[sbu_post_image]
التهاب مثانه
التهاب مثانه(سیستیت؛cystitis ) التهاب مثانه(سیستیت) عبارت است از التهاب لایه مفروش کننده مثانه و حالب ها و جزئی از عفونت های دستگاه ادراری است که قبلاً(در مبحث شماره 11 ) به آنها اشاره شد.* التهاب مثانه در خانم ها بسیار شایع تر است.
شایع ترین نوع التهاب مثانه، نوع میکروبی آن است که بیشتر در اثر باکتری اشریشیاکُلی(Escherichia coli ) روی می دهد که به طور طبیعی در روده ها زندگی می کند.* علایم و نشانه های التهاب مثانه عبارتند از: سوزش، تکرر و فوریت ادرار و درد در ناحیه بالای عانه(قسمت فوقانی مثانه). در 30 درصد موارد، ادرار خونی وجود دارد.معمولاً ادرار، کدر و بدبو است.8 تشخیص التهاب مثانه به وسیله آزمایش ادرار داده می شود.* درمان بر اساس کشت ادرار و با تجویز آنتی بیوتیک مناسب انجام می شود.
بعضی ازخانم ها مبتلا به تکرر و سوزش ادرار می شوند ولی در آزمایش ادرار آنها باکتری وجود ندارد. به این وضعیت سندرم پیشابراهی گفته می شود که گاهی ناشی از نزدیکی است.
پرکاری مثانه
چنانچه به هر علتی فردی بیش از حد طبیعی (6 بار در روز و 2 بار در شب) مجبور به دفع ادرار شود، ممکن است به بیماری مثانه پرکار یا بیشفعال مبتلا شده باشد.
تکرر ادرار و احساس دفع ناگهانی ادرار و بی اختیاری ادرار میتواند ناشی از عفونتهای دستگاه ادراری، تومور مثانه و یا اختلالات عصبی مثانه باشد.
پرکاری مثانه، بیماری آزار دهندهای است که کیفیت زندگی افراد را تحت تأثیر قرار میدهد و استرسهای ناشی از تکرر ادرار و اینکه دستشویی همیشه در دسترس نیست، چه بسا مانع از بیرون آمدن فرد از خانه و عدم مسافرت طولانی و غیره گردد.
افراد مبتلا به بیماریهای اعصاب مانند: اماس (MS)، آسیب نخاع و میلودیسپلازی (پیش لوسمی) ممکن است به پرکاری مثانه دچار شوند
علت پرکاری مثانه
عفونتهای مزمن پروستات
ورم مزمن مثانه
ناپایداری عضله مثانه
انقباضهای خودبخودی مثانه
کاهش حجم مثانه و کاهش قابلیت اتساع مثانه جهت حجم گیری
به هم خوردن تعادل عصبی عضله مثانه و دریچه خروجی مثانه
حساس شدن بیش از حد گیرندههای عصبی مخاط مثانه
تشخیص پرکاری مثانه
– آزمایش ادرار جهت ارزیابی عفونت ادراری بیمار
– در صورت عدم وجود عفونت، جهت تشخیص قطعی بیماری باید نوار مثانه از بیمار انجام شود. با انجام نوار مثانه، حجم مثانه، قابلیت اتساع مثانه، حس مثانه، وجود پرشهای انقباض عضلات مثانه و هماهنگی دریچه خروجی مثانه همه با دقت خاص تشخیص داده شده و با توجه به محل مشکل موجود، درمانهای قطعی انجام میگیرد.
تشخیص بی اختیاری ادرار
روش های تشخیص بی اختیاری ادرار عبارتند از:معاینه ی فیزیکی، نوار مغزی(EEG )، نوار عضله(EMG )، سونوگرافی، آزمایش های اورودینامیک( که توانایی مثانه برای نگهداری ادرار و تخلیه یکنواخت و کامل آن و مکانیسم کنترل اسفنکترمثانه را مشخص می کنند)، تعیین مقدار باقی مانده ادرار در مثانه پس از ادرار کردن، تست استرس( که با سرفه شدید در حالت ارام بدن و بررسی خارج شدن ادرار در اثر سرفه انجام می شود)، آزمایش کامل ادرار( برای تشخیص عفونت، سنگ های ادراری یا سایر عوامل ایجادکننده بی اختیاری)،آزمایش خون، سونوگرافی،سیستوسکوپی.
بی اختیاری ادرار سرریز
بی اختیاری ادرار ناشی از سرریز ادرار(overflow incontinence )، در مواردی ایجاد می شود که مثانه پرادرار شده است.
علت بی اختیاری ادرار سرریز
ضعف عضلات مثانه یا انسداد پیشابراه می توانند منجربه این نوع بی اختیاری ادراری شوند. آسیب عصبی ناشی از دیابت یا بیماری های دیگر باعث ضعف عضلات مثانه و تومورها و سنگ های ادراری موجب انسداد پیشابراه می شوند. این نوع بی اختیاری ادرار در خانم ها نادر است. معمولاً ادرار خارج شده در این نوع بی اختیاری، حجم کمی دارد. در خانم ها اغلب بی اختیاری استرس و فوریتی همراه با هم روی می دهند که به آن«بی اختیاری مختلط» گفته می شود.
بی اختیاری زودگذر
بی اختیاری زودگذر(transientincontinence)از انواع بی اختیاری موقت است و در اثر مصرف داروها، عفونت های دستگاه ادراری، اختلال روانی،کاهش تحرک، و تراکم مدفوع(یبوست شدید) ایجاد می شود.
بی اختیاری ادرار کامل
در بی اختیاری ادرار کامل(incontinencetotal) که در اثر اختلالات عصبی مانند بیماری الزایمر، صدمه نخاع یا آسیب اعصاب مثانه به دنبال جراحی لگن روی میدهد، هیچ نوع کنترلی بر مثانه وجود ندارد.
منبع : متخصص اورولوژی تهران