان آب باشد . يعنی برای دسترسی به آب نبايد بيمار مشکلی داشته باشد.
علت کليه سنگ ساز
اينکه چرا سنگ کليه ايجاد می شود؟ چرا در يک کليه بيشتر از ديگری سنگ توليد می شود؟ چرا بعضی بيشتر و بعضی کمتر سنگ کليه دارند؟ سئوالاتی هستند که هنوز بطور مشخص جواب آنها پيدا نشده است. اما در اين زمينه نظريه هايی وجود دارد. مثلا” اگر غلظت مواد داخل ادرار زياد شود، می تواند زمينه ساز سنگ کليه شود يا در برخی موارد زمينه های ارثی برای تشکيل سنگ مطرح است که استعداد فرد را در ابتلا به سنگ کليه افزايش می دهد.
وقتی غلظت موادی در داخل يک محلول بيش از حد شود، در نهايت به حالت فوق اشباع در می آيند و به کريستال تبديل شده و رسوب می کنند، مثل اتفاقی که موقع توليد نبات رخ می دهد. نبات رابا همين روش توليد می کنند. ابتدا محلول شکر و آب را غليظ می کنند، و سپس داخل اين محلول غليظ نخ آويزان می کنند تا کريستال های شکر دور اين نخ جمع شوند و نبات توليد شود. اين همان اتفاقی است که هنگام تشکيل سنگ کليه می افتد. وقتی غلظت مواد در ادرار زياد شود، زمينه تشکيل هسته سنگ در ادرار فراهم می شود. وقتی هم که اين هسته اوليه ايجاد شد، ساير مواد دور اين هسته رسوب می کنند و سنگ بزرگ می شود.
درمان سنگ کلیه با سنگ شکن
اصلی ترین مزیت این روش آن است که بدون انجام جراحی می توان سنگ را درمان نمود.
در نتیجه ، هزینه ها، زمان بستری در بیمارستان، عوارض جانبی و دوره بهبودی کاهش خواهد یافت. متأسفانه تمامی انواع سنگها با این روش قابل درمان نمی باشند. بعلاوه گاهی اوقات قطعاتی از سنگ در داخل بدن باقی می ماند که نیاز به انجام روش های درمانی دیگری می باشد .
عموماً جهت کمک به آرامش بیمار کاهش اضطراب وی ممکن است از روشهای بی حسی موضعی یا بیهوشی عمومی استفاده شود.
معمولاً بیمار برای یک یا دو روز در بیمارستان بستری خواهد شد. گاهی نیز می توان بصورت سرپائی این عمل را انجام داد .
بعد از اتمام درمان بسیاری از بیماران می توانند حرکت کنند و حتی خیلی ها نیز در طی یک تا دو روز بعد از درمان می توانند به کارهای روزمره خود بپردازند. رعایت رژیم غذایی لازم نیست اما نوشیدن مقادیر زیادی آب می تواند به دفع سنگ کمک کند. ممکن است در حین دفع سنگ مقداری درد ایجاد شود که معمولاً بعد از درمان شروع شده و گاهی می تواند تا چهار الی هشت هفته بعد از درمان ادامه یابد. مصرف مقادیر کافی از مایعات و خوردن داروهای مسکن می تواند به کاهش درد کمک کنند.
PCNL يعني خارج کردن سنگ کليه از راه سوراخ کوچک پوست.
سنگ کليه يک بيماري شايع دستگاه اداري است. در گذشته تمام موارد سنگهاي بزرگ کليه بروش عمل جراحي بازو با ايجاد شکاف وسيع در ناحيه پهلو يا شکم درمان مي شدند ودر اين روش بيماران تا چند ماه از درد محل برش جراحي و عوارض ناشي از آن مثل فتق محل عمل شکايت داشتند ولي با ابداع روشهايي مثل سنگ شکني با امواج صوتي براي سنگهاي کوچکتر از 2cm وروش pcnl براي سنگهاي بزرگتر از 2cm اکثر سنگهاي کليه را براحتي و بدون شکاف وسيع پهلو مي توان درمان نمود.
درمان سنگ کلیه با عمل PCNL
بسته به مهارت جراح، زمان انجام عمل PCNL از 30 تا 90 دقيقه طول مي کشد.
زمان بستري
اکثر بيماران يک شب بستري مي شوند ولي ممکن است 2 الي 3 شب نيز طول بکشد.
پيش از عمل سنگ کلیه
1-بيمار حتماً مصرف آسپرين و داروهاي رقيق کننده خون را يک هفته قبل از عمل جراحي قطع کند.
2-عفونت ادرار فعال بايد درمان شود.
3-در صورت وجود هرگونه بيماري خوني، قلبي و عروقي و ريوي بايد با دکتر مربوطه مشاوره انجام شود.
پس از عمل سنگ کلیه
1-استراحت نسبي و انجام ندادن کارهاي سنگين جهت جلوگيري از خونريزي احتمالي به مدت 10 روز.
2-مصرف زياد مايعات.
3-زور نزدن و جا به جا نکردن اشياء سنگين.
4-وجود خون رقيق در ادرار، يک تا دوهفته پس از عمل طبيعي است.
منبع: متخصص ارولوژی تهران