حفظ سلامت کلیه‌ها ،شیوه ی زندگی و عفونت های ادراری

حفظ سلامت کلیه‌ها

یکی از ارکان حفظ سلامت انسان، محافظت از کلیه ها در برابر آسیب‌هاست. بیماری‌های کلیوی در مراحل اولیه کاملا بی‌علامت هستند، بنابراین تنها راه اطلاع از بیماری‌های کلیوی در این مراحل ابتدایی، انجام آزمایش‌های مربوطه است. برخی علایم ممکن است نشان‌دهنده ابتلا به بیماری کلیوی باشند که در صورت وجود هر یک از آنها حتما باید به پزشک مراجعه کرد تا آزمایش لازم را درخواست کند. این آزمایش‌ها روی نمونه خون و ادرار انجام می‌شوند و گاهی برای اطمینان از نتایج آنها باید بیش از یک بار انجام شوند.

پیشگیری از آسیب کلیوی

برای پیشگیری از این مساله با هر روشی که امکان پذیر باشد باید فشارخون را کنترل کرد. پرفشاری مزمن خون یکی از شایع‌ترین علل نارسایی کلیه در مردان و زنان است. اگر فردی سیگاری است، باید آن را ترک کند. مصرف سیگار علاوه بر خطرهای دیگری که برای سلامت دارد، خطر نارسایی کلیه را هم افزایش می‌دهد. با ترک سیگار، فشارخون هم کاهش خواهد یافت و این مساله خود عامل مهم دیگری در کاهش خطر نارسایی کلیه است. پرهیز از مصرف بی‌رویه داروها و نوشیدن آب به اندازه کافی، از عوامل دیگر موثر در کاهش آسیب به کلیه‌ها هستند.

متاسفانه رعایت نکردن اصول تغذیه مناسب و عدم کنترل قند یا فشارخون یا توجه‌نکردن به علایم تغییر تعداد دفعات ادرار یا حجم ادرار و… به مرور زمان می‌تواند باعث نارسایی کلیه شود. نارسایی کلیه، مرحله نهایی بیماری کلیوی است و هنگامی اتفاق می‌افتد که کلیه‌ها دیگر قادر به انجام کاری که به عهده‌شان است، نیستند. این اتفاق موقعی می‌افتد که 85 تا 90 درصد بافت هردو کلیه از بین رفته باشد. در چنین وضعیتی باید دیالیز انجام شود. عملیات دیالیز جایگزینی برای بسیاری از وظایف و مسوولیت‌های طبیعی کلیه‌ است. این روش درمانی به فرد امکان می‌دهد با اینکه کلیه‌هایش به خوبی کار نمی‌کند، بتواند به حیات خود ادامه دهد. یادمان باشد که دیالیز باعث بهبود بیماری کلیوی نمی‌شود و فقط جایگزینی برای کلیه از دست رفته است.

نشانه های بیماری کلیه

تورم اطراف چشم ها به خصوص در هنگام صبح و در مراحل پیشرفته ترف تورم تمام بدن به ویژه ساق ها، کف آلود بودن ادرار، اضافه وزن غیرارادی(ناشی از تجمع مایع در بدن)،بی اشتهایی، تهوع و استفراغ، احساس کسالت عمومی، خستگی، سردرد، سکسکه ی مکرر، خارش عمومی بدن.* نخستین یافته آزمایشگاهی، وجود آلبومین(نوعی پروتئین) در ادرار استکه ممکن است 5 تا 10 سال قبل از ایجاد سایر نشانه ها مشخص شود و«میکروآلبومینوری» نام دارد.

با پیشرفت نفروپاتی دیابتی، تعداد بیتشری از گلومرول ها در اثر گلومرولواسکلروز گرهی از بین می روند و در این زمان می توان مقادیر زیاد آلبومین دفع شده در ادرار را با ازمایش ادرار معمولی مشخص نمود.

در این مرحله، نمونه برداری(بیوپسی) کلیه به وضوح وجود بیماری را نشان می دهد. در آزمایش ادرار، گلوکز نیز ممکن است دیده شود(به خصوص در صورت کنترل نبودن قندخون). کراتینین سرم و نیتروژن اوره خون(BUN) ممکن است در اثر پیشرفت اسیب کلیوی افزایش یابند.* درمان نفروپاتی دیابتی عبارت است از کاهش سرعت پیشرفت آسیب کلیوی و کنترل عوارض مرتبط با ان. درمان اصلی پس از اثبات وجود پروتئینوری، استفاده از داروهای بازدارنده آنزیم مبدل آنژیوتانسین(ACEI) است که معمولاً مقدار پروتئینوری را کاهش می دهد و سرعت پیشرفت نفروپاتی راکمتر می کند. سطوح قند خون بیمار را باید به طور دقیق کنترل نمود.

از این طریق، پیشرفت بیماری به ویژه در مراحل بسیار زودرس آن(مرحله میکروآلبومینوری) آهسته تر می شود. داروهای کنترل قندخون عبارتند از داروهای خوراکی کاهش دهنده ی گلوکز خون و انسولین. تعدیل رژیم غذایی به کنترل قند و پروتئین خون کمک می کند. دیالیز یا پیوند کلیه در موارد وجود بیماری مرحله ی انتهایی کلیه ضرورت دارد. در دیابت نوع یک می توان از پیوند توام کلیه و لوزالمعده استفاده کرد.

شیوه ی زندگی و عفونت های ادراری

کمبود خواب و بی نظمی الگوی استراحت همراه با سیگار کشیدن مصرف الکل و برنامه ی غذایی نا منظم می توانند تاثیری تعیین کننده در دستگاه ایمنی داشته باشند و به بروز عفونت های مزمن و تکرار شوند منجر شوند.

درمان عفونت هاي ادراري

عفونت هاي ادراري مي توانند دردناک باشند و شما را اذيت کنند. براي کاهش درد، تا زمان اثر کردن دارو و از بين رفتن عفونت، با انجام کارهاي زير مي توانيد به خودتان کمک کنيد:
-زياد آب بنوشيد و از نوشيدني هايي که مثانه را تحريک مي کنند. بپرهيزيد. قهوه، الکل، مرکبات و کافئين مي باشند، از اين جمله هستند که مثانه را تحريک کرده و موجب تکرر ادرار يا نياز فوري به دفع ادرار مي شوند.
-يک حوله گرم(نه داغ)روي شکم تان بگذاريد تا فشار و ناراحتي آن کاهش يابد
پس از ادرار يا مدفوع کردن آن ناحيه را از جلو به عقب بشوييد.
-بلافاصله پس از رابطه جنسي ادرار کنيد و يک ليوان آب بنوشيد.

پس از درمان صحيح عفونت هاي دستگاه ادراري، به ندرت مشکل خاصي پيش مي آيد ؛ ولي اگر سراغ درمان نرويد، تنها از علائم بيماري عذاب نمي کشيد، بلکه اين عفونت ممکن است موجب عفونت مزمن کليه ها شود و کليه هاي شما را براي هميشه از کار بيندازد. نوجوانان هم در معرض ابتلا به اين عارضه هستند. اگر همزمان با ابتلا به اين عفونت حامله هم باشيد، خطر تولد نوزادي کمتر از وزن طبيعي يا نوزاد نارس افزايش خواهد يافت.
پس اين علائم را جدي بگيريد و مراقب خودتان باشيد.

در بحث درمان، هدف ما از بين بردن ميكروب درون سيستم ادراري است که با تجويز آنتي‌بيوتيك مناسب و كافي صورت مي‌پذيرد ولي براي ريشه‌كن كردن و جلوگيري از عود عفونت در صورت وجود بيماري زمينه‌اي يا ناهنجاري‌هاي مادرزادي سيستم ادراري كه باعث افزايش شيوع و عود عفونت مي‌شود، بايد پس از تشخيص اين عوامل، با درمان طبي يا جراحي اقدام به حذف و درمان بيماري‌هاي مساعدكننده و زمينه‌ساز عفونت كرد. البته طول درمان برحسب سن، جنس و محل عفونت در افراد متفاوت است.

منبع : متخصص اورولوژی تهران