[sbu_post_image]
دلیل وجود خون در ادرار
خون در ادرار را باید جدی گرفت. این علامت، نشانه آن است که مخاط دستگاه ادراری در حال خونریزی است و جداره عروق ظریف آسیب دیدهاند، اما رنگ و نوع خونریزی نیز میتواند نشان دهد محل خونریزی کجا بوده است.
اگر خونریزی از قسمت فوقانی باشد خونریزی پررنگ خواهد بود. این نوع خونریزیها ممکن است به دلیل وجود سنگ کلیه باشد، ولی در این موارد هیچگاه خونریزی لختهای نخواهیم دید. عفونتهای داخل مثانه و پیشابراه یا وجود تومور در دستگاه ادراری تحتانی، موجب خــونریــزی لختــهای به رنـگ روشن مـیشود.
خونـــریزی همیشــه با چشم مسلح قابـل رویت نیسـت و گاهی فقط در آزمایش ادراری و زیر میکروسکوپ دیده میشود. خونریزی میتواند به دلایل دیگری از جمله بالا بودن کلسیم در ادرار، اسیداوریک زیاد و کریستال اوری باشد.
دستگاه ادراری از کلیهها شروع میشود. کلیه ها هم توسط لولههایی که حالب خوانده میشوند به مثانه وصل میشوند. دستگاه ادراری به پیشابراه ختم میشود که لوله کوتاهی است که ادرار را به خارج از بدن میبرد. وقتی باکتریهای موجود در رودهها، از راه رکتوم به پیشابراه برسند و از آنجا بالا رفته وارد مثانه شوند، عفونت به وجود میآید.
باکتریها میتوانند مثانه را آلوده کرده و عفونت ایجاد کنند و یا بدون آنکه علامتی ایجاد کنند، در آنجا تکثیر یابند.
در هر یک از این موارد، باکتریها ممکن است از راه حالب بالا رفته و کلیهها را دچار عفونت سازند. عفونت کلیه خطرناک است و ممکن است باعت زایمان زودرس در خانمهای باردار یا سایر عوارض گردد.
عفونت مثانه در بین خانمهای 20 تا 50 بیشتر شایع است.
علل عفونت مثانه
– میکروبها از از بیرون بدن وارد پیشابراه شوند.
– این عفونت در زنان بسیار شایع است، زیرا مدخل پیشابراه با مخرج فاصله کمی دارد و عفونت به سادگی از یک نقطه به نقطه دیگر انتقال مییابد.
– در زنان طول پیشابراه کوتاهتر است و عفونت به سادگی این مسافت کم را تا مثانه طی میکند.
– عفونتهای کلیه میتواند پخش شود و مثانه را نیز مبتلا کند.
– آسیب به پیشابراه
– استفاده از کاتتر ادراری برای تخلیه مثانه، مثلاً پس از زایمان یا جراحی
– باکتریهایی که از راه پوست اطراف ناحیه تناسلی و مقعدی به مجاری ادراری راه مییابند.
استرس
مصرف الکل
افزایش فعالیت جنسی در زنان باعث آسیب رسیدن به پیشابراه میشود.
عفونت در سایر بخشهای دستگاه ادراری ـ تناسلی
کاهش مقاومت بدن
پوشیدن لباس زیر تنگ و بدون تبادل هوا
نشستن در وان پر از آبی که آلوده باشد.
شل شدن و افتادگی اجزای دستگاه ادراری ـ تناسلی در زنان
نگه داشتن ادرار برای مدت خیلی طولانی
علت عفونتهای ادراری
در پاسخ باید گفت بروز عفونتهای ادراری، به سن و جنس افراد بستگی دارد. اگر بخواهیم از دیدگاه جنسی موضوع را بررسی کنیم باید بگویم عفونت ادراری در زنان شایعتر از مردان است، زیرا مجرای ادراری در زنان کوتاهتر بوده و باکتری راحتتر وارد پیشابراه میشود. این باکتریها اغلب از ناحیه دستگاه گوارش یعنی مقعد به دستگاه ادراری تحتانی ورود پیدا میکنند.
همچنین میزان شیوع در زنان متاهل بیش از زنان مجرد است، چون با ازدواج، فلور نرمال واژن زن تغییر کرده (واژن فاصله اندکی با پیشابراه دارد) و این نیز عاملی برای بروز عفونت در زنان است. اما اگر بخواهیم از نظر سنی بررسی کنیم، در صورتی که در کودک پسری یک بار عفونت ادراری دیده شود این علامت برای ما هشداردهنده خواهد بود، زیرا میتواند به دلیل نقص مادرزادی در مجرای ادراری او باشد.
اما در کودکان دختر که دچار دو یا چند بار عفونت شوند، گرچه پیگیری ضروری است و علت دقیق آن باید مشخص شود، ولی عفونت ادراری آنها به اندازه عفونت ادراری در کودکان پسر اهمیت ندارد. مورد بعدی شیوع عفونت ادراری در مردان میانسال است. غده پروستات در همه مردان به طور فیزیولوژیک شروع به رشد میکند و حجیمتر میشود. این افزایش حجم، اجازه تخلیه کامل مثانه را نمیدهد. ادرار احتباس یافته و محیط غیراستریل احتمال عفونت ادراری را بالا میبرد. بنابراین در مردان میانسال نیز عفونت ادراری شیوع بیشتری دارد.
کلیهها، میزنای و مثانه، دستگاه ادراری را تشکیل میدهند. محیط دستگاه ادراری باید استریل و فاقد باکتری باشد و وقتی باکتری وارد این محیط میشود علائمی در بدن فرد بیمار به وجود میآورد که ممکن است ابتدا مشکل چندانی پدید نیاورند، ولی با ازدیاد عامل بیماری زا بتدریج زندگی بیمار دچار اختلال میشود و بیمار از حضور در جمع و فعالیت روزانه خود باز خواهد ماند.
البته با پیشرفت عفونت ادراری، عوارضی جدی نیز دیده میشود که خطرناک است. نشانههای عفونت ادراری کدام است و چگونه عوامل بیماریزا وارد مثانه میشود و مهمتر اینکه چه کنیم به این بیماری مبتلا نشویم؟
عفونت ادراری بر اثر ورود باکتری به محیط مثانه رخ میدهد. این باکتریها با ورود به مجرای ادراری و مثانه، به جداره آن حمله میکنند و باعث قرمزی، التهاب و واکنش در دستگاه ادراری تحتانی میشوند. اولین واکنش التهابی، تکرر ادرار و سوزش است.
البته در دستگاه ادراری بعضی بیماران باکتری وجود دارد، ولی اصلا علائم واضحی ندارند و به طور اتفاقی و در آزمایشهای کلینیکی شاهد بالا رفتن باکتری در اوره هستیم، اما علائم به تکرر ادرار و سوزش ختم نمیشود، بلکه با رشد سریع باکتریها، درد زیر شکم یا پهلوها، دفع قطرهقطره ادرار، احساس پر بودن مثانه، بوی بد ادرار، خون در مثانه یا تیرهشدن رنگ ادرار نیز به دیگر نشانهها اضافه خواهد شد.
محل عفونت ادراری
بیشتر عفونتها به دستگاه ادراری تحتانی محدود میشود. عفونت پیشابراه اوتریت، عفونت مثانه سیستیت و عفونت کلیه پیلونفریت نام دارد. در عفونت دستگاه ادراری تحتانی دو عضو یعنی پیشابراه و مثانه درگیرند که گاه کلیهها نیز درگیر میشوند. اگر درمان مناسب انجام نشود باکتریها به نقاط فوقانی دستگاه ادراری تجاوز میکنند.
تکرار عفونتهای ادراری
همیشه باید به دنبال علت باشیم تا بتوانیم عامل به وجود آورنده عفونت را از بین ببریم.
در بررسیهای به عمل آمده برخی خانمهای متاهل که دچار عفونتهای مکرر ادراری هم هستند، متوجه میشویم نوعی از روش پیشگیری (مانند دافراگم) استفاده میکنند که باعث آلودگی واژن و بر هم زدن فلور طبیعی آن میشود و میکروب را از واژن به پیشابراه انتقال میدهد.
با پیشنهاد نوع دیگری از وسایل ضدبارداری مشکل براحتی برطرف خواهد شد یا کودکان پسری که یک بار دچار عفونت ادراری میشوند و نقص مادرزادی مجاری ادراری دارند، با اصلاح و جراحی مجرا مشکل برطرف خواهد شد. مورد بعدی، خانمهای یائسه هستند. این گروه از زنان هم به علت قطع هورمونهای زنانه و خشکی واژن مرتب دچار عفونت ادراری میشوند. با دادن یک ژل مناسب هورمونی و مرطوب کردن ناحیه واژن احتمال عود از بین میرود و در مردان میانسال و مبتلا به بزرگی پروستات نیز داروهایی داده میشود تا احتمال عود عفونت ادراری کاهش یابد.
منبع: متخصص عفونت ادراری