بیماری های کلیه ها چیست

[sbu_post_image]

عفونت کلیه

عفونت کلیهیکی از بیماری‌ های سخت است. این بیماری معمولا در اثر هجوم باکتری به کلیه اتفاق می ‌افتد.

عفونت کلیه دو نوع حاد و مزمن دارد.

عفونت کلیه یکی از اورژانس‌ های پزشکی تلقی می‌ شود و فرد نیازمند مراقبت ‌های فوری پزشکی است.

این‌ بیماری‌ می‌تواند هر دو جنس‌ را مبتلا سازد ولی‌ در همه‌ سنین‌ در خانم‌ ها شایع ‌تر است‌. عفونت ‌های‌ حاد کلیه‌ در مردان‌ در هر سنی‌ ممکن‌ است‌ حاکی‌ از وجود یک‌ بیماری‌ زمینه‌ ای‌ مانند انسداد مجاری، سنگ کلیه، اختلالات‌ پروستات‌ یا تومور باشد.

پیلونفریت حاد نوعی عفونت باکتریال کلیه است که سبب التهاب بافت و لگنچه کلیه می‌شود. شایعترین علت ایجاد پیلونفریت حاد باکتری اشیرشیاکلی E.Coli می‌باشد (در ۸۰% موارد) از دیگر ارگانیسمهای عامل می‌توان به میکروبهای کلبسیلا ، پروتئوس ، سودومونا ، انتروباکتر و … اشاره کرد. معمولا عامل عفونت‌زا از بخشهای پایینی دستگاه ادراری به بالا صعود می‌کند و سبب درگیری کلیه می‌شود. وجود ریفلاکس (برگشت ادراری به کلیه) موجب افزایش ریسک پیلونفریت حاد می‌شود. گسترش خونی عفونت معمولا به دنبال عفونت خون با استافیلوکوک (سپتی سمی) روی می‌دهد در این حالت بیشتر احتمال دارد که آبسه کلیه ایجاد شود.

کلیه در دام بیماری

بیماری های کلیه

بیماری های کلیوی را عمدتا به دو دسته تقسیم میکنند. بیماری های مزمن کلیوی و آسیب حاد کلیه. عبارت بیماری های مزمن کلیوی یا به اختصار CKD به مشکلاتی اطلاق می شود که دائم کلیه ها را درگیر می سازد و ماهیتی پیش رونده دارد.

به عبارت دیگر این دسته از بیماری ها به مرور زمان ممکن است بدتر شوند. اگر این آسیب ها بیش از حد پیشرفت کند، خطر از کار افتادن دائمی کلیه بالا خواهد رفت.

در این صورت برای زنده نگهداشتن فرد بیمار به فراخور حال باید از دیالیز یا پیوند کلیه کمک گرفت. بروز بیماری های مزمن کلیوی روندی خاموش دارد و معلول بیماری های گوناگون دیگری است.

در این میان توجه به این نکته بسیار مهم است که مهم ترین علل بروز این دسته از بیماری ها دیابت و فشار خون است.

علت بیماری های کلیه

دسته دوم بیماری های کلیوی، آسیب حاد کلیه یا به اختصارAKI است. این بیماری پیش از این به نارسایی حاد کلیه معروف بود؛ اما سال 2005 از سوی جامعه نفرولوژی و سایر انجمن ها و سازمان های وابسته به مطالعات در زمینه کلیه و بیماری های آن عبارت نارسایی حاد کلیه عبارتی ناکافی و مبهم تشخیص داده شد.

به همین دلیل تصمیم بر این شد که برای پوشش تمامی طیف اختلالات عملکرد کلیه، این عبارت حذف و به جای آن از عبارت آسیب حاد کلیه استفاده شود. به این ترتیب، عبارت جدید شامل تغییرات خفیف در کارکرد کلیه تا شرایط وخیمی مانند نیاز به دیالیز می شود؛ البته در صورتی که تحت شرایط خاصی بروز کند.

7 تشخيص عفونت كليه

در آزمايش خون افزايش گلبولهاي سفيد وجود دارد.

در آزمايش ادرار ، گلبولهاي سفيد و باكتري و گلبولهاي قرمز و كست گلبولهاي سفيد و نوتروفيلهاي درشت ديده مي‌شود (زير ميكروسكوپ)

كشت ادرار همواره مثبت است و معمولا رشد قابل توجه عامل بيماري را (در محيط كشت) نشان مي‌دهد. كشت خون در 3/1 بيماران مثبت است.

در موارد مشكوك يا عارضه دار از سي‌تي‌اسكن و سونوگرافي استفاده مي‌شود. در اين بيماران بيشترين توجه به تشخيص انسداد سيستم ادراري بوسيله سنگ و … است و سونوگرافي براي اين منظور مفيد است.

عفونت كليه در اثر هجوم باكتري به كليه اتفاق افتاده و به نام پيلونفريت معروف است و شامل انواع پيلونفريت حاد و مزمن و پيلونفريت آمفيزماتو مي‌باشد. بعضي اوقات عفونت كليه به شكل آبسه كليه مي‌باشد.

محقق جوان علوم پزشكي كشورمان براي نخستين بار از افزايش غلظت ادراري فاكتور مهاركننده مهاجرت ماكروفاژها براي تشخيص عفونت كليه در مراحل اوليه استفاده كرد.

پژوهشي كه در جشنواره رازي ارائه شد، بررسي غلظت ادراري فاكتور مهاركننده مهاجرت ماكروفاژها در كودكان مبتلا به عفونت ادراري بود.وي گفت: يكي از مشكلاتي كه ما در كودكان با آن مواجه هستيم عفونت ادراري راجعه است كه بسته به شرايط سني كودك فراواني متفاوتي دارد و اين عفونت ادراري خطراتي را براي كليه‌هاي كودك به دنبال دارد.

يكي از علل شايع از دست رفتن كليه كودكان، عفونت‌هاي ادراري دوران كودكي است. عاملي كه در اين موارد بسيار خطرناك است عدم تشخيص در موقع عفونت كليه‌ها و مثانه است كه با آسيب به بافت كليه‌ها، كاهش عملكرد آن و در نهايت پيوند كليه را به دنبال دارد.مشاور معاون تحقيقات دانشگاه علوم پزشكي ايران تصريح كرد: تنها راه تشخيص اين عفونت در مراحل اوليه تصويربرداري هسته‌اي است كه اين روش علاوه بر هزينه بر بودن در سطح كشور نيز محدود است.

ترفند ضد عفونت ادراری

پیشگیری از عفونت ادراری: اصول مهمی که باید رعایت شوند

به محض اینکه احساس کردید که ادرار دارید، ادرار را به داخل برنگردانید، فوراً به توالت بروید. با این روش، ادرار مدتی طولانی در مثانه باقی نخواهد ماند، همان طور که می‌دانید ماندن ادرار در مثانه می‌تواند باعث تکثیر میکروب ها و در نتیجه عفونت ادراری شود. هر چه بیشتر به خودتان برای نگه داشتن ادرار فشار بیاورید، احتمال افزایش هیپرتونی بر اسفنکتر مثانه بیشتر خواهد شد.

برای توالت رفتن، وقت بگذارید. به درستی در توالت قرار بگیرد و بگذارید ادرار به آهستگی خارج شود. به هیچ وجه به خودتان فشار نیاورید، اعمال فشار ممکن است به میاندوراه تان (محدوده میان منطقه تناسلی و مقعد) آسیب بزند. حواستان باشد که در روز به طور میانگین 6 تا 8 بار به توالت بروید تا مثانه تان به طور کامل خالی شود، اگر همۀ این زمانی را که برای توالت رفتن می‌گذارید، با هم جمع کنید فقط چیزی حدود 1 تا 2 ساعت در ماه خواهد شد !

هر بار مثانه تان را به طور کامل خالی کنید. هر گونه حبس ادرار می‌تواند باعث تکثیر میکروب ها شود و این خود می‌تواند عاملی باشد برای بروز عفونت ادراری.

ادرارتان را متوقف نکنید، این کار با تخلیۀ کامل مثانه در تعارض خواهد بود.

خانم ها حواسشان باشد که بعد از اتمام رابطۀ جنسی، حتماً به ادرار کنند.

و اما نوارهای بهداشتی، این نوارها فقط برای دوران قاعدگی در نظر گرفته شده اند و باید مرتب تعویض شوند، اما به خاطر حضور رطوبت، عاملی برای بیشتر شدن و تولید میکروب ها خواهند بود.

همیشه بعد از توالت خشک کردن را از قسمت جلو به عقب انجام دهید تا از جابه جایی میکروب های مقعدی به سمت فرج جلوگیری شود.

رعایت این اصول مهم باعث می‌شود که سیستم ادراری تان با سلامت و به خوبی کار کند. با انجام این اقدامات می‌توانید از بروز بسیاری از مشکلات که با عفونت ادراری شروع می‌شوند و در دراز مدت به عدم کنترل ادرار ختم می‌شوند، پیشگیری کنید.

آخرین توصیه: اگر در ادرارتان خون دیدید، حتماً با پزشک تان صحبت کنید، در این وضعیت انجام یک سری از آزمایش ها ضروری است. ممکن است وجود خون در ادرار علت های متفاوتی داشته باشد، از جمله: عفونت ادراری، سنگ کلیهو حتی سرطان کلیه ها…

علایم بیماری های کلیه

مهم ترین علامت سندرم آسیب حاد کلیه کاهش سریع و ناگهانی عملکرد دفع از طریق کلیه هاست. اگر کارکرد کلیه ظرف 48 ساعت کاهش چشمگیری پیدا کند، فرد به این نوع عارضه مبتلا شده است. این بیماری در اصل از دو طریق قابل تشخیص است.

یکی این که میزان انباشت محصولات نهایی سوخت و ساز نیتروژن (یعنی اوره و کراتنین) در خون افزایش و دیگر این که میزان خروج و دفع ادرار به میزان قابل توجهی کاهش یابد. گاهی هم هر دو علامت در بیمار بروز می کند.

بیشترین مناطق بروز AKI کشورهای درحال توسعه است. از آنجا که این طیف بیماری ها براساس تعریف جدیدی ارائه شده اند، هنوز آمارهای دقیقی از آنها در بسیاری از کشورهای جهان وجود ندارد. به همین دلیل نمی توان برآورد دقیقی از وضع آنها در چنین کشورهایی ارائه کرد.

با این حال مطابق تخمین منابع رسمی جهانی مانند فدراسیون بین المللی بنیادهای کلیه (IFKF) در این کشورها کودکان، نوجوانان و جوانان در معرض خطر ویژه این بیماری ها قرار دارند؛ زیرا این مشکل بکرات در نتیجه التهاب معده و روده، مسمومیت، مالاریا یا سایر بیماری های عفونی مسری در چنین کشورهایی بروز کرده است.

بعلاوه قربانیان بلایای طبیعی مانند زلزله نیز در چنین کشورهایی اغلب بر اثر آسیب های حاد کلیوی (AKI) جان خود را از دست می دهند.

نارسایی کلیه

مساله مهم در مواجهه با نارسایی کلیه، جنبه مالی و هزینه های درمانی آن است. شاید باورش کمی سخت باشد اما هزینه های AKI در انگلستان از سرجمع هزینه های درمان سرطان های پروستات، ریه و سرطان های ناحیه شکم بیشتر است.

علاوه بر آن برآورد می شود که می توان تا 30 درصد این هزینه ها را از طریق تشخیص زودهنگام و نیز اقدامات موثرتر در مواجهه با این بیماری کاهش داد و مهم تر از همه اینها آن که از این طریق می توان زندگی بسیاری از افراد را از مرگ نجات داد.

تخمین زده می شود فقط در کشور انگلستان می توان تا 12 هزار زندگی را به این ترتیب حفظ کرد.

متاسفانه با وجود تمامی مخاطرات و هزینه های ناشی از آسیب های حاد کلیوی در هیچ نقطه ای از جهان مبحث آموزش و آگاهی بخشی چه برای کادر درمانی و پزشکان غیرمتخصص و چه برای عموم مردم جدی گرفته نشده است.

علاوه بر آن حتی در زمینه برنامه های پژوهشی عام نیز برای این مقوله اهمال های فراوانی از سوی جامعه جهانی صورت پذیرفته است.

این امر به نحو بارزی در آموزش های کلینیکی و برنامه های آموزشی عملی مشهود است و بسیاری از شاغلان در مراکز مراقبت های پزشکی اعم از بیمارستان ها، درمانگاه ها و … در سراسر جهان از فقر اطلاعات، مهارت و تجربه در مواجهه با آن رنج می برند.

این نکته ای مهم و اساسی است که شاغلان مراقبت های پزشکی که متخصصان کلیه نیستند اغلب نخستین کسانی هستند که در جریان بروز نخستین مراحل آسیب های حاد کلیه در کنار بیمار قرار دارند و آگاهی کافی آنها برای تشخیص و اقدام به مراقبت های اولیه می تواند در کاهش خطرات مرگبار این آسیب ها حیاتی باشند.

در غیر این صورت مسلما نتیجه ای جز از دست رفتن فرصت ها برای کاهش خطر، تاخیر در تشخیص بیماری، مدیریت ضعیف و افزایش دوره درمان بیمارستانی و بالطبع افزایش سرسام آور هزینه های درمانی به دست نخواهد آمد.

منبع : دکتر عفونت ادراری