[sbu_post_image]
انواع سنگ کلیه
سنگ کلیه دراثرکریستال حاصل از نمک و مواد موجود در ادرار به وجود می آید، که به تدریج اندازه ی آن بزرگ می شود. سنگ های کلیه علایم و جنبه های بالینی مشابهی دارند، ولی نوع بیماری ودرمان آنها متفاوت است. براساس مطالعات درازمدت، در بسیاری ازموارد احتمال عود مجدد وجود دارد، لذا سنگ دفع شده باید تجزیه شده و ارزیابی های لازم روی بیمار صورت گیرد.
افزایش فیبر غذایی، سبب کاهش عوامل خطر تشکیل سنگ به خصوص سنگ های کلسیمی می شود.
سنگ کليهبيماری جدیدی نيست. حتی می گويند، فرعون هم به بيماری سنگ کليه مبتلا بوده و يکی از ويژگی های طبيب مشهورش، سينوهه، توانايی درمان درد سنگ کليه بوده است. با پيشرفت علم پزشکی، درمانهای پيشرفته تری برای بيماری سنگ کليه کشف و ابداع شده که سنگ کليه را جزو بيماری های ساده دنيا کرده است.
اما هنوز هم درد سنگ کليه اگر نگوييم طاقت فرساترين دست کم يکی از وحشتناک ترين دردهايی است که تاکنون بدن انسان تحمل کرده است. به همين دليل درباره چگونگی پيشگيری و درمان درد سنگ کليه با دکتر سيد کاظم فروتن، جراح و متخصص کليه و مجاری ادرار صحبت کرديم .
سنگ کليه می تواند بدون علامت باشد تا زمانی که کليه را از کار بيندازد. يعنی ممکن است کليه سنگ بسازد، علائم هم ندهد و کسی هم متوجه نشود و در نهايت روزی کليه را نارسا کند. اما يکی از مهم ترين علائم سنگ کليه درد است.
رفع سنگ کلیه
تا پیش از سال 1980 برای برداشتن سنگ کلیه از عمل های جراحی ماژور استفاده می شد. اما پیشرفت های پزشکی موجب شده است که در چند سال اخیر دیگر نیازی به این کار احساس نشود. درمان از طریق اشعه های آلترا سونیک ( فراصوتی) این امکان را فراهم میسازند که با کمی شکاف سنگ کلیه از میان برود. امواج اکستراکورپوریل نیز برای شکستن سنگ کلیه استفاده می شوند که در این صورت دیگر هیچ گونه نیازی به جراحی و بریدگی نمی باشد.
پیشرفت های پزشکی استرس مداوای سنگ کلیه را تا حد بسیار زیادی کاهش داده است. اگرچه بهتر است که سعی کنیم تا جایی که ممکن است از ابتلا به این بیماری پیشگیری کنیم. همچنین سعی کنید تا میزان کافی آب بنوشید. آیا درمانی از این ساده تر وجود دارد؟
برای درک بهتر مطلب بیان مثال زیر مفید خواهد بود: اگر در یک لیوان آب مقداری نمک بریزیم و این میزان نمک کاملاً در آب حل می شود. حال اگر به میزان نمک بیافزاییم یا از حجم آب داخل لیوان بکاهیم (از طریق تبخیر در اثر گرم کردن) به جایی می رسد که نمک بیشتر از آن در آب حل نمی شود یعنی آب از نمک اشباع شده است. حال اگر یک جسم خارجی به عنوان هسته ی مرکزی در این محلول اشباع شده قرار گیرد، و یا نمک بیشتری در آب اضافه کنیم، بلورهای نمک بدون وجود جسم خارجی به عنوان هسته ی مرکزی، شروع به رسوب می کنند، در مورد ادرار نیز وضع به همین گونه است یعنی اگر غلظت مواد دفعی در ادرار زیادتر از معمول شود و یا در اثر اسهال، تعریق زیاد در هوای گرم و مصرف ناکافی مایعات آب ادرار کم شود، غلظت آن افزایش یافته و در جهت ایجاد کریستال مستعد می شود. حال اگر به این مجموعه ی مستعد یک هسته ی مرکزی (که می تواند یک قسمت مرده از بافت کلیه، یک جسم خارجی مثل نخ بخیه به جا مانده از عمل جراحی قبلی و یا تکه های ترکیده ی بالون سوند ادراری باشد) اضافه شود، کریستال ها دور آن رسوب کرده، تجمع و رشد یافته و سنگ ایجاد می شود. تفاوت مهمی که بین ادرار و محلول آب و نمک وجود دارد این است که در ادرار موادی وجود دارند که از رشد و تجمع کریستال ها تا حدودی جلوگیری می کنند. کلیه به طور طبیعی باید قادر باشد ضمن دفع آب به میزان متناسب، مواد زائد و رسوبات محلول در آن را از طریق ادرار دفع نماید که برای این منظور باید به یک موازنه ظریف دست پیدا کند. این موازنه در طول سالیان عمر با خوگیری کلیه ی شخص به رژیم غذایی، آب و هوای محل زندگی و میزان فعالیت و بیماری های دیگر فرد بوجود می آید. بنابراین می توان گفت سنگ ادراری احتمالاً علائمی از یک و یا چند بیماری زمینه یا دیگر است که این بیماری ها می تواند به علت اختلال سوخت و ساز بعضی مواد و یا اشکال در سیستم دستگاه ادراری بوجود آمده باشد.
بهترین درمان سنگ کلیه
تنها نوشیدنی برای از بین بردن سنگ کلیه خوردن آب به میزان فراوان است، البته ما نمیگوییم که هیچ وقت ماء اشعیر نخورید بلکه به میزان لازم از آن استفاده کنند.
باید یادآور شد، بخشی از گاز موجود در ماء الشعیربه دلیل فرآیند تخمیر است، اما بخش عمده آن توسط کارخانههای تولید ماءالشعیر به صورت صنعتی اضافه میشود که عمدهترین آن گاز CO۲است.
درمان سنگهای کلیه با سنگ شکن
هر قدر اندازه سنگ کليه بزرگتر باشد، قطعات ناشي از شکستن بيشتر شده و درد بيمار بيشتر مي شود. بايد پس از سنگ شکن به بيمار کمک کرد که هم درد وي کمتر شود و هم اينکه قطعات سنگ را بتواند دفع کند.
اگر سنگ از کليه خارج شود از شانس موفقيت سنگ شکن کاسته مي شود. هر قدر سنگ در حالب در طول حالب پائين تر بيايد از احتمال موفقيت سنگ شکن کاسته مي شود، طوريکه در حالب تحتاني به کمتر از 50 درصد مي رسد. اگر اندازه سنگ کليه بزرگتر از 6 ميليمتر باشد شانس دفع آن از طريق حالب کمتر مي شود و اينگونه سنگها معمولا نياز به روشهاي تهاجمي همراه با بيهوشي براي خارج کردن پيدا مي کنند.
بعضي از بيماران را نمي توان سنگ شکن کرد، عممده ترين آنها عبارتند از: خانمهاي حامله، و بيمارانيکه از داروهاي ضد انعقادي مثل آسپرين و وارفارين استفاده مي کنند. در خانمهاي حامله بايد در صورت امکان منتظر شد که زايمان انجام شود و در بيمارانيکه داروهاي ضد انعقادي مصرف مي کنند مي توان با مشورت پزشک معالج موقتا دارو را قطع و بيمار را سنگ شکن نمود. تمامي خانمهائيکه در سن حاملگي هستند و داراي سنگ ادراري بوده و قصد حامله شدن دارند، حتما بايد قبل از حامله شدن تکليف سنگ ادراري خود را روشن کنند، و گرنه در حين حاملگي دچار مشکلات عديده خواهند شد.
منبع: کتاب سنگ کلیه