[sbu_post_image]
بیماری كلیه
اگر چه كلیه ها، عضوهای كوچكی هستند ، ولی از وظایف حیاتی زیادی از جمله تصفیه نمودن مواد زاید و مایعات اضافی از خون را به عهده دارند كه در حفظ سلامتی عمومی بدن موثر است. بیماری شدید كلیه، ممكن است منجر به نارسایی كامل آن شود، كه نیازمند درمان با دیالیز یا پیوند كلیه برای جلوگیری از مرگ است . اگر چه درمانهای موثری برای بسیاری از بیماریهای كلیه وجود دارد ولی مردم هنوز نمی دانند كه بیماریهای كلیه قابل پیشگیری اند.
کلیه منفرد
کلیه منفرد(solitary kidney ) اکثر افراد دارای دو کلیه هستند که هریک از آنها در یک طرف بدن، بلافاصله زیر قفسه سینه و در کنار ستون مهره ها قرار گرفته است. اما در بعضی از افراد به جای دو کلیه، یک کلیه وجود دارد که ممکن است این وضعیت یا مادرزادی است یا در اثرعمل جراحی برداشتن کلیه(نفروکتومی،nephrectomy ) ایجاد شده و یا اهدای کلیه عامل ان بوده است. نفروکتومی برای درمان بیماریهایی مانند سرطان کلیه، آسیب دیدی کلیه در اثر ضربه و یا بعضی از بیماری های کلیوی دیگرانجام می شود.
علل بیماری كلیه
معمولاً دو علت مهم برای نارسایی كلیه ها( یا مرحله نهایی بیماری كلیه) دیابت( دیابت نوع 2 یا دیابت بزرگسالان) و فشار خون بالا وجود دارد. زمانی كه این دو بیماری با درمان مراقبت شوند، بیماری های كلیه مرتبط با آنها می توانند پیشگیری شوند یا سرعت شان كاهش یابد. داروهای موثر زیادی برای درمان فشار خون بالا وجود دارند. علاوه براین، تغییرات سلامت بخش در شیوه زندگی، مانند كم نمودن وزن و ورزش مرتب در مراقبت از فشار خون بالا و حتی پیشگیری از آن موثر است. نظارت دقیق بر قند خون در بیماران دیابتی از سایر مشكلات مانند بیماری كلیه، بیماری كرونر قلب وسكته پیشگیری می كند. زمانی كه بیماران دیابتی، همزمان به فشار خون بالا مبتلا شوند، داروهای خاصی كه بازدارنده های آنزیم تبدیل كننده آنژیوتنسین نامیده می شوند، برای حفظ عملكرد كلیه ها موثرند. سومین علت اصلی مرحله نهایی بیماری كلیه گلومرولونفریت( بیماریی كه به واحدهای تصفیه كننده كلیه بنام گلومرول ، آسیب می رساند) است . در بسیاری از حالات، علت این بیماری ناشناخته است ، اما در برخی موارد ممكن است ارثی باشد یا در اثر عفونت به وجود آمده باشد.برخی از بیماریهای دیگری كه ممكن است بر كلیه اثر بگذارند شامل عفونت ها، سنگ های كلیوی و بیماریهای ارثی، می شوند. استفاده بیش از اندازه قرص های ضد درد یا مصرف مواد مخدر مانند هروئین می تواند به كلیه ها صدمه بزند . برخی از این بیماریها قابل درمان هستند. برخی موارد، درمان می تواند سرعت پیشرفت بیماری را كاهش و طول عمر را افزایش دهد.
مرحله نهایی بیماری كلیه زمانی رخ می دهد كه حدود 90 درصد از عملكرد كلیه از بین برود. افراد مبتلا به نارسایی كلیه ممكن است دچارتهوع، استفراغ، ضعف، خستگی، گیجی، مشكل در تمركز و از دست دادن اشتها شوند، نارسایی كلیوی با آزمایش خون و ادرار قابل پیشگیری است.
ادرارتان را نگه ندارید
ممکن است برای شما هم پیش آمده باشد که بی موقع نیاز فوری به دفع ادرار پیدا کرده باشید، مثلا در ترافیک خیابان گیر کرده باشید و یا در یک جلسه مهم کاری باشید و یکدفعه دستشویی تان بگیرد. در این گونه مواقع مجبور هستید برای مدت زمان طولانی ادرار خود را نگه دارید. ولی باید بدانید نگه داشتن ادرار، مشکلاتی را برای سلامتی شما بوجود می آورد.
مثانه یکی از اعضای ماهیچه ای بدن می باشد که در داخل لگن قرار گرفته و توسط عضلات آن نگه داشته می شود.
مثانه، ادرار را تا موقع خارج شدن از بدن در خودش نگه می دارد.
در انتهای مثانه یک اسفنکتر (دریچه) ماهیچه ای وجود دارد که موقع دفع ادرار باز می شود و سایر اوقات بسته است.
زمانی که نیاز به دفع ادرار داریم، پیام هایی از مثانه به مغز ارسال می شود تا عضلات مثانه بتوانند ادرار را از بدن دفع کنند.
کنترل ادرار
نگه داشتن ادرار برای مدت زمان طولانی باعث کاهش کنترل ادرار (بی اختیاری ادرار) و یا اختلال در دفع آن می شود.
اختلال در دفع ادرار ممکن است در بچه هایی رخ دهد که در اثر نگه داشتن ادرار، مثانه شان باز و گشاد می شود.
به علاوه اگر ادرار دائما نگه داشته شود، اسفنکتر پایینی مثانه به درستی عمل نخوهد کرد.
اگر اعصاب مثانه به درستی پیام ها را به مغز نفرستند، این اسفنکتر بسته می ماند و ادرار در مثانه جمع می شود و دفع نمی گردد.
جمع شدن ادرار در مثانه باعث سرریز شدن آن و تجمع باکتری ها در آنجا می شود.
برای اینکه مثانه تان سالم بماند، بایستی به محض احساس پر بودن مثانه به توالت بروید تا ادرار در مثانه جمع نشود
عوارض نگه داشتن ادرار
نگه داشتن طولانی مدت ادرار و عدم دفع آن منجر به بروز مشکلات متعدد ادراری مانند عفونت مجاری ادراری، عفونت مثانه و بیماری های کلیه می شود.
وقتی که ادرار در مثانه می ماند، مقادیر زیادی از باکتری ها در آنجا رشد می کنند که منجر به بروز عفونت می شود.
منبع : کتاب راهنمای پزشکی خانواده- بیماری های کلیه و مجاری ادرار