نارسایی کلیه و تغذیه آن،رنگ ادرار

[sbu_post_image]

نارسایی کلیه و تغذیه آن

نارسایی مزمن کلیوی به مرحله‌ای از نارسایی کلیوی گفته می‌شود که کلیه‌ها دیگر قادر به عملکرد طبیعی و انجام وظایف خود شامل حفظ تعادل …

 نکات ویژه در خصوص رژیم غذایی مبتلایان به نارسایی مزمن کلیوی

*به دلیل کم‌اشتهایی مبتلایان به این بیماری، بهتر است تعداد وعده‌های غذای مصرف روزانه ایشان افزایش و حجم هر وعده کاهش یابد.

*مصرف نمک در این بیماران باید محدود شود در ضمن باید از مصرف غذاهای پرنمک مانند خیارشور، رب گوجه‌فرنگی، انواع سس و مانند اینها نیز اجتناب کرد.

*مصرف قند و شکر و غذاهای حاوی آنها باید بسیار محدود شود.

* نان مصرفی باید کم‌نمک و تهیه شده از آردهای سبوس‌دار باشد.

* حبوبات (مانند نخود، عدس، لوبیا) حاوی مقدار زیادی پتانسیم هستند و بهتر است به شکل محدود مصرف شوند.

* سیب‌زمینی حاوی مقدار زیادی پتاسیم است و برای مصرف آن باید پوست آن از قبل گرفته و به مدت چند ساعت در آب خیسانده شود تا مقدار پتاسیم موجود در آن کاهش یابد.

* سبزی‌ها و میوه‌ها حاوی مقدار زیادی پتاسیم هستند اما به دلیل دارا بودن بسیاری از مواد مغذی ضروری برای بدن، باید به مقدار متناسب از انواع کم‌پتاسیم آنها استفاده کرد.

میوه‌های کم‌پتاسیم: سیب‌، نارنگی، لیمو، گریپ‌فروت، انگور، گیلاس، توت‌فرنگی، هلو، آناناس، هندوانه، تمشک، زغال‌اخته.

 میوه‌های پرپتاسیم: موز، خرما، پرتقال، کیوی، گلابی، آلو، شلیل، زردآلو، طالبی، گرمک، خربزه، میوه‌های خشک.

سبزی‌های کم‌پتاسیم: خیار، جوانه حبوبات، کاهو، کلم، گل‌کلم، کلم بروکلی، پیاز، لوبیاسبز، فلفل سبز، کدو سبز، بادنجان، شلغم، هویج، تربچه، ریواس، قارچ.

سبزی‌های پرپتاسیم: گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی، چغندر، بامیه، کدوحلوایی، فلفل تند.

 نکته: پختن سبزی‌ها سبب بالا رفتن مقدار پتاسیم قابل جذب آنها می‌شود. بنابراین بهتر است سبزی‌ها به شکل خام مصرف شوند.

جعفري گياهي است علفي ، دوساله و معطر كه ارتفاع آن تا 70 سانتيمتر مي رسد . برگهاي آن برنگ سبز تيره و داراي بريدگيهاي لوزي يا مثلث شكل با تقسيمات رفعي است
اين گياه گرم و خشک است. جعفري را نه ‌تنها به خاطر عطر و طعم مطبوع‌اش به صورت پخته در انواع و اقسام غذاها مورد استفاده قرار می‌دهند
بلکه این روزها بعضی‌ها آن را به دلیل خواص زیادی که دارد به صورت خام نیز به ترکیب سبزی خوردن مصرفی‌شان اضافه کرده‌اند. جعفری اگرچه مانند دیگر سبزی‌ها سرشار از ویتامین‌های مختلف و همچنین املاح و موادمعدنی مفید است ولی به لحاظ آهن، ویتامین‌های A ، C، فسفر، پتاسیم، کلسیم و ید ، منبعی غنی به حساب می‌آید؛ به‌طوری که به عنوان مثال مقدار ویتامین C موجود در آن از تمام سبزی‌ها و میوه‌ها بیشتر است. .
گلهاي جعفري كوچك برنگ مايل به سبز و بصورت چتر يم باشد ميوه آن كوچك به درازاي 2 ميليمتر و

جعفری به عنوان بهترین تمیز کننده کلیه شناخته شده و طبیعی است !

ادرار سبز یا آبی

می‌تواند در نتیجه غذا و دارو باشد. مثلا مارچوبه رنگ ادرار را مایل به سبز می‌کند و بوی مخصوصی به ادرار می‌دهد که کاملا قابل‌تشخیص است. داروهایی که می‌توانند رنگ ادرار را آبی تا سبز کنند، آمی تریپتیلین، ایندومتاسین، سایمتدین و داروهای ضدتهوع و چند مولتی‌ویتامین هستند. در برخی داروها رنگی مورداستفاده قرار می‌گیرد که علاوه بر آبی‌کردن رنگ ادرار باعث درد در هنگام دفع ادرار نیز می‌شوند. برخی بیماری‌های ارثی نادر مثل هیپوکلسمی، رنگ ادرار را آبی می‌کنند. این بیماری ارثی گاهی به نام «نشانگان پوشک آبی» نیز نامیده می‌شود که به دلیل رنگ آبی ادرار کودکان مبتلاست.

قهوه‌ای تیره یا ادرار به رنگ چای

خوردن مقدار زیاد موادغذایی مثل باقلا، ریواس و آلو ادرار را قهوه‌ای تیره می‌کند. داروها و برخی موادمخدر نیز رنگ ادرار را به قهوه‌ای تیره تغییر می‌دهند. از داروها می‌توان به کلروکلین و آنتی‌بیوتیک‌های مترونیدازول و نیترونورانتونین که در عفونت‌های ادراری تجویز می‌شوند، اشاره کرد. مسهل‌های حاوی برگ سنا و کاسکارا و شل‌کننده عضلانی متوکاربامول ادرار را قهوه‌ای تیره می‌کنند. برخی بیماری‌ها به خصوص ناراحتی‌های کبدی مثل هپاتیت و سیروز و بیماری ارثی نادر به اسم tyrosinemia که التهاب گلرومرول‌های کلیوی است، با توانایی کلیه در جذب مایع و مواد زائد تداخل می‌کند.

ادرار تیره و کدر

عفونت‌های دستگاه ادراری و سنگ کلیه می‌توانند شکل ظاهری ادرار را کدر و تیره کنند.

* علایم و نشانه های انسداد مجاری ادرار عبارتند از:درد(در اثر اتساع سیستم جمع آوری ادرار یا کپسول کلیوی)،ازُتمی(افزایش ازت خون)، کاهش حجم ادرار یا فقدان ادرار، ازدیاد فشارخون و دفع سدیم در ادرار. شدت درد، بیشتر تحت تأثیر سرعت ایجاد اتساع قرار دارد تا میزان اتساع. در صورت وجود انسداد در قسمت بالای مثانه( مثلاً در موارد گیرکردن سنگ در حالب)، درد قولنجی(موسوم بهrenal colic ) ایجاد می شود که نسبتاً یکنواخت و مداوم است و اغلب به پایین شکم، بیضه ها( در جنس مذکر) و لب های فرج(در جنس مؤنث) منتشر می شود. معمولاً درد ناشی از بازگشت ادرار از مثانه به حالب به صورت دردپهلو، فقط در زمان ادرار کردن احساس می شود.* تشخیص انسداد مجاری ادرار به وسیله تهیه شرح حال، معاینه، آزمایش کامل ادرار(که وجود خون، چرک و باکتری را در ادرار نشان می دهد)، و رادیو گرافی ساده شکم که (می تواند سنگ های کلیه یا حالب یا مثانه را نشان دهد داده می شود. سونوگرافی برای تشخیص هیدرونفروز، تقریباً 90 درصد اختصاصی و حساس است ولی معمولاً حالب را نشان نمی دهد. در بعضی موارد انجام پیلوگرافی داخل وریدی(IVP یا به اصطلاح عکس رنگی کلیه)، محل انسداد را نشان می دهد.*سیستواورتروگرافی در زمان ادرار کردن برای تشخیص بازگشت(ریفلاکس) ادرار از مثانه به حالب و انسداد گردن مثانه و انسداد پیشابراه ارزشمند است. از سی تی اسکن برای تشخیص علل اختصاصی داخل شکمی و پشت صفاقی انسداد مجاری ادرار استفاده می شود.

منبع : متخصص عفونت ادراری تهران