آیا امروزه پرهیز غذایی از لبنیات در رژیم غذایی پیشگیری از سنگ‌سازی توصیه میگردد؟
البته در مواردی که در بررسی‌ها و آزمایشات ، مشخص گردد که بیماری زمینه‌ای افزایش جذب کلسیم از روده وجود داشته باشد. در چنین فردی میزان کلسیم دریافتی از مواد غذایی عامل اصلی سنگ‌سازی خواهد بود و چنین بیماری لازم است میزان کلسیم موجود در رژیم غذایی در حد خاصی کنترل گردد. در غیر این صورت میزان مصرف متوسط لبنیات به بیماران دارای زمینه‌ی سنگ‌سازی توصیه میگردد.که تا 3 لیوان مصرف لبنیات را مجار میدانند.
همچنین مصرف زیاد نمک باعث دفع بیشتر اگزالات و کلسیم از ادرار و بالا رفتن غلظت املاح در ادرار و استعداد بیشتر سنگ‌سازی میگردد. لذا پرهیز از مصرف نمک نیز در بیماران با استعداد سنگ‌سازی توصیه میگردد.
سنگ اسید اوریکی :
نوع دیگر سنگ سیستم ادراری سنگ اسیداوریکی است که از نظر شیوع در رده بعدی قرار دارد. اسید اوریک نیز از املاح ادراری است که با افزایش غلظت آن در ادرار منجر به رسوب آن و ایجاد کریستال نامحلول اسیداوریکی و تجمع کریستالها باعث تشکیل سنگ اسید اوریکی میگردد.
منبع ایجاد اسید اوریک در بدن از کجاست؟
اسید اوریک از سوخت و ساز پروتئین در بدن ایجاد میگردد . پس میزان مصرف پروتئین در رژیم غذایی در میزان اسید اوریک خون و ادرار تأثیر مستقیم می‌گذارد. همچنین در بیماری نقرس اختلالات آنزیمی در سیکل سوخت و ساز پروتئین، و یا در بیماری‌های مزمن که منجر به تحلیل بافت عضلانی بدن گردد منجر به افزایش اسید اوریک خون و سپس ادرار و ایجاد سنگ اسید اوریکی در سیستم ادراری میگردد.
چه رژیم غذایی در موارد سنگ اوریکی توصیه میگردد؟
جهت کاهش میزان اسید اوریک خون و ادرار ، کاهش میزان مصرف پروتئین در رژیم غذایی 24 ساعته را به کمتر از 100 گرم توصیه میگردد. در مواردی که بیماری خاصی عامل افزایش اسید اوریک باشد همانند بیماری نقرس علاوه بر رژیم غذایی احتیاج به مصرف دارو نیز می‌باشد تا میزان اسید اوریک را در خون و در نتیجه در ادرار کاهش داد.
آیا سنگ سیستم ادراری فقط از یک ملح و کریستال خاصی تشکیل میگردد و یا ترکیبی از کریستالها نیز ممکن است باعث سنگ‌سازی گردد؟
گرچه ممکن است سنگ بصورت خالص از تجمع یک ملح و کریستال خاصی تشکیل گردد ولی معمولاً سنگ ادراری از ترکیب کریستالهایی با شکل مشابه و نزدیک به هم تشکیل میگردد بعنوان مثال کریستال اسید اوریک و اگزالات کلسیم قادر هستند بصورت ترکیب، باعث تجمع کریستالها و افزایش سایز سنگ بصورت ترکیبی گردند و یا ترکیب املاح آمونیوم و فسفات و کلسیم در سنگ‌های عفونی.
سنگ سیستئینی (cystein)
سیستئین یکی از املاح ادراری است که معمولاً غلظت آن در ادرار بسیار کم است ولی در نوعی بیماری نادر مادرزادی، میزان این ملح در ادرار بسیار بالا می‌رود که منجر به رسوب آن در ادرار و ایجاد سنگ ادراری از سن کودکی گردد که مشخصه تشخیصی این بیماری دیدن کریستال سیستئین در آزمایش ادرار است.
منبع: تبیان
