[sbu_post_image]
نقش اصلی کلیه ها در بدن چیست؟
یکی از وظایف مهم و اصلی کلیه ها، تنظیم تعادل مایعات و املاح بدن است. برای آنکه عملکرد کلیهها به درستی انجام شود، باید خون کافی وارد آنها شود و به شبکه پیچیده مویرگیشان برسد. کلیهها علاوه بر تنظیم آب و املاح بدن، وظیفه تولید هورمون اصلی خونساز بدن را هم برعهده دارند. یکی دیگر از وظایف کلیه ها، دفع سموم بدن با آب به صورت ادرار است.
گلومرول
گلومرول ها و لوله های کلیوی ، خون را تحت فشار بالا تصفیه می کنند؛ اوره، املاح و سایر مواد زاید محلول را از پلاسمای خون برمی دارند و محلول خالص و تصفیه شده را به خون بازمی گردانند.*روزانه بیش از 1180 لیتر خون از دو کلیه عبور می کند. ورود خون به کلیه به وسیله ی سرخرگ کلیوی و خروج آن از کلیه، به وسیله ی سیاهرگ کلیوی انجام می شود. تمام خون بدن، در هر ساعت حدود 20 بار از کلیه ها عبور می کند ولی فقط حدود حجم خون از نفرون ها خارج می شود. کلیه ها آب را به صورت ادرار برمی دارند و آب تصفیه شده را به پلاسمای خون بازمی گردانند و از این طریق به حفظ تعادل آب بدن کمک می کنند.
بعضی هورمون ها، به ویژه هورمون ضد ادراری(antidiuretic hormone ) تولیدشده به وسیله ی غده هیپوفیز، عملکرد کلیه ها را در تنظیم تعادل آب و الکترولیت بدن را کنترل می کنند.
علایم شایع گلومرولونفریت
گلومرلونفریت خفیف هیچ علامتی ایجاد نمیكند و تشخیص آن تنها با آزمایش ادرار میسر میشود. گلومرولونفریت شدید علایم زیر را ایجاد میكند:
۱. ادرار تیره یا كمی قرمز
۲. احساس كسالت
۳. خوابآلودگی
۴. تهوع یا استفراغ
۵. سردرد
۶. گاهی تب
۷. بیاشتهایی
۸. كاهش ادرار
۹. تنگی نفس
۱۰. بالارفتن فشار خون
۱۱. وجود پروتئین در ادرار
۱۲. اختلال بینایی (به علت بالا بودن فشار خون)
۱۳. جمعشدن مایع در بدن، خصوصاً پف كردن چشمها و ورم مچ پا
علل بیماری گلومرولونفریت
گلومرولونفریت حاد به دنبال یك عفونت استرپتوككی رخ میدهد. شایعترین مكانهای عفونت عبارتند از گلو و پوست. علایم كلیوی معمولاً 3-2 هفته بعد از عفونت استرپتوككی رخ میدهند. گلومرولونفریت مزمن نادر است و امكان دارد دلایلی غیر از گلومرولونفریت حاد داشته باشد. سایر علل شناخته شده عبارتند از لوپوس، عفونتهای ویروسی، آندوكاردیت باكتریایی. گاهی علت آن ناشناخته است.
علل گلومرولونفریت عبارتند از:عفونا استرپتوکوکی حلق(آنژین چرکی) یا به ندرت عفونت استرپتوکوکی پوست(زردزخم)، آندوکاردیت باکتریایی(التهاب بافت های دریچه های قلب در اثر انتشار عفونت از طریق خون)، عفونت های ویروسی مانندHIV/ ایدز، هپاتیتB و هپاتیتC )، بیماری های سیستم ایمنی بدن (مثل لوپوس، سندرم گودپاسچِر، نفروپاتیIgA )، التهاب عروقی (مانند پُلی آرتریت و گرانولوماتوز و گِنِر)، بیماری های ایجادکننده بافت جوشگاهی(اِسکار) در گلومرول ها( مثل فشارخون بالا، دیابت و گلومرولواسکلروز).
گاهی گلومرولونفریت مزمن پس از گلومرولونفریت حاد ایجاد می شود، ولی در بعضی موارد بدون وجود سابقه ی قبلی، گلومرونفریت به شکل نارسایی مزمن کلیه تظاهر می یابد. به ندرت گلومرولونفریت مزمن در بعضی افراد فامیل دیده می شود. که علت آن نامشخص است.
علایم گلومرونفریت
علایم و نشانه های گلومرونفریت عبارتند از: ادرار خونی (هماچوری؛ hematuria) که در آن ادرار به رنگ کولا یا چای در می آید؛ کف کردن ادرار به دلیل وجود پروتئین در آن (پروتئینوری؛ proteinuria)، بالا بودن فشار خون، احتباس مایع در بدن به شکل خیز (تورم یا اِدِم؛edema) به ویژه در صورت، دست ها، پاها و شکم تظاهر می یابد؛ خستگی ناشی از کم خونی یا نارسایی کلیه؛ کاهش حجم و دفعات ادرار، تنگی نفس، بی اشتهایی. تشخیص گلومرولونفریت با اندازه گیری کراتینین و نیتروژن اوره خون (BUN) و اندازه گیری مقدار پروتئین خون (که با کاهش همراه است)، رادیوگرافی کلیه (IVP)، سونوگرافی یا سی تی اسکن کلیه صورت می گیرد و معمولاً برای رسیدن به تشخیص قطعی باید از بیوپسی کلیه استفاده شود.
منبع : کتاب راهنمای پزشکی خانواده- بیماری های کلیه و مجاری ادرار، متخصص ارولوژی تهران
