[sbu_post_image]
علت سنگ کليه
سنگ کليه در مردان بيشتر شايع است، به علت اينکه مردان بيشتر در کارهاي سخت آب بدن شان را از دست مي دهند و بيشتر در گرما و خارج از محيط هاي مسقف کار مي کنند و اين امر باعث افزايش سنگ سازي در بدن آنها مي شود. همچنين خانم ها به علت وجود هورمون زنانه، راحت تر مي توانند سنگ هاي کوچک را از حالب عبور دهند.
خوردن غذای داغ در ظروف پلاستیکی خطر تشکیل سنگ کلیه را تشدید میکند
هرچند این روزها ظروف و بشقابهای پلاستیکی در میان والدین و افرادی که زیاد به پیک نیک میروند، طرفداران بسیاری پیدا کردهاند اما نتایج یک بررسی جدید نشان میدهد که خوردن غذای داغ در ظروف پلاستیکی و ملامینی میتواند واقعا برای سلامتی مضر باشد.
متخصصان علوم بهداشتی تایوان در این آزمایشات دریافتهاند که اگر این ظرفها زیاد حرارت ببینند مواد شیمیایی ملامینی آنها وارد غذا میشود و خوردن غذا در این شرایط میتواند خطر تشکیل سنگهای کلیوی را افزایش دهد.
متخصصان روی دو گروه از داوطلبان مطالعه کردهاند که قرار شد هر کدام سوپ رشته داغ را در کاسههای ملامینی و چینی بخورند.
متخصصان قبل از خوردن سوپ و تا 12 ساعت بعد از صرف غذا هر دو ساعت یکبار از این افراد آزمایش ادرار گرفتند. سه هفته بعد این آزمایشات با تغییر جنس کاسهها تکرار شد. نتایج آزمایشات تایید کرد که وقتی غذاهای داغ یا اسیدی در ظروف پلاستیکی و ملامینی مصرف شوند ترکیبات شیمیایی این ظروف وارد غذا میشوند و غذا را آلوده میکنند بویژه اگر جنس این ظروف مرغوب نباشد این خطر تشدید میشود. وارد شدن این ترکیبات در خون به نوبه خود خطر تشکیل سنگ کلیه را تشدید میکند.
جنس سنگ کلیه
شايع ترين نوع سنگ کليه ، سنگ های کلسيمی هستند. شايد حدود 80 تا 85 درصد از انواع سنگ های کليوی سنگ های کلسيمی هستند. اين سنگ های کلسيمی هم عموما” به صورت نمک های کلسيم هستند. يعنی مثلا” اگزالات کلسيم يا فسفات کلسيم، بعد از سنگ های کلسيمی، سنگ های عفونی، اسيد اوريکی و ساير انواع سنگ ها شيوع دارند. ولی اکثر افرادی که گرفتار سنگ کليه می شوند، در واقع گرفتار سنگهای کلسيمی هستند.
اين کلسيم ممکن است ، بيش از حد از روده جذب شود. ما در طول روز حدود هزار ميلی گرم کلسيم مصرف می کنيم که از اين مقدار چيزی حدود يک سومش جذب می شود. اگر اين ميزان جذب به هر دليلی افزايش يابد، مثلا” ميزان کلسيمی که مصرف می کنيم، زياد باشد،می تواند باعث تشکيل سنگ شود. ممکن است، ميزان کلسيمی که از طريق کليه دفع می شود، به دليل يک بيماری افزايش يابد. البته اين بيماری ها عموما” بيماری های مربوط به استخوان و هورمون های مربوط به آن هستند. مثلا” در بيماری هيپرپاراتيروئيدی ، برداشت کلسيم از استخوان ها افزايش می يابد و می رود که از کليه دفع شود و تبعا” غلظتش در ادرار افزايش يافته و باعث تشکيل سنگ می شود. در بعضی از موارد هم کلسيمی که به کليه می رسد زياد نيست ولی خود کليه به دليل مشکلی که دارد، بيش از حد کلسيم را دفع می کند. ماجرا از اين قرار است: حدود 95 درصد کلسيمی که در ابتدای واحدهای کليوی وارد ادرار می شود، دوباره در کليه باز جذب می شود. اگر کليه ای نتواند اين 95درصد کلسيم را باز جذب کند، مسلما” غلظت کلسيم ادرار بالا می رود و زمينه ساز تشکيل سنگ می شود.
درمان سنگ ادراری
تمامی سنگ های کلیوی قابل شکستن با دستگاه سنگ شکن نیستند. ایده آل آن است که اندازه سنگ کوچک تر از 15 میلی متر (5/1 سانتی متر) باشد؛ بنابراین افرادی که سنگ کلیه دارند نبایند منتظر شوند که اندازه سنگ آن ها بیشتر شود. میزان موفقیت سنگ شکن برای سنگ های کلیوی زیر 15 میلی متر روی هم رفته 85 درصد است.
هر قدر اندازه سنگ کلیه بزرگ تر باشد، قطعات ناشی از شکستن بیشتر شده و درد بیمار بیشتر می شود. باید پس از سنگ شکن به بیمار کمک کرد که هم درد وی کمتر شود و هم این که قطعات سنگ را بتواند دفع کند.
اگر سنگ از کلیه خارج شود از شانس موفقیت سنگ شکن کاسته می شود. هر قدر سنگ در حالب در طول حالب پایینتر بیاید از احتمال موفقیت سنگ شکن کاسته می شود، طوری که در حالب تحتانی به کمتر از 50 درصد می رسد. اگر اندازه سنگ کلیه بزرگ تر از 6 میلی متر باشد شانس دفع آن از طریق حالب کمتر می شود و این گونه سنگ ها معمولا نیاز به روش های تهاجمی همراه با بی هوشی برای خارج کردن پیدا می کنند.
فردی که سنگ بزرگ تر از 5 میلی متر در داخل کلیه دارد، بهتر است آن را سنگ شکن کند؛ چون اگر این سنگ از کلیه خارج شود هم بیمار مبتلا به درد شدید می شود و هم شانس موفقیت سنگ شکن کاهش می یابد و ممکن است نیاز به عمل جراحی پیدا کند. علاوه بر آن با گذشت زمان به اندازه سنگ افزوده می شود. امروزه بسیاری از سنگ های حالب را که نمی توان سنگ شکن کرد، می توان با سنک شکنی درون اندامی درمان نمود ولی آن، هم یک اقدام تهاجمی است و هم نیاز به بیهوشی و بستری شدن در بیمارستان دارد و همیشه نیز موفقیت آمیز نیست، ضمن این که هزینه بیمار افزایش می یابد.
در سنگ های حالب تحتانی و میانه بالای 95 درصد سنگ ها به این روش قابل درمان هستند. در سنگ های حالب فوقانی و نزدیک کلیه در صورت موفقیت بین 80 تا 75 درصد بوده و بزرگترین حسن کار TUL دفع انسدادی ناشی از سنگ و انجام سنگ شکنی برون اندامی می باشد.بسته به مهارت جراح این کار از 5 دقیقه تا 30 دقیقه طول می کشد.پس از رفع بی حسی نخاعی از 4 تا 5 ساعت بیمار از بیمارستان مرخص می شود.سنگ هایی که در حالب گیر می افتند اگر اندازه آنها زیر 4 میلی متر باشد 90 درصد خودبه خود دفع می شوند و سنگ های بین 4 تا 6 میلی متر تا 70 درصد دفع خودبه خودی دارند.در صورت اندازه بزرگ سنگها بیش از 6 میلی متر، درد مقاوم به درمان، تب و لرز و افرادی که تک کلیه ای هستند، حتماً باید TUL اورژانس انجام شود.
منبع : متخصص اورولوژی تهران