برگشت ادراری یا ریفلاکس چیست؟
برگشت ادراری یا ریفلاکس به معنای آن است که ادرار از مثانه به سمت بالا بر می‌گردد. این بیماری بسیار مهم است زیرا ممکن است باعث تخریب و از کار افتادن کلیه‌ها شود.
بطور طبیعی موقعیکه ادرار از مجاری حالب وارد مثانه می شود، به خاطر خاصیت دریچه در این محل دیگر ادرار از مثانه وارد حالب نمی شود، و در صورت برگشت غیر طبیعی از مثانه به حالب آن را ریفلاکس می نامند.
شیوع آن در کودکان مبتلا به عفونت ادراری تا ۷۰% رسیده و اهمیت آن در این سنین بسیار زیاد می باشد زیرا که می تواند باعث تبدیل عفونت مثانه به عفونت کلیه ها شده و هربار عفونت کلیه در سنین پایین (زیر ۱۰ سال) باعث تخریب قسمتی از نج کلیه می گردد .
تقریبا ۵ درصد نوزادانی که به‌علت تب به پزشک مراجعه می‌کنند، دچار عفونت ادراری هستند. قبل از یک سالگی شیوع عفونت ادراری در پسرها بیشتر است و جالب است بدانید قبل از۶ ماهگی شیوع عفونت ادراری در پسرهای ختنه نشده ۱۰ برابر پسرهای ختنه شده است
. بنابراین ختنه یکی از عواملی است که به جلوگیری از عفونت ادراری کمک می‌کند. در سنین زیر یک سالگی، عفونت ادراری در پسرها بیشتر است اما در سنین بالاتر و به‌خصوص دوران مدرسه و در سنین بلوغ عفونت ادراری دردخترها بیشتر میشود.
در بچه‌های زیر ۲ سال علائم تب، بیقراری، بوی بد ادرار، درد شکم، بی‌حالی و خوب شیر نخوردن و وزن نگرفتن می‌توانند علائم عفونت ادراری باشند. در کودکان بالای ۲ سال علائم سوزش ادرار، تکرر ادرار، درد پهلو، تهوع و استفراغ و حتی اسهال هم به موارد فوق اضافه میشود.
عفونت‌هاي ادراري بيماري است كه در اثر وارد شدن ميكروب به مجاري ادرار ايجاد مي‌شود. معمولا علت اصلي عفونت ادراري، عامل باكتريايي موجود در دستگاه گوارش است كه در كودكان بيشتر ديده مي‌شود و به طور افزايشي عموما مثانه را درگير مي‌كند.
مهمترين علت اين عفونت مي‌تواند رفلاكس يا برگشت ادرار از مثانه به كليه‌ها باشد كه معمولا در ۳۰ تا ۵۰ درصد دختر بچه‌ها ديده مي‌شود كه باعث عفونت ادراري آنها مي‌شود. والدين در صورت وجود رفلاكس در كودكان بايد به آن توجه و به پزشك متخصص مراجعه كنند.
در صورتی که در هنگام ادرار کردن ادرار از مثانه وارد حالب شود به آن ریفلاکس ادراری می گوییم که اکثرا به علت غیر طبیعی بودن محل اتصال حالب به مثانه می باشد.
در پسران شایع تر است. ریفلاکس در بچه های با عفونت ادراری و بدون عفونت ادراری هم دیده میشود ولی همراهی آن در بچه های با عفونت ادراری بویژه اگر عفونت در سن پایین تر باشد بیشتر است.
احتمال اینکه بچه با عفونت ادراری ریفلاکس داشته باشد به سن وابسته است به طوریکه اگر عفونت در بچه زیر یک سال باشد با احتمال ۷۰% و اگر در ۴ سالگی باشد با احتمال ۲۵% و اگر در ۱۲ سالگی باشد با احتمال ۱۵% و بالغین با عفونت ادراری با احتمال ۵.۲% ریفلاکس ادراری دارند.
اهمیت تشخیص ریفلاکس در سنین پایین خیلی زیاد است زیرا که می تواند باعث انتشار عفونت از مثانه به کلیه ها شده و عفونت کلیه در سنین پایین (زیر ۱۰ سال) باعث تخریب قسمتی از بافت کلیه می گردد و فشار خون ،عفونت ادراری مکرر و حتی نارسایی کلیه و دیالیز را ممکن است در آینده به دنبال داشته باشد.
تشخیص ریفلاکس با عکس رنگی از مثانه یا VCUG است .
بعد از تشخیص ریفلاکس با توجه به درجه ریفلاکس درمان طبی شروع میشود و حداقل یک دوره ۱.۵ ساله را باید دقیق تحت مراقبت باشد.از تمام بچه های زیر ۵ سال که یک نوبت دچار عفونت ادراری شده اند باید عکس گرفته شود.
با کنترل و درمان طبی مناسب ۸۰% موارد ریفلاکس بدون عمل جراحی بهبود می یابد.
منبع: مجله سلامت
