باروری

[sbu_post_image]

در این پست راجع به واژه هایی که در باروری به آن برمیخوریم  بطور کامل توضیح داده شده است این واژه نامه براساس حروف الفبا تنظیم شده است.

آزواسپرمی

وقتی تعداد اسپرمهای موجود در مایع منی در آزمایش اسپرماتوگرام صفر گزارش شود. این عارضه در کل مردان حدود ۱ درصد است و در مردان نابارور حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد موارد رخ می دهد. آزواسپرمی به انوع انسدادی( طبیعی بودن تولید اسپرم) و غیر انسدادی( کاهش یا فقدان تولید اسپرم) طبقه بندی می شود.  انواع انسدادی در اثر عفونتهای شدید و یا آسیب   یا ناهنجاریهای مادرزادی  و انوع غیر انسدادی در اثر بیماریهای خود بیضه مانند نارسایی بیضه و اختلالات هورمونی  ایجاد می شوند.

آنالیز منی

اسپرماتوگرام-  وجود ناباروری با عامل مردانه تقریبا همیشه با آنالیز مایع منی  آشکار می شود. اما باید توجه داشت که حتی در صورت طبیعی بودن  کیفیت منی،  ممکن است سایر عوامل مردانه ( مانند اختلال عملکرد جنسی)  در این زمینه دخالت داشته باشد.  ارزیابی اولیه  ناباروری با عامل مردانه ، شامل انالیز صحیح  حداقل ۲ نمونه مایع منی  است که با فاصله حداقل ۴ هفته گرفته شده باشند.  برای انجام این کار حداقل باید ۲-۳ روز قبال از نمونه گیری آمیزش نداشته باشید.

اپیدیدیمیت

عفونت لوله های اپیدیدیم که روی بیضه ها قرار دارند.

اپیدیدیمیت احتقانی

عفونت لوله های اپیدیدیم که روی بیضه ها قرار دارند ،همراه با پرخونی

ارال

آمیزش  دهانی-امکان انتقال بسیاری از باکتریها، ویروسها و انگلهای گوارشی از طریق این نوع تماس وجود دارد. مشخص شده است که گنوره (Gonorrhea) از فرد آلوده در طی رابطه جنسی دهانی به فرد مقابل منتقل گردد و سپس عفونت از گلوی آن فرد به ناحیه تناسلی افراد بعدی منتقل شود. بدن بطور طبیعی در طی ۳ ماه میتواند باکتریهای گنوره در گلو را از بین ببرد ولی عفونت ناحیه تناسلی نیاز به درمان آنتی بیوتیکی دارد. امکان انتقال کلامیدیا (Chlamydia) هم از طریق رابطه جنسی دهانی وجود دارد، اگرچه کمتر رخ میدهد. کلامیدیا و گنوره منجر به زخم گلو می شوند (Sore throat). خیلی از افراد ممکن است آلوده به این میکروب باشند ولی بدون علامت بوده و از آن آگاه نباشند

ارکیوپکسی

عمل جراحی است که در طی آن ‌با نخ‌های قابل جذب، بیضه نزول نکرده به داخل کیسه بیضه وصل می شود. ارکیوپکسی اغلب برای نوزدان پسر یا بچه‌های کم سن و سال که دچار نهفتگی بیضه یا بیضه نزول نکرده (کریپتورکیدیسم (cryptorchidism) می باشند، به کار می رود.

ارگاسم

 اوج لذت جنسی- ارگاسم به صورت انقباض های متناوب هر هشت دهم ثانیه همراه با احساس کرختی و سستی لذت بخش رخ می دهد.

اندومتریوز

این بیماری به مفهوم کاشته شدن بافت داخلی رحم – اندومتر – در جایی به غیر از فضای رحم است. این تکه های کاشته شده با کاهش هورمونها درپایان هر سیکل قاعدگی شروع به ریزش می کنند بنابراین درد هنگام پریود افزایش می یابد. این بیماری ممکن است با درجاتی از کاهش باروری به دلیل ایجاد جسبندگی در ناحیه لگن همراه باشد. و نیز درد هنگام نزدیکی در عمق لگن را به همراه داشته باشید می توانید با مصرف داروهای ضد آندروژن- دانازول – که پزشک برای شما تجویز می کند جلوی پیشرفت بیماری را بگیرید. در صورت شدت علایم ،عمل جراحی می تواند کمک کننده باشد و شانس باروری را افزایش دهد.

اورکیت عفونی

عفونت بیضه ها. شایعترین ویروسی که موجب اورکیت می شود ویروس اوریون است.

اولیگو اسپرمی

وقتی تعداد اسپرمها کمتر از۲۰  میلیون در هر میلی لیتر از مایع منی گزارش شود. در صورتی که تعداد کمتر از ۵ میلیون در هر سی سی باشد، اولیگو اسپرمی از نوع شدید در نظر گرفته می شود.

تمرین کگل

اگربه درجاتی از شلی واژن دچار باشید کاهش وزن و به ویژه کوچکترکردن شکم در کاهش عوارض کمک کننده خواهد بود. در مورد شلی کف لگن می توانید از ورزش کگل استفاده کنید در یک نوبت دستشویی رفتن و ادرار کردن خودتان را با جبس کردن نفس بگیرد تا محل عضله ای که ادرار را کنترل می کند بشناسید پس از آن بگذارید تا ادرارتان خارج شود ولی در طی فعابیت روزانه چندین بار خودتان را بگیرد و رها کنید. به این ترتیب این عضله تقویت شده و علایم شلی کف لگنتان کمتر خواهد شد.

زگیل تناسلی

ضایعات گرد ومدور  با ظاهر کثیف و شبیه به گل کلم که معمولا در نواحی اطراف مقعد و یا روی لبهای ناحیه تناسلی در زنان و یا در زیر کیسه بیضه در مردان ظاهر می شود این بیماری به شدت از راه جنسی قابل انتقال بوده و از روشهای غیر جنسی نیز منتقل میشود. عمل ایجاد آن ویروس پاپیلومای انسانی است  که بعضی از انواع آن مانند ۱۶و ۱۸  می توانند سرطان دهانه رحم و مقعد را نیز ایجاد می کنند. واکسن گاردازیل برای ایمنی در برابر این واکسن تهیه شده است.

سیستوسل

سیستوسل به معنی شل شدن محور پیشابراه است که با افتادگی مثانه همراه است در این حالت معمولا  بی اختیاری استرسی ادرار اتفاق می افتد یعنی فرد با سرفه و عطسه بی اختیار ادرار دفع می کند. بهترین کار تمرینات کگل است. در این تمرین، به فرد توصیه می شود ابتدا در هنگام ادرار کردن یکبار خودش را بگیرد تا ادرارش متوقف شود و سپس بگذارد تا ادرار جریان بیابد. اما پس از آن در طی فعالیتهای روزانه ، این عضله را جندین بار منقبض کرده و سپس شل کند این فعالیت جندین بار  باید انجام شود تا این عضله بتدریج تقویت شود.  ضمنا کاهش وزن و کوچک کردن شکم نیز به کم کردن عوارض شلی لگن کمک می کند.

سیفلیس

نوعی بیماری مقاربتی،مهمترین راه انتقال سیفلیس از طریق جنسی و مادر به جنین است. درمورد انتقال ویروس ایدز از طریق بوسه فرانسوی مواردی ذکر شده است. دوره کمون سیفلیس ۹ تا ۹۰ روز است. و با تستهای غیر تریپونمایی ماننددVDRL وRPR می توان ابتلا به بیماری را بررسی کرد.البته ازمونهای اختصاصی تریپونمایی نیز وجود دارند.ازمونهای غیر تریپونمایی می توانند با دقت خوبی ابتلا به بیماری سیفلیس را نشان بدهند ولی گاهی به صورت کاذب مثبت می شوند. مثلا در مواردی مانند بارداری- اعتیاد تزریقی- بیماریهای خودایمنی و…

شلی کف لگن

به صدمات هر یک از بافتها و ساختمانهای کف لگن و از دست دادن استجکامشان، شلی کف لگن گفته می شود که می تواند منجر به برآمده شدن و فتق اعضای لگن به داخل کانال واژن شود.( مراجعه کنید به سیستوسل و تمرین کگل)

لاپاروسکوپی

روشی جراحی است که برای مشاهده رحم، ‌تخمدان‌ها و لولـه‏ های رحمی استفاده می در این روش با ایحاد برش کوچکی در ناف دوربین جراحی وارد شکم می شود . و در صورت ضرورت با ایجاد سوراخ دیگری در زیر شکم، عمل جراحی نیز از طریق مشاهده با دوربین انجام می شود. لاپاروسکوپی با دو هدف تشخیصی (مشاهده) و درمانی (مشاهده و جراحی) بکار می‌رود.

مایع منی

یا سیمن مایع جنسی مرد – حاوی سلولهای جنسی مرد یا اسپرمها که در طی انزال از آلت خارج می شود سه ویژگی اصلی مایع منی تعداد اسپرمها، حرکت اسپرمها و شکل انها است که باید در محدوده طبیعی باشد تا فرد توانایی باروری داشته باشد.

نقطه جی

نام این نقطه از نام گرافنبرگ، دانشمندی که مدعی کشف این نقطه در دستگاه تناسلی خانمها شد گرفته شده است. نقطه جی در یک سوم داخلی و فوقانی دیواره واژن قرار دارد و اصولا وجود آن مورد بحث است زیرا از لحاظ اناتومیک تفاوتی با سایر نقاط واژن ندارد . تحریک این نقطه در برخی خانمها با خروج مایعی شبیه به ادرار همراه است که حاوی مقادیر بیشتری از ۵ فسفو دی استراز است.

واریکوسل

گشاد شدن غیر طبیعی وریدهای بیضه که در بند بیضه قرار دارند-واریس بیضه بیشترین علت ناباروری قابل درمان با جراحی در مردان.

واریکوسلکتومی

یک عمل جراحی تحت بی‌هوشی عمومی محدوداست که طی آن وریدهای گشاد شده غیر طبیعی بیضه، که دربندبیضه قرار دارند، برداشته می‌شود.

وازووازستومی

عمل جراحی که برای باز کردن و ترمیم لوله های اسپرم بر( وازدفران) بسته شده در طی عمل وازکتومی انجام می گیرد. زیرا حدود ۵% از افرادی که وازکتومی شده‌اند بعد از عمل جراحی به دلایل متعدد تصمیم به برگشت عمل می‌گیرند. همچنین در بعضی مواقع بدنبال عمل فتق به واز(مجرای اسپرم بر) آسیب رسیده لذا وازووازوستومی ضرورت پیدا می‌کند.

واژن

لوله ای عضلانی که قسمتهای داخلی دستگاه تناسلی زنان را به بیرون وصل می کند . واژن مجرای امیزش، خروج خون و ترشحات قاعدگی و خروج جنین در طی زایمان طبیعی است. واژن به دلیل ویژگیهای عشلانی دارای خاصیت کشش و بازشدن فوق العاده می باشد. و پس از زایمان به حالت طبیعی بر می گردد.

واژینیسموس

انقباض غیر ارادی عضلات ورودی واژن که گاهی دخول را غیر ممکن می سازد. و به دو نوع اولیه وثانویه تقسیم می شود.

ویروس زگیل تناسلی –ویروسHPV

نوعی ویروس که از طریق رابطه جنسی منتقل می شود. ارتباط برخی از انواع این ویروس با سرطان دهانه رحم و مقعد اثبات شده است. همه انواع ویروسHPV سرطانزا نیستند تنها بعضی از انواع مانند انوع ۱۶ و ۱۸ و ۳۱ و ۵۶ این ویزگی را دارند از پزشکتان بخواهید تا نوع ویروس را با کشت اختصاصی برای شما مشخص کنند.با پاپ اسمیر مرتب بیماری را پیگیری کنید. و ضایعات را به وسیله کرایو- فریز کردن و یا داروی پودوفیلوکس – با مشاوره پزشک از بین ببرید در بسیاری از موارد این ضایعات- انواع غیر سرطانزا -به خوبی و به صورت خودبخود بهبود می یابند.

هماتو اسپرمی

وجود خون در مایع سیمن به تنهایی بیماری نیست ولی می تواند نشانه ای از بیمارهای دیگر باشد به هر حال نگران نباشید این موضوع یعنی هماتو اسپرمی می تواند ناشی از مسائل خوش خیم باشد و نه بدخیم علل ان می تواند طیفی از بیماریها مانند عفونت مجاری ادرار– عفونتهای منتقله از راه امیزش_ پروستاتیت یا التهاب پروستات- ضربه به پروستات و یا بیضه ها باشد و در مردان جوان چندان نگران کننده نیست ولی نیاز به پیگیری دارد. به پزشکتان مراحعه کرده و در اولین فرصت توسط ایشان معاینه شوید.

هیدروسل

تجمع مایع در اسکروتوم یا کیسه بیضه

هیدروسلکتومی

برداشتن هیدروسل بصورت جراحی است که بدون نیاز به بستری طولانی، با بیحسی موضعی و یا بیهوشی عمومی انجام می‌شود. برای این کار برشی بر روی کیسه بیضه یا پایین شکم ایجاد شده وضمن تخلیه مایع، اصلاحات لازم انجام می شود.

هیستروسکوپی

این عمل جنبه تشخیصی ودرمانی دارد. در طی این عمل ،وسیله تلسکوپ مانندی از طریق دهانه رحم وارد حفره رحم شده و بررسی مستقیم رحم از نظر وجود انواع چسبندگی‌های داخل رحم، پولیپ یا میوم و دیواره‌های رحمی امکانپذیر می شود. در طی این عمل، از بین بردن چسبندگی‌ها، برداشتن پولیپ یا فیبروم دیواره رحمی و نیز انجام بیوپسی‌های متعدد نیز در صورت لزوم، انجام می شود.

هیسترکتومی

عمل چراجی برداشتن رحم که می تواند از طریق شکم و یا از طریق واژن انجام گیرد.

هیستروسالپنگوگرافی

عکسبرداری رنگی از رحم و لوله های رحمی برای تشخیص شکل رحم و لوله ها. عکسبرداری به روش هیسترو سالپنگو گرافی که در روزهای اول پس از پایان پریود انجام می شود برای ارزیابی لوله ها، روش مناسبی است. که البته کمی با درد همراه است .

منبع : zibasho