[sbu_post_image]
قشرکلیه
کورتکس (قشر)کلیه، لایه ی بیرونی بسیار پرعروق و دانه دار کلیه است که تقریباً از 25/1 میلیون گلومرول (glomerulus) و لوله های در هم پیچیده تشکیل می شود. هر گلومرول ساختمانی از رگ های خونی و رشته های عصبی است. لوله های در هم پیچیده (convoluted tubules) کلیه از گلومرول ها تا مجاری ارتباط دهنده و بین کپسول بومن (Bowman’s capsule) و قوس هِنلِه (Loop of Henle) امتداد می یابند. بخش های ابتدایی و انتهایی این لوله ها در هم پیچیده و بخش های صعودی و نزول قوس هنله، صاف هستند. گلومرول ها و لوله های در هم پیچیده کلیه، مواد زاید بدن را از خون تصفیه می کنند و چنان چه مواد مورد استفاده ای در آنها یافت شود، این مواد را به خون بر می گردانند و بقیه مواد را به صورت ادرار دفع می نمایند. اجسام مالپیگی (Malpighian corpuscles) یا اجسام کلیوی (renal corpuscles) اجسامی کوچک، گرد و به رنگ قرمز تیره اند که در قشر (کورتکس) کلیه واقع شده اند و هر یک از آنها به یک لوله ی کلیوی متصل می شود. هر جسم مالپیگی تقریباً 2/0 میلی متر قطر دارد. اجسام مالپیگیبخشی از دستگاه تصفیه ای کلیه را تشکیل می دهند که اجزای غیر پروتئینی پلاسمای خون از طریق آنها وارد لوله های کلیوی می شوند.
علائم عفونت ادراری
در زناني که به خاطر عفونت و التهاب مجراي ادرار سوزش دارند، علائم خفيف تراست و به تدريج خود را نشان مي دهد. اين نشانه ها ممکن است با ترشح يا خونريزي غير طبيعي از واژن که ناشي از التهاب همزمان دهانه رحم(سيستيت)است، همراه باشند. ممکن است بيمار به تازگي ازدواج کرده باشد و از درد شکم شکايت کند. گاهي اوقات پزشک متخصص هنگام معاينه بيمار مشاهده مي کند که دهانه رحم ترشحات چرکي دارد يا ضايعات تبخال تناسلي وجود دارند.
عفونتادراری بر اثر ورود باکتری به محیط مثانه رخ میدهد. این باکتریها با ورود به مجرای ادراری و مثانه، به جداره آن حمله میکنند و باعث قرمزی، التهاب و واکنش در دستگاه ادراری تحتانی میشوند. اولین واکنش التهابی، تکرر ادرار و سوزش است.
البته در دستگاه ادراری بعضی بیماران باکتری وجود دارد، ولی اصلا علائم واضحی ندارند و به طور اتفاقی و در آزمایشهای کلینیکی شاهد بالا رفتن باکتری در اوره هستیم، اما علائم به تکرر ادرار و سوزش ختم نمیشود، بلکه با رشد سریع باکتریها، درد زیر شکم یا پهلوها، دفع قطرهقطره ادرار، احساس پر بودن مثانه، بوی بد ادرار، خون در مثانه یا تیرهشدن رنگ ادرار نیز به دیگر نشانهها اضافه خواهد شد.
وجود خون در ادرار فقط به دلیل عفونتهای ادراری است یا میتواند عامل دیگری داشته باشد؟
خون در ادرار را باید جدی گرفت. این علامت، نشانه آن است که مخاط دستگاه ادراری در حال خونریزی است و جداره عروق ظریف آسیب دیدهاند، اما رنگ و نوع خونریزی نیز میتواند نشان دهد محل خونریزی کجا بوده است.
اگر خونریزی از قسمت فوقانی باشد خونریزی پررنگ خواهد بود. این نوع خونریزیها ممکن است به دلیل وجود سنگ کلیه باشد، ولی در این موارد هیچگاه خونریزی لختهای نخواهیم دید. عفونتهای داخل مثانه و پیشابراه یا وجود تومور در دستگاه ادراری تحتانی، موجب خــونریــزی لختــهای به رنـگ روشن مـیشود.
خونـــریزی همیشــه با چشم مسلح قابـل رویت نیسـت و گاهی فقط در آزمایش ادراری و زیر میکروسکوپ دیده میشود. خونریزی میتواند به دلایل دیگری از جمله بالا بودن کلسیم در ادرار، اسیداوریک زیاد و کریستال اوری باشد.
بیشتر عفونتها به دستگاه ادراری تحتانی محدود میشود. عفونت پیشابراه اوتریت، عفونتمثانه سیستیت و عفونت کلیه پیلونفریت نام دارد. در عفونت دستگاه ادراری تحتانی دو عضو یعنی پیشابراه و مثانه درگیرند که گاه کلیهها نیز درگیر میشوند. اگر درمان مناسب انجام نشود باکتریها به نقاط فوقانی دستگاه ادراری تجاوز میکنند.
علايم باليني عفونت هاي ادراري به شخص و سن وي بستگي دارد و در افراد متغير است، مثلاً در کودکان يک تا 2 سال به شکل بي قراري، دل درد، خوب وزن نگرفتن، بي اشتهايي و تب هاي غيرمعمول است که با افزايش سن، فرد مي تواند علايم خود را ابراز کند که از شايع ترين آنها مي توان به سوزش ادرار( بخصوص هنگام تخليه کامل مثانه)، تکرار ادرار، درد در ناحيه تحتاني شکم روي مثانه، پيدا شدن خون در ادرار، احساس فوريت داشتن در دستشويي و حتي بي اختياري اشاره کرد.
نکته! عفونت هاي مثانه بدون تب هستند، عفونت هايي که اغلب تب دار هستند مربوط به عفونت هاي کليه مي باشد.
منبع : کتاب راهنمای پزشکی خانواده- بیماری های کلیه و مجاری ادرار