عفونت چه بخش هايي از مجاري ادراري را بيشتر درگير مي كند؟- عفونت هاي ادراري را به دو گروه عفونت هاي سطحي و عفونت هاي عمقي تقسيم مي كنند. عفونت هاي سطحي پوشش سطحي داخل سيستم ادراري يا مخاط را درگير مي كند و بيش از نود درصد عفونت هاي اين دستگاه را شامل مي شود. درحالي كه عفونت هاي عمقي درگيري بافت هاي عمقي كليه ها، پروستات و بيضه را باعث مي شوند. در عفونت هاي عمقي، بيماران معمولاً تب شديد و حال عمومي بدي دارند.
در سنين زير سه ماهگي، عفونت هاي ادراري در پسرها بيشتر از دختران است، و پس از آن، شيوع عفونت در زنان سي تا پنجاه برابر مردان است. علت آن كوتاه و مستقيم بودن مجراي ادرار در زنان است كه در نتيجة آن، ميكروب ها به سادگي با عبور از مجرا به مثانه مي رسند و عفونت سطحي ايجاد مي كنند.
عوارض عفونت هاي ادراري
اهميت عفونت هاي ادراري در آن است كه اگر دير تشخيص داده شوند يا بد درمان شوند، عوارضي در بيمار ايجاد مي كنند كه در بعضي مواقع منجر به از كار افتادن كليه ها مي شوند، به طوري كه تعداد زيادي از بيماران همودياليزي ثانويه در نتيجة عفونت به اين روز افتاده اند. البته عفونت هاي ادراري سطحي و بدون تب آسيب جدي به كليه ها نمي رسانند، ولي عفونت هاي عمقي مخصوصاً به همراه بيماري هاي زمينه اي ديگر مانند سنگ، انسداد مادرزادي در مسير ادراري، مثانه عصبي، و برگشت ادرار از مثانه به كليه ها قادر به تخريب كليه ها و نارسايي كامل آنها هستند.
علت عفونت هاي ادراري
در نود درصد مواردِ عفونت هاي ادراري، ميكروب ها از راه مستقيم و عبور از مجراي خروجي ادرار به مثانه مي رسند و عامل آن ميكروب هاي روده اي هستند كه در ناحية اطراف مجرا وجود دارند و ندرتاً ممكن است از مثانه به كليه برسند و ايجاد عفونت عمقي كليه (پيلونفريت) بكنند. در موارد ديگر، ميكروارگانيسم ها از يك كانون عفوني به خون وارد مي شوند، سپس به كليه ها، پروستات يا بيضه ها مي رسند و ايجاد عفونت مي كنند. در موارد بسيار نادري، عفونت از طريق سيستم لنفاتيك منتقل مي شود.
به طوركلي در هر فردي كه به هر علتي ـ شيمي درماني، بيماري قند، ايدز،… ـ سيستم ايمني بدنش تضعيف شده باشد، عامل مساعد كننده اي براي رشد ميكروب ها و ايجاد عفونت وجود دارد. از عوامل مؤثر ديگر در ايجاد عفونت ادراري عادات بد بهداشتي در زنان است، مثل وقتي كه به دستشويي مي روند و آب را با فشار به خود مي گيرند و يا براي خشك كردن دستمال كاغذي را با فشار به بدن خود مي كشند و باعث انتقال ميكروب هاي اين نواحي به داخل مجراي ادرار مي شوند. از طرفي ديگر، هرگاه در دستگاه ادراري توقف و ركود در مسير جريان ادرار به وجود بيايد شيوع عفونت بالا مي رود؛ مثلاً تنگي مادرزادي محل اتصال كليه به حالب، تنگي محل حالب به مثانه، برگشت ادرار مثانه به كليه ها، وجود (ديورتيكول) در هر نقطه اي از سيستم ادراري، مثانه عصبي، تنگي مجرا و بودن جسم خارجي مثل سوند در سيستم ادراري. در اين موارد معمولاً پس از قطع آنتي بيوتيك بلافاصله عفونت عود مي كند.
يك گروه از سنگ ها به نام سنگ هاي عفوني هستند كه در داخل آنها ميكروب لانه مي كند و آنتي بيوتيك قادر به از بين بردن آنها نيست و بلافاصله با قطع درمان، عفونت عود مي كند. عامل ديگر فيستول ادراري است.
فيستول ادراري عبارت است از ارتباط سيستم ادراري با يك سيستم ديگر، مثلاً لولة گوارش با رحم و واژن در خانم ها. اين مجراي فيستول محل عبور ميكروب به داخل سيستم ادراري است كه منجر به عفونت دائمي مي شود. تنها راه درمان، برداشتن مجراي فيستول از طريق جراحي است.
منبع : نیک صالحی
