پیوند کلیه عمل جراحی است که طی آن یک کلیه سالم از یک فرد به بیماری که کلیه هایش از کار افتاده است، منتقل می شود. فردی که کلیه اهدا می کند، باید هر دو کلیه او سالم باشد و فردی که کلیه می گیرد، باید هر دو کلیه اش از کار افتاده باشد. همان طور که می دانید هر انسانی می تواند با یک کلیه سالم به زندگی اش ادامه دهد.
پزشکان قبل از پیوند کلیه، هر دو فرد (اهدا کننده و گیرنده) را مورد آزمایش های متعددی قرار می دهند. فرد گیرنده کلیه باید سالم باشد تا بتواند عمل جراحی را تحمل کند و داروهای سرکوب کننده دستگاه ایمنی دریافت کند. این داروها شانس پس زدن کلیه پیوند زده را به حداقل ممکن می رساند.
- مدت این عمل جراحی معمولا در حدود 3 تا 6 ساعت است.
- همه ی کلیه های پیوندی قبل از پیوند شدن به بیمار از نظر بیماری ها مورد بررسی قرار میگیرند.
- در بیشتر موارد ، کلیه های قدیمی بیمار از بدن وی حذف نمی شوند. به این علت که حتی کلیه های از کار افتاده مواد شیمیایی ترشح می کنند که به بدن کمک می کند صحیح کار کند
- کلیه جدید در قسمت پایین تر شکم را در استخوان لگن قرار داده می شود. زیرا در اینجا از آن توسط استخوان لگن خاصره محافظت می شود که به آن ضربه ای وارد نشود.
- کلیه جدید به رگهای خونی مجاور آن وصل می شود. سپس خون می تواند از طریق جریان خون در آن چرخیده و تصفیه شود.
- حالب کلیه جدید به مثانه بیمار وصل می شود تا به وی اجازه دهد که با ادرار مواد تصفیه شده را از بدن خود دفع کند.
یک کلیه پیوندی موفق مانند یک کلیه طبیعی خون را تصفیه می کند. و بیمار دیگر نیازی به دیالیز ندارد. اما بیمار نیاز به گرفتن داروهای جدیدی برای حفظ کلیه سالم خود دارد.
جلوگیری از پس زدن پیوند
بدن یک سیستم ایمنی دارد که بدن را برای حمله میکروب ها محافظت نموده و از عفونت ها جلوگیری می کند. اما از آنجا که کلیه پیوند شده بخشی طبیعی از بدن بیمار نیست ، سیستم ایمنی بدن آن را غیرخودی شناسایی کرده و به آن حمله می کند. این پدیده که به نام رد پیوند نامیده می شود، اگر متوقف نشود، باعث از کار افتادن کلیه پیوندی می گردد. برخی از داروها می تواند کمک به حفظ کلیه و جلوگیری از پس زدن عضو پیوندی کمک کنند.اما این داروها باید برای بقیه زندگی بیمار مصرف شوند.
درمان پس زدن پیوند
اگر پس زدن کلیه پیوندی اتفاق بیافتد، درمان ممکن است بتواند آن را متوقف کند. اما اگر آن را نتواند متوقف کند، کلیه جدید غیرفعال خواهد شد و دیگر کار نمی کند. سپس بیمار برای ادامه حیات خود مجدد به دیالیز نیاز دارد.اگرچه بیماران می توانند مجدد برای پیوند کلیه دیگری مورد ارزیابی قرار گیرند.
عوارض جانبی داروهای جلوگیری کننده از رد پیوند
داروهایی برای جلوگیری از رد شدن می تواند اثرات جانبی زیادی داشته باشد.داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی بدن (سیستمی که به طور معمول به بدن کمک می کند تا با عفونت ها مبارزه کند ). بنابراین ، بیمار ممکن است به عفونت بیشتری مبتلا شود و ممکن است شدت عفونت های عادی بیشتر بوده و درمان آنها سخت تر باشد.
توصیه هایی برای بیماران دارای کلیه پیوندی
- مصرف داروها به طور کاملا منظم و بدون وقفه.در غیر این صورت، کلیه های جدید ممکن است پس زده شده و کار خود را متوقف کنند . بیماز نیاز به دیالیز دوباره پیدا کند.
- بیماران باید به پزشک خود به طور منظم برای بررسی خون از طریق انجام آزمایشات لازم مراجعه کنند تا مشخص شود که کلیه پیوندی خوب کار می کند و داروها موثر واقع شده اند.
- تماس با پزشک در صورت بروز هر نوع عفونت ولو خفیف در بدن
انتخاب یک شیوه زندگی سالم
انتخاب شیوه زندگی کمک خواهد کرد که درمان بهتر پیش برود . ورزش ممکن است عوارض جانبی درمان را کاهش دهد. همچنین می تواند کمک کند که بیمار وزن و فشار خون خود را کنترل کند. صحبت با پزشک معالج درباره نوع ورزشی که برای بیمار مناسب است، لازم می باشد. مهم است که بیماران مصرف دخانیات را ترک کنند. با سیگار کشیدن رگهای خونی باریک می شود و همچنین باعث افزایش خطر عفونت می شود، که هر دو برای افراد مبتلا به نارسایی کلیوی خطرناک است.
مسائل عاطفی و روانی
ابتلا به نارسایی کلیوی به معنی بسیاری از تغییرات در زندگی است. که گاهی اوقات،غیرقابل تحمل و بیش از حد دشوار به نظر می رسد. اما بیماران باید بیاموزند که چگونه به مقابله با این احساسات و نگرانی ها بپردازند تا بتوانند احساس بهتری درباره بیماری و درمان خود داشته باشند.آموختن بیشتر در مورد نارسایی کلیوی یک نقطه شروع خوب است. درخواست کمک از اعضای خانواده ، دوستان، و همکاران برای حمایت و کمک ضروری است.
درک احساسات بیمار
زندگی با یک وضعیت پزشکی دشوار و مزمن مثل نارسایی کلیوی می تواند بسیار استرس زا باشد. طبیعی است که در مواردی مشکلات عاطفی زیر برای بیمار رخ دهد:
- خشمگینی و نا امید شدن از وابسته شدن به کمک دیگران
- گیج شدن درباره دستورات فراوان دارویی و مراقبت های پزشکی لازم
- نگرانی مداوم درباره اشتباه در درمان توسط خود بیمار و یا تیم درمانی
- نا امیدی و افسردگی در مورد آینده شغلی و فردی
- ناراضی بودن از شکل ظاهری بدن خود به دلیل بیماری ( رنگ زرد و لاغری و همچنین وجود سوند در شکم یا دسترسی عروقی در بازو)
اما این احساسات باید با مطرح شدن با اعضای حامی خانواده و دوستان صمیمی و یا حضور در جلسات مشاوره حل و فصل شود.
منابع: سایت سلامتی برای همه، سایت پزشکی
