[sbu_post_image]
دیالیز کلیه
متاسفانه رعایت نکردن اصول تغذیه مناسب و عدم کنترل قند یا فشارخون یا توجهنکردن به علایم تغییر تعداد دفعات ادرار یا حجم ادرار و… به مرور زمان میتواند باعث نارسایی کلیه شود. نارسایی کلیه، مرحله نهایی بیماری کلیوی است و هنگامی اتفاق میافتد که کلیهها دیگر قادر به انجام کاری که به عهدهشان است، نیستند. این اتفاق موقعی میافتد که 85 تا 90 درصد بافت هردو کلیه از بین رفته باشد. در چنین وضعیتی باید دیالیز انجام شود. عملیات دیالیز جایگزینی برای بسیاری از وظایف و مسوولیتهای طبیعی کلیه است. این روش درمانی به فرد امکان میدهد با اینکه کلیههایش به خوبی کار نمیکند، بتواند به حیات خود ادامه دهد. یادمان باشد که دیالیز باعث بهبود بیماری کلیوی نمیشود و فقط جایگزینی برای کلیه از دست رفته است.
نقش مهم تغذیه را هرگز نمیتوان نادیده گرفت. بیماران دیالیزی در مصرف نمک و مایعات باید دقت کنند. مصرف غذاهای حاوی پتاسیم نظیر میوهها، آجیل، شکلات، کمپوت و آبمیوه باید محدود شود. مصرف مکملهای ویتامینی و آهن کافی تحت نظارت و به دستور پزشک برای این افراد ضروری است. مصرف سیگار برای همه افراد مضر است اما در بیماران دیالیزی به دلیل احتمال بالای ابتلا به بیماریهای قلبی – عروقی خطر بیشتری دارد و باید حتما ترک شود. بیماران دیالیزی در معرض سوءتغذیه هستند و بروز سوءتغذیه در این گروه از بیماران باعث کاهش طول عمر میشود. مصرف کالری در این بیماران باید در حد کافی باشد. مشاوره با متخصصان تغذیه برای این گروه از بیماران مفید است. دردیالیز صفاقی ازصفاق (پرده ای طبیعی که حفره شکم را میپوشاند) استفاده میشود. پرده سوراخهای کوچکی دارد و بعنوان صافی عمل میکند. مواد زائد و مایعات میتوانند از بدن دفع شوند.
مایع دیالیز، ازخلال لوله پلاستیکی نرم وکوچک به نام کاتتر دیالیز صفاقی به حفره صفاق جریان می یابد.
کاتتر با یک جراحی کوچک داخل شکم گذاشته میشود. حدود 15 سانتی متر از این لوله خارج از شکم وزیر لباستان باقی می ماند و وسیله ای برای اتصال کیسه های مایع دیالیز فراهم می آورد.
در دیالیز صفاقی، فرایند دیالیز داخل شکم بیمار با استفاده از غشا طبیعی (صفاق) بعنوان غشا دیالیز انجام میگیرد. مویرگهای صفاق دارای تعداد زیادی منافذ کوچک است. خون از خلال عروق خونی به صفاق جریان یافته و از کنار منافذ عبور می کند بنابراین آب و مواد سمی به آسانی میتوانند از خلال منافذ عبور نمایند. به هنگام دیالیز حفره صفاق بعنوان مخزن مایع دیالیز مورد استفاده قرار می گیرد.
دیالیز صفاقی
دیالیز صفاقی یکی از شیوههای درمان جایگزینی کلیهاست که تقریباً از دو دهه پیش رواج فزایندهای یافتهاست که اساسا به دلیل سهولت و مناسب بودن و قیمت پایین آن است. در دیالیز صفاقی، انتقال آب و مواد حل شونده از خلال غشا که دو کمپارتمان حاوی مایع را از هم جدا میکند، انجام میشود. این دو کمپارتمان عبارتاند از: خون موجود در کاپیلرهای صفاقی که در نارسایی کلیه حاوی مقادیر بیشتری اوره، کراتینین، پتاسیم و… است و محلول دیالیز در حفره صفاقی که بطور معمول حاوی سدیم، کلر استات و لاکتات است که با غلظت بالای گلوکز هیپراسمولار شدهاست. غشای صفاق به عنوان یک صافی عمل میکند، واقعا یک غشا هتروژن، نیمه تراوا و حاوی سوراخها در اندازههای مختلف است که آناتومی و فیزیولوژی پیچیدهای دارد.
جریانهای انتقالی در انجام جایگزینی انتشار: مواد حل شونده اورمیک و پتاسیم بر اساس شیب غلظت از مویرگهای خون صفاق به محلول دیالیز صفاقی منتشر میشوند در حالیکه گلوکز، لاکتات در مقیاس کمتر، کلسیم در مسیری معکوس از محلول دیالیز وارد خون میشوند.
اولترا فیلتراسیون: بطور همزمان هیپراسمولار بودن نسبی محلول دیالیز صفاقی موجب اولترافیلتراسیون آب و همراه آن مواد حل شونده در آب از غشا میشود.
جذب: بطور همزمان، یک جذب ثابت آب و مواد حل شونده از حفره صفاقی بطور مستقیم و غیر مستقیم به سیستم لنفاتیک وجود دارد.
درمان نارسایی کلیه توسط دیالیز صفاقی
اکثر بیماران مبتلا به نارسایی کلیه می توانند با دیالیز صفاقی درمان شوند. موارد منع پزشکی خاص مانند سابقه جراحی بزرگ شکمی می تواند انجام دیالیز صفاقی را مشکل نماید.
تاثیر دیالیز صفاقی بر زندگی شما
اکثر افراد از قابلیت انعطاف و استقلال که با دیالیز صفاقی دارند، لذت می برند. افراد تحت دیالیز صفاقی میتوانند زندگی طبیعی داشته باشند. تطبیق برنامه درمانی با کار ،مدرسه یا برنامه سفر آسان است زیرا شما شما مسئول درمان خویش هستید.
همودیالیز
چون در همودیالیز ، ما با خون بیمار سر و کار داریم و در هر بار دیالیز ممکن است خون بیمارهایی ریخته شود یا در زمان برگشت خون از دستگاه به بدن لخته شود و آن مقدار از خون لخته شده را باید دور ریخت . این ها همه می توانند عامل ایجاد آنمی در بیمار دیالیزی شوند .
امکان انتقال بیماری ها در افرادی که در یک محیط دیالیز می کنند بالاست . اکثر این بیماری ها منتقله از خون هستند . مثل هپاتیت ها (C , B) . به طوری ویروس عامل هپاتیت B را می توان تا یک هفته در سطوح پیدا کرد و چقدر باید خدمه توجیح شده باشند که اگر یک قطره خون روی زمین افتاد ، خوب محل را با مواد ضدعفونی تمیز کنند و یا سطح خود دستگاه دیالیز را چقدر باید خوب تمیز کرد .
هر مریضی که می خواهد دیالیز شود باید از نظر HIV , HCV , HBV Ag بررسی شود . به طوری که بیمار HBV مثبت باید در اتاق ایزوله دیالیز شود و دستگاه ها دیالیز این بیماران باید جدا باشد . اما در مورد هپاتیت HIV , C ، لازم نیست بیمار را از بقیه مریض ها جدا کرد و اتاق ایزوله داشته باشند .
یکی دیگر از عوامل کاهش فشارخون مریض دیالیزی این است که در حین دیالیز و بلافاصله بعد از مواد خوراکی می خورند . خوردن زیر دیالیز ممنوع است زیرا می تواند شانس انتقال بعضی عفونت ها را افزایش دهد . خوردن بیمار زیر دیالیز ، با ضربان قلب پایین و هایپوتروفی قلب و کاهش بازده آن و هم چنین آنمی در فرد ، باعث می شود همان میزان خون کم فرد نیز ،جذب دستگاه گوارش شود و بیمار دچار هایپوتنشن شدید شود .
منبع:ویکی پدیا بهداشت درمانی ، راسخون