دفع سنگ حالب در خانه با تغذیه

با وجود اینکه دفع سنگ حالب ممکن است دردناک باشد، اما اگر به موقع تشخیص داده شود عوارض و آسیب آن دائمی نخواهد بود. در این مقاله، با دفع سنگ حالب در خانه با تغذیه آشنا میشویم. دقت کنید که این درمان ها برای سنگ‌های بزرگ مؤثر نیستند و بهتر است برای درمان سنگ حالب در موارد اورژانسی و پرخطر به پزشک مراجعه کنید.

رژیم غذایی مناسب برای دفع سنگ‌های حالب

برخی غذاها و سبزیجات میتوانند در دفع سنگ حالب به بیماران کنند. بیماران باید به این نکته دقت کنند که از درمان‌های خانگی و داروهای تجویزی پزشک استفاده کنند. برخی از آنها عبارتند از:

سرکه سیب و آب لیمو

این روش یکی از مؤثرترین درمان‌های خانگی برای سنگ حالب و ناراحتی ناشی از آن است. با توجه به اینکه سرکه سیب و آب لیمو هر دو سرشار از  اسید سیتریک هستند به حل شدن سنگ حالب و قلیایی شدن خون و ادرار کمک میکنند. سرکه سیب علاوه بر دفع سموم میتواند درد سنگ را کاهش دهد. دو قاشق غذاخوری سرکه سیب را به 0.1 تا 0.2 لیتر آب تصفیه شده اضافه کنید. این مخلوط را در طول روز بنوشید. شما نباید بیشتر از 0.2 لیتر از این محلول در روز استفاده کنید. مصرف بیشتر سرکه سیب میتواند منجر به کاهش پتاسیم در بدن و پوکی استخوان شود. سنگ حالب از رسوبات سختی حاوی مواد معدنی و نمک تشکیل شده است. این سنگ ها داخل کلیه تشکیل میشوند.

مقدار زیادی آب بنوشید

مصرف زیاد آب سرعت دفع سنگ را افزایش میدهد. نوشیدن مقدار کم آب یکی از دلایل تشکیل سنگ کلیه است. برای دفع سنگ حالب باید حداقل دوازده لیوان آب بنوشید و بعد از دفع سنگ، باید دقت کنید که بدنتان دچار کم آبی نشود. نوشیدن آب یک درمان قدیمی برای دفع سنگ حالب است.

کرفس

کرفس سمومی که به تشکیل سنگ حالب کمک میکنند را از بین میبرد. کرفس همچنین با دفع سموم به دفع سنگ حالب کمک میکند. یک یا چند ساقه کرفس را داخل آب بجوشانید و آب آن را در طول روز بنوشید. چناچه عمل جراحی در پیش دارید یا دچار افت فشار خون هستید از مصرف این مخلوط خودداری کنید. مصرف آب کرفس و دانه‌های کرفس را هم میتوانید مصرف کنید چون ادرار آور و مقوی کلیه است.

لوبیا قرمز

لوبیا قرمز سرشار از منیزیم است و به کاهش علائم سنگ حالب کمک میکند. آب لوبیای پخته باعث بهبود شرایط ادرار و کلیه میشود. همچنین به حل شدن و دفع سنگ‌ها کمک میکند. لوبیاها را در آب داغ تصفیه شده به مدت شش ساعت بجوشانید. آب لوبیا را به کمک یک پارچه نخی صاف کنید و بعد از خنک شدن در طول روز بنوشید. نوشیدن آب لوبیای قرمز به کاهش درد سنگ حالب کمک میکند و یک درمان خانگی بسیار خوب برای سنگ‌های حالب است.

ریشه قاصدک

ریشه‌های گل قاصدک به پاکسازی حالب و بهبود عملکرد طبیعی کلیه کمک میکند. این درمان به تقویت کلیه و دفع سنگ صفرا کمک میکند. علاوه بر این، یک درمان خانگی برای سنگ حالب است. ریشه گل قاصدک به دفع مواد زائد، افزایش دفع ادرار و بهبود هضم غذا کمک میکند. قاصدک حاوی ویتامین های A ،B ،C ،D و مواد معدنی مختلف مانند پتاسیم، آهن و روی است. شما میتوانید این گیاه را به صورت دمنوش مصرف کنید. شما همچنین میتوانید پوست پرتقال، زنجبیل و سیب را به عنوان طعم دهنده به دمنوش قاصدک اضافه کنید.

آب انار

آب انار نه تنها اسیدیته ادرار را کاهش میدهد بلکه خطر ابتلا به سنگ حالب را هم کاهش میدهد. آب انار همچنین به عنوان یک ماده سم زدای طبیعی به از بین بردن ناخالصی هایی که باعث تشکیل سنگ حالب میشوند کمک میکند. شما میتوانید به اندازه دلخواه از آب انار به عنوان یک درمان خانگی برای سنگ حالب استفاده کنید. آب انار خواص بسیار زیادی برای سلامتی دارد.

چای سبز

طبق مطالعه‌ای که در سال 2018 انجام شد، افرادی که چای سبز مینوشند نسبت به افرادی که چای سبز نمینوشند کمتر در معرض ابتلا به به سنگ حالب قرار دارند. این تحقیقات نشان داد خواص آنتی آکسیدانی چای سبز از تشکیل سنگ جلوگیری میکند.

چای ترش

چای ترش سرشار از آنتی اکسیدان است و بدن را آبرسانی میکند در نتیجه باعث کاهش خطر سنگ حالب میشود. علاوه بر این در یک آزمایش بالینی مشخص شد که چای ترش باعث دفع اسید اوریک خون از طریق ادرار میشود. بنابراین احتمال تشکیل سنگ حالب را کاهش میدهد. چای ترش ادرار آور است؛ در نتیجه به بدن کمک میکند تا آب و نمک اضافی را از طریق ادرار دفع کند. دیورتیک‌ها میتوانند به شما در دفع سنگ حالب کمک کنند، اما در پیشگیری از سنگ‌ها چندان مفید نیستند.

آب سبزه گندم

سبزه گندم دفع ادرار را افزایش میدهد؛ در نتیجه دفع سنگ حالب راحت تر میشود. سبزه گندم سرشار از  ویتامین‌ها و مواد معدنی است و خاصیت سم زدایی دارد.

درمان‌های طبیعی که شواهد علمی کمی دارند

تبلیغات زیادی در بسیاری از سایت‌ها برای داروهای گیاهی وجود دارد، اما شواهد علمی برای تأیید اثر بخشی آنها بسیار کم است. این دارو ها عبارتند از:

ریحان

گفته می‌شود ریحان شیرین، حاوی اسید استیک است و ممکن است به حل کردن سنگ حالب کمک کند. هیچ تحقیق علمی برای تأیید این موضوع وجود دارد. با این حال ریحان سرشار از آنتی اکسیدان است و ثابت شده که برای سیستم ایمنی مفید است و التهاب را کاهش میدهد.

جعفری

مطالعات بر روی حیوانات نشان داده‌اند که جعفری از تشکیل سنگ حالب پیشگیری میکند. به عنوان مثال، دانشمندان در سال 2017 طی یک مطالعه روی موش‌ها متوجه شدند که جعفری با کاهش مقدار کلسیم و پروتئین در ادرار و همچنین تنظیم pH ادرار باعث جلوگیری از تشکیل سنگ حالب میشود. اگر چه برای این موضوع تحقیقات بیشتری لازم است، اما جعفری میتواند یک مکمل سالم و غنی از مواد مغذی در وعده‌های غذایی باشد.

تمشک

تمشک اگزالات بالایی دارد و به طور کلی مصرف زیاد آن توصیه نمیشود.  با این حال یک مطالعه در سال 2011 روی موش‌ها نشان داد که تمشک ممکن است برای پیشگیری از ابتلا به سنگ حالب مناسب باشد. در این آزمایش سطح اگزالات، کلیسم و فسفر در ادرار کاهش یافت، میزان بالای این مواد میتواند باعث تشکیل سنگ حالب شود.

چه زمانی باید به پزشک برای درمان سنگ حالب مراجعه کنیم؟

اگر احساس میکنید که سنگ حالب دارید بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا بهترین روش درمانی را به شما توصیه کند. با این حال در اکثر موارد، سنگ‌های حالب نیازی به درمان‌های پزشکی ندارند و شما میتوانید از درمان‌های خانگی و رژیم غذایی مناسب کمک بگیرید. در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر نیاز به درمان های پزشکی دارید:

• حالت تهوع یا استفراغ
• تب
• وجود خون در ادرار
• درد شدید کلیه
• مشکل در دفع ادرار

این علائم میتوانند نشان دهنده آسیب شدیدتر یا عوارض احتمالی باشند برای درمان آنها باید به پزشک مراجعه کنید.

روش های درمانی برای سنگ‌های بزرگ حالب

اگر سنگ حالب بزرگ باشد به طور طبیعی دفع نمیشود. اگر قطر سنگ 6 تا 7 میلی یا بزرگ‌تر باشد به طور طبیعی دفع نمیشود و نیاز به درمان دارد. این درمان‌ها میتوانند شامل موارد زیر باشد:

• سنگ شکن برون اندامی (ESWL)
• یورتروسکوپی
• نفرولیتوتومی از طریق پوست (PCNL)
• جراحی باز

در ادامه بیشتر با این روش‌های درمانی آشنا خواهید شد. نوع درمان به اندازه و محل سنگ بستگی دارد.

سنگ شکن برون اندامی (ESWL)

ESWL رایج ترین روش برای درمان سنگ است که امکان دفع آنها از طریق ادرار وجود ندارد.

در این روش از اولتراسوند (امواج صوتی با فرکانس بالا) برای مشخص کردن محل دقیق سنگ حالب استفاده میشود. سپس امواج اولتراسوند به کمک ابزار خاصی به سنگ فرستاده میشود تا آنرا به قطعات کوچکتر تقسیم کند. در نتیجه سنگ از طریق ادرار دفع میشود.

ESWL ممکن است تا حدی دردناک باشد. بنابراین بهتر است از داروهای مسکن استفاده کنید. ممکن است برای درمان موفقیت‌آمیز سنگ کلیه بیشتر از یک جلسه درمانی نیاز داشته باشید. ESWL درمانی موثر برای سنگ هایی با قطر 20 تا 99 میلی متر است.

یورتروسکوپی

یورتروسکوپی برای سنگ هایی انجام میشود که در حالب گیر کرده‌اند. به این روش جراحی رتروگراد داخل کلیه (RIRS) گفته میشود. در این روش یک تلسکوپ طولانی و نازک به نام یورتروسکوپ از مجرای ادرار بیمار به مثانه عبور داده میشود. سپس به حالب میرود و تا جایی که سنگ گیر کرده است منتقل میشود. جراح ممکن است سعی کند به آرامی سنگ را با استفاده از ابزار دیگری خارج کند یا از انرژی لیزر برای شکستن سنگ به قطعات کوچک کمک بگیرد، در این حالت سنگ به طور طبیعی از طریق ادرار دفع میشود.

یورتروسکوپی تحت بیهوشی عمومی انجام میشود. بنابراین تا 48 ساعت پس از عمل نباید رانندگی کنید.

برای سنگ‌های تا 15 میلی‌متر یورتروسکوپی در 50 تا 80 درصد موارد مؤثر است. ممکن است لازم باشد یک لوله پلاستیکی به نام استنت به طور موقت در داخل مجرای ادرار قرار داده شود تا قطعات سنگ از طریق آنها دفع شوند.

نفرولیتوتومی از طریق پوست (PCNL)

PCNL ممکن است برای سنگ‌های بزرگتر استفاده شود. همچنین اگر ESWL برای بیمار مناسب نباشد (برای مثال به دلیل اضافه وزن بیمار) ممکن است از این روش استفاده شود.

در این روش از یک ابزار تلسکوپی نازک به نام نفروسکوپ استفاده میشود. یک برش کوچک در پشت بیمار ایجاد میشود و نفروسکوپ از آن عبور میکند و به کلیه میرود. سنگ با استفاده لیزر یا انرژی پنوماتیک یا خارج میشود یا به قطعات کوچک شکسته میشود.

• PCNL همیشه تحت بیهوشی عمومی انجام میشود بنابراین تا 48 ساعت پس از عمل نباید رانندگی کنید.
• PCNL تا 86 درصد برای سنگ هایی با قطر 21 تا 30 میلی متر مؤثر است.

امروز جراحی باز سنگ حالب تنها در برخی موارد معدود انجام میشود (کمتر از یک درصد موارد نیاز به این نوع جراحی دارند). معمولاً فقط در صورت غیرطبیعی بودن آناتومی بدن بیمار یا بزرگی بیش از حد سنگ از این روش استفاده میشود. در طی جراحی باز برشی در پشت بیمار ایجاد میشود تا جراح بتواند به حالب و کلیه دسترسی داشته باشد. سپس پزشک میتواند سنگ را خارج کند.

سؤالات پرتکرار

چگونه میتوانم سنگ حالب خود را دفع کنم؟

بهترین درمان خانگی برای سرعت بخشیدن به دفع سنگ حالب نوشیدن مقدار زیادی مایعات به خصوص آب و آب مرکبات مانند پرتقال یا گریپ فروت است. مایعات اضافی، باعث افزایش دفع ادرار میشود در نتیجه به حرکت سنگ کمک میکند و از رشد آن جلوگیری میکند. شما باید روزانه 2 تا 3 لیتر آب بنوشید.

برای حل شدن سنگ حالب چه مقدار سرکه سیب بنوشیم؟

اسید سیتریک موجود در سرکه سیب به حل شدن سنگ کلیه کمک میکند. 2 قاشق غذاخوری سرکه سیب را به 0.1 تا 0.2 لیتر آب اضافه کنید و آن را در طول روز بنوشید تا از فواید آن بهره‌مند شوید.

خوردن چه چیزی سنگ حالب را سریع میشکند؟

سرکه سیب حاوی اسید سیتریک است که به حل کردن سنگ‌های حالب کمک میکند. سرکه سیب علاوه بر شستشوی حالب میتواند درد ناشی از سنگ‌ها را هم کاهش  دهد. علاوه بر این مخلوط آب و آب لیمو میتواند به دفع سنگ و جلوگیری از تشکیل سنگ حالب کمک میکند.

چه گیاه دارویی برای سنگ‌های مجاری ادرار مفید است؟

در طب سنتی از سیاه دانه برای درمان سنگ‌های مجاری ادرار استفاده می‌شده است.

آیا کرن بری (Cranberry) برای سنگ حالب خوب است؟

تشکیل سنگ حالب دلایل بسیاری دارد، اما رژیم غذایی عامل اصلی آن است. معمولاً گفته میشود که آب کرن بری به دفع سنگ کلیه کمک میکند. کران بری همچنین به کاهش عفونت های مجرای ادرای (UTIs) کمک میکند.

کسانی که سنگ حالب دارند باید از مصرف چه غذاهایی پرهیز کنند؟

از مصرف غذاهای سنگ‌ساز پرهیز کنید: چغندر، شکلات، اسفناج، ریواس، چای و اکثر آجیل‌ها سرشار اگزالات هستند و برای کسانی که سنگ حالب دارند مناسب نیستند. اگر سنگ حالب دارید ممکن است پزشک به شما توصیه کند از مصرف این غذاها پرهیز کنید.

آیا موز برای سنگ حالب خوب است؟

موز میتواند داروی مفیدی برای مقابله با سنگ حالب باشد؛ چون سرشار از پتاسیم، ویتامین B6 و منیزیم است و اگزالات کمی دارد. مطالعات نشان داده‌اند که مصرف روزانه موز به کاهش احتمال ابتلا به مشکلات کلیوی کمک میکند.

آیا آناناس برای سنگ حالب مفید است؟

آناناس پتاسیم پایینی دارد، در نتیجه به کاهش فشار خون که یکی از عوارض شایع بیماری کلیوی است کمک میکند. آناناس حاوی یک آنزیم گوارشی به نام بروملین است و به حل شدن سنگ های حالب کمک میکند.

آیا زنجبیل برای سنگ کلیه مفید است؟

زنجبیل به عنوان یک داروی گیاهی میتواند ویژگی‌های عملکردی کلیه را بهبود بخشد. زنجبیل در  هضم غذا، بهبود تصفیه خون و افزایش جریان خون اکسیژن دار به سمت کلیه‌ها مفید است.

آیا زردچوبه برای سنگ کلیه مفید است؟

زردچوبه حاوی اگزالات است، در نتیجه میتواند خطر ابتلا به سنگ‌های حالب را افزایش دهد. مصرف زردچوبه میتواند سطح اگزالات ادرار را به میزان قابل توجهی افزایش دهد و در نتیجه خطر تشکیل سنگ حالب را در افراد مستعد این مشکل افزایش دهد.

چگونه از شر سنگ‌های پایین حالب خلاص شویم؟

سنگ‌های دیستال حالب را میتوان با روش های پزشکی از جمله سنگ شکن برون اندامی با یا بدون استنت، یورتروسکوپی (URS) با خارج کردن یا شکستن سنگ داخل بدن درمان کرد. همچنین در برخی موارد نادر جراحی باز (OSS) و لاپاراسکوپی میتوانند برای درمان سنگ استفاده شوند.