[sbu_post_image]
تشخیص سرطان پروستات
سرطان پروستات با معاینه پروستات توسط پزشك، آزمایش PSA خون و نمونهبرداری پروستات قابل تشخیص است.
بهتر است در مردان بالای 50 سال آزمایش PSA خون و معاینه پروستات توسط متخصص اورولوژی انجام شود. در بیمارانی كه سابقه فامیلی مثبت دارند، این بررسیها باید از 45 سالگی آغاز شود.
در صورت عدم تشخیص به موقع سرطان پروستات و گسترش بیماری به سایر نقاط بدن این بیماری غیرقابل درمان و منجر به مرگ میشود.
انتخاب نوع درمان سرطان پروستات نیز بر اساس میزان پیشرفت سرطان صورت میگیرد.
– در سرطان محدود به پروستات كه به سایر نقاط انتشار نداشته باشد، با هدف ریشه كنی بیماری دو انتخاب وجود دارد؛ جراحی پروستات و اشعه درمانی.
– در سرطان پیشرفته درمان شامل اشعه درمانی، هورمون درمانی و درمانهای حمایتی است. توقف هورمونهای ضروری برای رشد و نمو سلولهای بدخیم به دو روش قابل انجام است؛ تجویز داروهای هورمونی خاص و جراحی و خارج كردن بیضهها.
تشخیص زود هنگام سرطان پروستات با انجام آزمایش PSA خون و معاینه سالانه از 50 سالگی به بعد امكان پذیر است. تشخیص زود هنگام، درمان به موقع و ریشه كن كردن سرطان پروستات را ممكن میسازد.
مراحل سرطان پروستات
مرحله بندی سرطان پروستات: هنگامی که سرطان پروستات در بیمار تشخیص داده شد باید با انجام آزمایش هایی، میزان آن و انتشار احتمالی آن از پروستات به سایر قسمت های بدن را تعیین نمود . به این کار «مرحله بندی» (Staging) می گویند. مرحله بندی گام مهمی برای برنامه ریزی درمانی به شمار می آید. مراحل سرطان پروستات عبارتند از:
مرحله 1 (Stage I): در این مرحله، سلول های تومور در کمتر از 5% از بافت پروستات برداشته شده یافت می شوند و سلول ها ماهیت بسیار مهاجم ندارند. گاهی به این مرحله، مرحله A گفته می شود.
مرحله 2 (Stage II): در این مرحله، سلول های تومور در کمتر از 5% از بافت پروستات برداشته شده یافت می شوند و سلول ها مهاجم تر هستند یا تومور بزرگتر است ولی تومور به غده پروستات محدود است. گاهی به این مرحله، مرحله B می گویند.
مرحله 3 (Stage III) : در این مرحله، تومور به بیرون از کپسولی که غده پروستات را احاطه می کند رشد کرده است و ممکن است لوله های مِنَوی (لوله های ناقل اسپرم) را گرفتار کرده باشد. گاهی این مرحله را مرحله C می نامند.
مرحله 4 (Stage IV): در این مرحله، تومور به سایر ساختمان های بعد از لوله های مِنَوی انتشار یافته و ممکن است به هر یک از اعضا یا ساختمان های دیگر رسیده باشد. گاهی این مرحله را مرحله ی D1 یا D2 می نامند.
مرحله عود بیماری: ممکن است بیماری پس از درمان، در پروستات یا بخش دیگری از بدن عود کند. گاهی این مرحله، مرحله D3 نامیده می شود.
درجه بندی سرطان پروستات: گام دیگر تشخیص در سرطان پروستات، درجه بندی (Grading) سلول های سرطانی است و سرعت رشد و انتشار سرطان را نشان می دهد. درجه بندی، در آزمایشگاه و با استفاده از سلول های به دست آمده از پروستات، از طریق نمونه برداری (بیوپسی) انجام می شود. سلول های سرطانی بر مبنای میزان شباهت آنها به سلول های طبیعی درجه بندی می شوند. یکی از روش های درجه بندی سرطان پروستات «سیستم گلیسون» (Gleason system) است که بر مبنای اعداد 2 تا 10 صورت می گیرد. هر چه این عدد کمتر باشد، درجه سرطان پایین تر و رشد آن آهسته تر است و بر عکس. تومورهایی که درجه بالایی دارند از رشد سریع تری برخوردار هستند و احتمال انتشار آنها به سایر قسمت های بدن بیشتر است. درجه های زیر 4 نشان دهنده شباهت سلول های سرطانی به سلول های طبیعی و کمتر مهاجم بودن آن هااست. درجه های 5 تا 7 در حد متوسط قرار دارند یعنی سلول های سرطانی شبیه سلول های طبیعی نیستند و احتمال مهاجم بودن آنها و سریع تر بودن رشد آن ها بیشتر است. درجه های 8 تا 10 نشان می دهند که سلول های سرطانی رشد بسیار مهاجمی دارند.
تورم پروستات كه به خصوص در افراد مسن، ناشي از بزرگ شدن غده پروستات ميباشد، علائمي نظير: مشكلات دفع ادرار، جريان ضعيف و منقطع بودن ادرار، تكرر ادرار به خصوص در شب، عدم توانايي دفع ادرار براي كوتاه مدت و احساس تخليه نشدن كامل مثانه پس از خروج ادرار را به همراه دارد. علاوه بر موارد فوق چنانچه تورم پروستات بيش از حد طبيعي باشد، ميتواند موجب اختلال در حركات دودي معده(اسهال، يبوست)، نارسايي كليه(مانند افزايش فشارخون و ضربان قلب، عفونت پردههاي اطراف قلب، رنگ پريدگي بستر ناخن) و اختلالات عصبي گردد.
به منظور پيشگيري از تورم پروستات علاوه بر رعايت نكات ذكر شده، مصرف مواد غذايي حاوي مس و روي، اسيدهاي آمينه گلايسين، آلانين، گلوتامين و رنگدانه ليكوپن (رنگ قرمز گوجه فرنگي) بسيار مؤثر و حائز اهميت ميباشد.
همانطور كه بيان شد، علت التهاب پروستات، عوامل باكتريايي است. بنابراين مصرف آنتي بيوتيكهايي كه طبق تجويز و با صلاحديد پزشك متخصص انجام ميگيرد، ميتواند در درمان اين عارضه مفيد باشند. همچنين انجام ورزشهاي متناسب ميتواند تأثيرگذاري داروها را افزايش دهد.
در كنار مصرف مواد غذايي مناسب براي پيشگيري از ابتلاء، چنانچه بيماري حاد شود، ميتوان از گياهان دارويي مفيد براي درمان اختلالات پروستات (به ويژه تورم) بهره جست. از جمله اين گياهان دارويي ميتوان به نخل ارهاي ايراني، گزنه، كدوي پوست كاغذي، كتان روغني، شيرين بيان، قارچ گانودرما، جينسينگ آسيايي، تويا، سويا، ادريسي، دماسب، ذرت، شبدر قرمز، چاي سبز، انگور خرس، مِلون تلخ(خربزه وحشي)، بارهنگ(اسفرزه) آبي و خربزه درختي اشاره كرد كه اينك به توضيح آنها ميپردازيم:
1ـ گزنه (انجره): گياهي گرم و خشك كه عمدتاً از پيكر رويشي آن(ساقه، برگ و ريشه) براي درمان استفاده ميشود. به منظور درمان تورم و التهاب پروستات ميتوان روزي سه نوبت در هر نوبت يك قاشق مرباخوري از پيكر رويشي خشك و خرد شده گزنه را در يك فنجان آب جوش دم كرده، پس از 15 دقيقه ميل نمود. همچنين دم كرده ريشه گزنه نيز در درمان تورم پروستات بسيار مفيد است.
2ـ دانههاي كدوي طبي (كدوي بذر برهنه): اين گياه، بومي ايران نبوده و در طي ساليان گذشته توسط دكتر رضا اميدبيگي وارد كشور گرديده كه در همين جا ميبايست از زحمات و خدمات ارزنده ايشان در جهت احياء طب سنتي با استفاده از گياهان دارويي اصلاح شده و كمك به حفظ عرصههاي طبيعي كشور تشكر و قدرداني نمود. قسمت مورد استفاده اين گياه در درمان تورم پروستات و سوزش مجاري ادراري، دانههاي بدون پوست ميباشند كه به صورت خام و يا فرآوري شده (روغن حاصل از دانهها) مورد استفاده قرار ميگيرند. افراد دچار چنين اختلالاتي ميتوانند روزي سه نوبت در هر نوبت بين 10 تا 15 عدد از دانهها و يا در صورت دراختيار داشتن روغن آن، روزي سه نوبت در هر نوبت 15 تا 20 قطره از روغن را ميل نمايند.
3ـ نخل ارهاي ايراني: اين گياه نوعي نخل زينتي است كه عموماً در شرايط آب و هوايي گرم رشد مييابد. قسمت مورد استفاده اين گياه ميوههاي رسيده سياه مايل به آبي است كه پس از خشك شدن استفاده ميشود. اين ميوه معمولاً به صورتهاي ذيل استفاده ميشود: ميوه خام خشك، چاي، پودر ميوه خشك شده، قرص ميوه خشك شده و تنتورهاي مايع.
3ـ شيرين بيان: گياهي است با طبيعت گرم و خشك كه ريشه و ريزومها، اندام دارويي آن محسوب ميشوند. اگر چه كاربرد اصلي اين گياه، درمان اختلالات مربوط به سيستم گوارش نظير زخم معده، زخم روده، زخم اثني عشر و ورم معده و روده ميباشد، اما در درمان تورم پروستات نيز مفيد است. مصرف روزانه سه نوبت دم كرده پودر ريشه شيرين بيان، هر نوبت يك قاشق چايخوري در يك ليوان آب جوش و پس از 15 دقيقه ميل نمودن، جهت درمان بسيار مؤثر ميباشد. درصورت موجود نبودن پودر ميتوان از جوشانده ريشههاي خرد شده استفاده نمود.
4ـ چاي سبز: اين گياه به لحاظ دارا بودن ماده كوئرسيتين كه يك آنتي اكسيدان بسيار قوي ميباشد، در درمان تورم پروستات مفيد است. همچنين به دليل خاصيت ضد باكتريايي اين ماده، از چاي سبز در درمان التهاب پروستات نيز استفاده فراواني ميشود. جهت مصرف ميتوان روزانه سه نوبت، هر نوبت يك قاشق مرباخوري از چاي سبز را در يك ليوان آب جوش دم كرده، پس از 15 دقيقه ميل نمود.
5ـ كتان روغن: قسمت مورد استفاده اين گياه، دانههاي آسياب شده آن و يا روغن استخراج شده از دانهها ميباشد. لازم به ذكر است دانههاي كتان داراي طبيعت گرم و تر ميباشند. جهت مصرف ميتوان روزانه سه نوبت هر نوبت يك قاشق مرباخوري از پودر كتان و يا يك قاشق چايخوري روغن دانهها را مصرف نمود.
6ـ شبدر قرمز: داراي طبيعتي گرم و تر بوده و اندام مصرفي آن گلها ميباشند. مصرف سه نوبت در روز از دم كرده يك قاشق مرباخوري از گلهاي خشك شده آن و ميل نمودن آن پس از 15 دقيقه ميتواند براي درمان تورم پروستات مفيد باشد.
7ـ دم اسب: گياهي است كه در نواحي معتدل و مرطوب جهان يافت ميگردد. طبيعت اين گياه سرد و خشك است و اندام مصرفي آن پيكر رويشي گياه ميباشد. به لحاظ وجود ماده سيليكا دراين گياه، مصرف آن ميتواند التهابهاي پروستات و مشكلات ادراري را به حداقل برساند. مصرف روزانه دو گرم از پودر گياه خشك شده دم اسب براي درمان التهاب پروستات توصيه شده است. مصرف بيشتر آن عوارضي نظير افزايش فشارخون را به دنبال خواهد داشت.
منبع : متخصص ارولوژی تهران