درمان بی اختیاری ادرار،مثانه عصبی

[sbu_post_image]

درمان بی اختیاری ادرار

درمان بی اختیاری ادرار عبارتست از انجام ورزش های کِگِل(Kegel exercises ) به منظور تقویت عضلات کف لگن و عضلات اسفنکتر مثانه که باعث کاهش یا درمان بی اختیاری استرس می شود و زنان در هر سنی می توانند این ورزش ها را بیاموزند و انجام دهند؛ تحریک الکتریکی( با قراردادن موقت الکترودها در مهبل یا رکتوم به منظور تحریک عضلات مجاور و تثبیت عضلات بیش فعال و تحریک انقباض عضلات پیشابراه با هدف کاهش بی اختیاری نوع استرس و فوریتی؛

پسخوراند زیستی(بیوفیدیک؛biofeedback ) که در آن با استفاده از وسایل مخصوص الکترونیکی به فرد کمک می شود تا از عملکرد بدن خود آگاهی یابد؛

مصرف داروهای کاهش دهنده بسیاری از انواع نشت ادراری( که بر حسب نوع، باعث مهار انقباض، مثانه بیش فعال، یا شُل شدن عضلات مثانه و در نتیجه تخلیه کامل ادرار در زمان ادرارکردن، یا انقباض عضلات گردن مثانه و پیشابراه می شوند) و داروهای هورمونی مانند استروژنها، استفاده از پِساری(pessary)،(حلقه سفتی که به وسیله پزشک یا پرستار در داخل مهبل قرار می گیرد تا پیشابراه را به محل صحیح خود قرار دهد و از این طریق، از بی اختیاری ادراری نوع استرس در خانم ها بکاهد)؛ تزریق ایمپلنت در بافت های اطراف پیشابراه( ایمپلنت ها موادی هستند که موجب افزایش حجم بافت می شوند و به بسته شدن پیشابراه کمک می کنند)؛

عمل جراحی( در موارد ناموفق بودن روش های قبلی). در آقایان از داروهای مسدودکننده آلفا(مثل پرازوسین) برای درمان بزرگی پروستات و انسداد دهانه خروجی مثانه، مهارکننده ی 5-آلفا ریدوکتاز( مثل فیناستراید با نام تجارتیproscar )برای مهار تولید هورمونDHT که به نظر می رسد مسئول بزرگ شدن پروستات اسست، ایمیپرامین( با نام تجارتیTofranil) که نوعیداروی ضدافسردگی سه حلقه ای است و موجب شل شدگی عضلات و انسداد سیگنال های عصبی ایجادکننده اسپاسم مثانه می شود و بیشتر در بی اختیاری ادراری شبانه کودکان به کار می رود، و داروهای ضداسپاسم مثل پروپانتلین با نام تجارتیPro-Banthine ) استفاده می شود.

در صورت عدم موفقیت اقدامات قبلی یا غیرقابل دسترسبودن آنها باید با استفاده از سوند(کاتتر) مثانه را خالی کرد. در بزرگی پروستات یا آسیب عصبی، استفاده از کاتتر با روش استریل و در زمان های منظم یا در صورت لزوم برای تخلیه مثانه توصیه می شود. در بعضی از آقایان از نوعی سیستم تخلیه شبیه کاندوم استفاده می شود که بر روی آلت قرار می گیرد. استفاده از تزریق یک ماده ی چربی مانند یا کلاژن به اطراف محل ورود پیشابراه به مثانه یا به کارگیری اسفنکتر مصنوعی در بعضی آقایان توصیه می شود.

یکی از روش های انجام ورزش کِگِل (Kegel exercises) که گفته شد برای تقویت عضلات کف لگن به کار می رود عبارتست از منقبض کردن عضلات کف لگن(مانند هنگامی که فرد می خواهد ادرار خود را نگه دارد) به مدت 10 ثانیه و سپس شل کردن این عضلات برای مدت 10 ثانیه است. این کار 10 بار تکرار می شودو باید 3 بار در روز انجام شود. انجام این ورزش درهرجا و هر زمان امکان پذیر است.

مثانه عصبی

مثانه عصبی یکی از اختلالات عملکرد مثانه می‌باشد که بدنبال آسیب سیستم عصبی ایجاد می‌شود. براساس محل درگیری و نوع درگیری عصبی به دو نوع تقسیم می‌گردد:
– مثانه بیش فعال یا انقباضی
– مثانه شل
کسانی که مثانه بیش فعال مبتلا هستند، بسیار کم یا اصلاً کنترلی به عملکرد مثانه ندارند. مثانه بطور خودبه خود و مکرر تخلیه می‌گردد و تخلیه بطور کامل انجام نمی‌گیرد. به همین دلیل خطر ابتلا به عفونتهای ادراری در این افراد افزایش می‌یابد.
مثانه شل خصوصیات متفاوتی دارد. در این افراد قسمتی از سیستم عصبی که وظیفه خبررسانی به مغز هنگام پرشدن مثانه، را دارد، دچار اختلال شده‌است در نتیجه با افزایش اندازه و ظرفیت مثانه روبرو خواهیم شد. زمانی که فشار ادرار در مثانه به اندازه‌ای برسد که ماهیچه‌های دریچه خروجی ادرار توانایی غلبه بر آن را نداشته باشد، ادرار شروع به ریزش می‌کند. در این نوع اختلال مثانه نیز مانند مثانه انقباضی، مثانه بطور کامل تخلیه نمی‌گردد.

این مثانه ها از نظر عملکرد مختل هستند . یعنی اینکه یا مثانه دارد خوبخود منقبض میشود یا مثانه هایی که فشارشان بالا است یا مثانه هایی که خوب حجم نمی گیرند و باز نمیشوند ما . به این ها مثانه های اسپاستیس یا مثانه ها با فشار بالا می گوییم . مثانه هایی که خوب منقبض نمیشوند .مثانه ی عصبی همیشه بدنبال یک بیماری زمینه ای هستند و در بیشتر مواقع هم علت آن مشخص نیست . مثانه های بیش فعال مثانه هایی هستند که انقباضات مهار نشده دارند و مثانه خودبخود منقبض میشود . مشخصات بالینی اینها تکرر های اداری مزمن و دفع ناگهانی ادرار است که بصورت اورژانس به کمک بیمار می آید و بیمار باید سریع خودش را به دستشویی برساند ، دفع ادرار با حجم کم و دفات زیاد است . فکر بیمار بیشتر روی دستشویی رفتن و تخلیه ی ادرار است . این افراد واقعا نمی توانند بیرون بروند و مسافرت های طولانی نمی توانند بروند زیرا احساس وابستگی به دستشویی دارند . هر کسی که اختلال تخلیه ی ادراری مزمن دارد ، از او نوار مثانه گرفته میشود و سرعت پرش ادرار ، ادرار باقی مانده ، سالم بودن حس مثانه ، سالم بودن حجم مثانه ، قابلیت کش آمدن مثانه و سالم بودن موتور مثانه با نوار مثانه بدست می آید . پزشک با این تنوار مشکل بیمار را تشخیص میدهد . خیلی از بیماران با دارهای متعددی که می خورند هنوز خوب نشده اند زیرا هنوز مشک شان مسخص نشده است . امروز تشخیص اختلالات ادراری مزمن با نوار مثانه یا تست

منبع : متخصص اورولوژی تهران و کتاب راهنمای پزشکی خانواده- بیماری های کلیه و مجاری ادرار