[sbu_post_image]
بی اختیاری ادرار
بی اختیاری ادرار عبارت است از فقدان کنترل ادرار یا ناتوانی در نگه داشتن ادرار تا رسیدن زمان مناسب برای ادرار کردن. بیش از 13 میلیون نفر در ایالات متحده دچار بیاختیاری ادرار هستند و میزان ابتلا در زنان دوبرابر مردان است.*بی اختیاری ادرارممکن است موقتی و ناشی از بیماری زمینه ای باشد.* بی اختیاری ادرار می تواند از یک ناراحتی خفیف به صورت نشت مقادیر کم ادرار تا مشکل شدید به شکل خیس شدن مکرر متغیر باشد.
علل بی اختیاری ادرار
بی اختیاری ادرار الزاماً در اثر افزایش سن ایجاد نمی شود ولی در افراد مسن شایع تر است. بی اختیاری اغلب به دلیل بروز تغییرات اختصاصی در عملکرد بدن که می تواند ناشی از بیماری ها، مصرف داروها و / یا شروع یک بیماری باشد روی می دهد و گاهی نخستین و تنها نشانه عفونت ادراری است.
انواع بی اختیاری ادرار
انواع بی اختیاری ادرار عبارتند از:** بی اختیاری اشتیاقی- به ناتوانی در نگه داشتن ادرار تا زمان رسیدن به توالت گفته می شود و در بیماری هایی مانند دیابت، سکته مغزی، زوال مغزی، پارکینسون،MS و بعضی از بیماری های دیگر روی میدهد.
بی اختیار ادرار
بی اختیار ادرار عملکردی(functional incontinence)ممکن است در اثر اختلال در تفکر، حرکت یا برقراری ارتباط ایجاد شود.به عنوان مثال ممکن است فرد مبتلا به بیماری آلزایمربه اندازه کافی به تعیین زمان مشخص برای مراجعه به توالت نیاندیشد و یا فردی که از ویلچر استفاده می کند ممکن است در محلی باشد که نتواند ویلچر خود را به طرف توالت هدایت کند. این موارد میتوانند منجر به بی اختیاری ادراری نوع عملکردی شوند.
بی اختیاری ادرار سرریز
بی اختیاری ادرار ناشی از سرریز ادرار(overflow incontinence )، در مواردی ایجاد می شود که مثانه پرادرار شده است.
علت بی اختیاری ادرار سرریز
ضعف عضلات مثانه یا انسداد پیشابراه می توانند منجربه این نوع بی اختیاری ادراری شوند. آسیب عصبی ناشی از دیابت یا بیماری های دیگر باعث ضعف عضلات مثانه و تومورها و سنگ های ادراری موجب انسداد پیشابراه می شوند. این نوع بی اختیاری ادرار در خانم ها نادر است. معمولاً ادرار خارج شده در این نوع بی اختیاری، حجم کمی دارد. در خانم ها اغلب بی اختیاری استرس و فوریتی همراه با هم روی می دهند که به آن«بی اختیاری مختلط» گفته می شود.
بی اختیاری زودگذر
بی اختیاری زودگذر(transientincontinence)از انواع بی اختیاری موقت است و در اثر مصرف داروها، عفونت های دستگاه ادراری، اختلال روانی،کاهش تحرک، و تراکم مدفوع(یبوست شدید) ایجاد می شود.
بی اختیاری ادرار کامل
در بی اختیاری ادرار کامل(incontinencetotal) که در اثر اختلالات عصبی مانند بیماری الزایمر، صدمه نخاع یا آسیب اعصاب مثانه به دنبال جراحی لگن روی میدهد، هیچ نوع کنترلی بر مثانه وجود ندارد.
بزرگی خوش خیم پروستات
بزرگی خوش خیم پروستات در آقایان، برداشتن کامل پروستات با عمل جراحی و رادیو تراپی خارجی پروستات، مشکلات عصبی(مانند آسیب اعصاب مثانه در اثر دیابت، سکته مغزی، بیماری پارکینسون، ام اس و مثانه بیش فعال) از علل ایجاد بی اختیاری ادرار در آقایان هستند.
بی اختیاری استرس
شایع ترین نوع بی اختیاری ادرار است و به صورت نشت ادرار در هنگام ورزش و فعالیت بدنی، سرفه، عطسه، خنده ف بلند کردن اجسام سنگین یا سایر حرکات بدنی که موجب فشار بر مثانه می شوند، تظاهر می یابد.**بی اختیاری عملکردی – نشت ادرار در اثر وجود مشکل برای رسیدن به موقع به توالت به دلیل وجود بیماری های جسمی مانند التهاب مفاصل است.**بی اختیاری ناشی از بیش ازحد بودن حجم ادرار – به نشت ادرار به دلیل بیشتر بودن ادرارموجود در مثانه از گنجایش آن گفته می شود.
علایم بی اختیاری ادرار
شایع ترین علایم بی اختیاری ادرار عبارتند از: ** ناتوانی در ادرار کردن ** درد مرتبط با پرشدن مثانه و/ یا ادرار کردن، بدون وجود عفونت اثبات شده مثانه.** ضعف پیشرونده جریان ادرار با یا بدون احساس تخلیه کامل مثانه.** افزایش سرعت ادرارکردن بدون وجود عفونت اثبات شده مثانه. ** نیاز به رسیدن فوری به توالت و / یا ادرارکردن در صورت نرسیدن به توالت.** ادرار کردن غیر طبیعی یا تغییر در ادرارکردن بهدلیل مشکل دستگاه عصبی.** وجود اختلالاتی مانند سکته مغزی، آسیب نخاعی و بیماریMS .
نشت ادرار به نحوی که مانع از انجام فعالیت های فرد شود.
نشت ادراری که پس از جراحی شروع می شود یا ادامه می یابد.
نشت ادراری که موجب ناراحتی بیمار می شود.** وجودعفونت های مکرر مثانه.
تشخیص بی اختیاری ادرار
معاینه فیزیکی کامل باتأکید بر دستگاه ادراری و عصبی اعضای تناسلی و آزمایش ادرار برای تشخیص بی اختیاری ادرار ضروری است.
درمان بی اختیاری ادرار
درمان بی اختیاری ادرار به وسیله پزشک متخصص و بر اساس موارد زیر انجام می شود:* سن بیمار، وضعیت سلامتی کلی و سابقه پزشکی وی. * میزان گسترش بیماری.* تحمل بیمار نسبت به داروهای خاص و اعمال جراحی یا سایر درمان های لازم.* انتظارات درباره سیر بیماری.* اولویت های مورد نظر بیماری.
درمان شامل موارد زیر است:روش های رفتاری خاص(شامل ورزش عضلات لگن، بیوفیدبک و آموزش مثانه) – *استفاده از داروها – * جراحی(در صورتی که بی اختیاری ناشی از مشکلات ساختمانی مانند غلط بودن نحوه قرارگیری مثانه یا انسداد باشد) – * محدودیت رزیم غذایی( مانند حذف مصرف قهوه، سودا و چای و / یا الکل).
منبع : راهنمای پزشکی خانواده- پروستات و بیماری های آن
