بيماری واريکوسل و عوامل بيماری واريکوسل

بيماری واريکوسل

واريکوسل يا واريسی شدن عروق بيضه شايعترين بيماری مردان پس از بلوغ میباشد و 10درصد مردان بالغ به آن مبتلا می باشند. واريکوسل شايعترين عاملناباروری مردان می باشد. سن شروع بيماری معمولا در زمان بلوغ و يا بلافاصلهپس از بلوغ می باشد ولی در سن کمتر يا سن بالا نيز ممکن است ايجاد گردد.

عوامل بيماری واريکوسل

بيمار ممکن است با شکايت بزرگی، يا عدم تقارن بيضه ها، يا درد بيضه، و ياپس از ازدواج، با ناباروری مراجعه کند. ولی شايعترين فرم آن، بدون علامت، وبطور اتفاقی، حين معاينه، متوجه آن می گردند. درمعاينه، بزرگی و تورمعروقبيضه، بخصوص در سمت چپ مشهود است و درحالت ايستاده، و يا افزايش فشارشکمیتشديد می يابد و در حالت خوابيده از بين می رود (درصورتيکه تورمعروقدرحالت خوابيده از بين نرفت، بايستی به نوع ثانويه آن شک کرد.)

عامل ايجاد بيماری واريکوسل

بيماری واريکوسل با واريسی شدن و گشادشدن عروق وريدی (سياهرگهای) بيضهظاهر می گردد که در دو گروه اوليه و ثانويه تقسيم بندی می گردد. در نوعاوليه، هيچ عامل ايجادکننده مشخصی وجود ندارد، گرچه تئوری اشکال در دريچههای لانه کبوتری وريدهای بيضه، طولانی بودن مسير اين وريدها و احتمال اثرفشاری ساير عروق و احشاء شکمی مطرح می باشد ولی هنوز علت مشخصی برای آنثابت نشده است. اين نوع عامل عمده واريکوسل است و 90درصد در سمت چپ میباشد. نوع ثانويه که بدنبال وجود عامل مشخص ايجادکننده انسداد در عروق داخلشکم ايجاد مي گردد درصد کمی از واريکوسل ها را شامل میشود و علتايجادکننده آن غالبا توده های شکمی، بخصوص تومورهای بدخيم می باشد که تشخيصآن مهم و حياتی است.

انواع واريکوسل

بيماري واريکوسل از نظر شدت به سه درجه تقسيم بندي مي شود. در نوع درجه يک اتساع عروق فقط حين فشار شکمي در لمس توسط پزشک قابل تشخيص است. در نوع درجه دو با فشار شکمي، اتساع عروق، قابل مشاهده مي شود. و در نوع درجه سه حتي بدون فشار شکمي، اتساع عروق، در حالت ايستاده قابل مشاهده مي باشد. لازم به ذکر است نوع درجه سه از نظر قانون خدمت سربازي در ايران معافيت دايم و انواع درجه يک و دو معافيت از رزم خواهد داشت.

همان گونه که گفته شد ده درصد مردان پس از سن بلوغ، درجاتي از واريکوسل دارند، ولي همه ي آن ها احتياج به درمان ندارند. اگر واريکوسل براي فرد، عارضه يي ايجاد کند، لازم است درمان انجام شود در غير اين صورت احتياج به درمان نيست.

از این نظر به 3 درجه تقسیم بندی می‌شود در نوع درجه 1 گشاد شدن رگ‌ها فقط حین فشار شکمی در لمس توسط پزشک قابل لمس و تشخیص است نوع درجه 2 با فشار شکمی گشاد شدن رگ‌ها قابل مشاهده می‌باشد و در نوع درجه 3 حتی بدون فشار شکمی، گشاد شدن رگ‌ها در حال ایستاده قابل مشاهده است. گفتنی است: نوع درجه 3 از نظر قانون خدمت سربازی در ایران معافیت دائم و انواع درجه 1 و 2 معافیت از رزم خواهد داشت.

عوارض واريکوسل

تحليل رفتن (آتروفي) بيضه: توده بيضه از لوله‌هاي سازنده اسپرم تشکيل شده است. هنگامي که اين لوله‌ها در اثر عاملي مانند واريکوسل آسيب مي‌بينند، ممکن است بيضه‌ها نرم شوند و تحليل روند. روشن نيست که چه عاملي باعث تحليل رفتن بيضه ها مي‌شود،‌ اما اختلال در کارکرد دريچه‌هاي وريدها باعث تجمع خون در بيضه‌ها مي‌شود و افزايش فشار وريدها و قرارگيري در معرض سموم درون خون ممکن است باعث آسيب شود.

عوارض واريکوسل شامل ايجاد درد، آتروفي (کوچک شدن سايز و نرم شدن قوام بيضه) و ناباروري است. درد ناشي از واريکوسل دردي با کيفيت احساس سنگيني است، که با فعاليت و ايستادن تشديد يافته و با استراحت بهبود مي يابد.
اگر واريکوسل عارضه يي ايجاد نکند. احتياج به درمان نيست، ولي لازم است بيمار به صورت ماهانه خود را معاينه کند. در صورت کوچک شدن سايز بيضه، يا تغيير در قوام آن، لازم است به پزشک مراجعه کرد. همچنين اگر بيمار مبتلا به واريکوسل ازدواج نکرده يا خواستار داشتن فرزند ديگري در آينده است، بايد هر شش ماه با آزمايش اسپرم، از نظر باروري بررسي شود و در صورت شروع تغييرات و ضعيف شدن نطفه احتياج به درمان دارد.

برخلاف تصور رايج، عمل واريکوسلکتومي جهت درمان يا جلوگيري از ناباروري انجام مي شود و خود منجر به ناباروري نمي شود و پس از جراحي نيز فرد مي تواند به فعاليت هاي عادي و روزمره ورزش و کار خود بازگردد.

منبع : پزشک واريکوسل تهران