[sbu_post_image]
انسداد یا گرفتگی مجرای انزالی یکی از علل آزواسپرمی انسدادی در مردان می باشد. آزواسپرمی بدین معنی است که تعداد اسپرم های مرد صفر است. آزواسپرمی به 3 دسته بزرگ تقسیم می شود که یکی از آن ها انسدادی است. انسداد مجرای انزالی از این نظر اهمیت دارد که با یک عمل نسبتا ساده می توان آن را باز کرد. لوله ای که اسپرم را از بیضه ها منتقل می کند در پشت پروستات به مجرای کیسه منی پیوسته و از بهم پیوستن این دو مجرای انزالی بوجود می آید (شکل 1). در 5 درصد بیماران مبتلا به آزواسپرمی، علت آن انسداد مجرای انزالی است.
علل انسداد مجرای انزالی
کلا علل انسداد مجرای انزالی را به 2 دسته بزرگ تقسیم می کنند: مادرزادی و اکتسابی.
علل مادرزادی انسداد مجرای انزالی
- عدم تشکیل مجرا
- تنگی مجرای انزالی
- کیست پروستات
- کیست مجرای مولرین
- کیست مجرای ولفین
علل اکتسابی انسداد مجرای انزالی
- ضربه و اعمال جراحی
- آسیب به آن حین اعمال جراحی آندوسکوپیک
- برداشتن کیست کیسه منی
- جراحی روده راست در دوران کودکی
- عفونت: این یکی از علل مهم انسداد مجرای انزالی است. مردانی که بطور مکرر دچار عفونت ادراری و بیماری های آمیزشی می شوند ممکن است مبتلا به انسداد مجرای انزالی شوند.
- عفونت دستگاه تناسلی
- عفونت ادراری
- آبسه پروستات
- وجود طولانی مدت سوند مجرا
- بیماری سل
- سرطان ها
علائم انسداد مجرای انزالی
در این بیماران اندازه و قوام بیضه ها طبیعی است و خصوصیات جنسی ثانویه در آن ها بخوبی شکل گرفته است و لوله های منی بر را می توان لمس کرد. در این بیماران میزان هورمون ها طبیعی هستند. در این بیماران حجم مایع منی اندک است، pH آن کاهش یافته است و منی فاقد فروکتوز می باشد. فروکتوز قند مخصوص مایع منی است و چون از کیسه های منی ترشح می شود اگر انسداد مجرای انزالی وجود داشته باشد، دیگر مایع منی فاقد قند فروکتوز خواهد بود. این را باید مد نظر داشت که در انسداد نسبی مجرای انزالی ممکن است موارد فوق دیده نشوند.
تشخیص انسداد مجرای انزالی
با استفاده از موارد زیر می توان انسداد مجرای انزالی را تشخیص داد
• سونوگرافی از کیست های منی، مجاری انزالی و پروستات
• اندازه گیری فروکنوز و pH مایع منی
• اندازه گیری حجم مایع منی
• نمونه برداری از محتویات کیسه های منوی
• اندازه گیری هورمون های خون بویژه FSH
درمان انسداد مجرای انزالی
اگر تشخیص قطعی باشد بهترین روش باز کردن انسداد از طریق مجرای ادرار است. مجاری انزالی به کف مجرای ادرار در داخل پروستات باز می شوند. برای باز کردن انسداد مجرای انزالی با یک وسیله مخصوص از راه مجرا سقف این مجاری را بر می دارند. موقعی که این سقف برداشته می شود، جراح ورود مایع منی به داخل مجرا را مشاهده می کند. موفقیت این عمل جراحی 50 درصد است؛ یعنی در 50 درصد بیماران اسپرم در مایع منی ظاهر می شود، گاهی تعداد این اسپرم ها برای حاملگی طبیعی کافی هستند و گاهی نیز تعداد اسپرم ها برای حاملگی طبیعی کافی نسیتند ولی با استفاده از این اسپرم ها می توان لقاح مصنوعی کرد.
به طور خلاصه
• علت 5 درصد آزواسپرمی انسدادی، انسداد مجرای انزالی می باشد.
• این بیماری اعلب تشخیص داده نمی شود.
• در حدود 50 درصد این بیماران پس از عمل جراحی اسپرم در مایع منی ظاهر می شود.
• با جراحی و باز کردن انسداد مجرای انزالی تعدادی از این بیماران از راه طبیعی بچه دار می شوند.
منبع: 7 سیب
