درمان شب ادراری کودکان چیست

[sbu_post_image]

درمان شب ادراری کودکان

جلوگیری از ایجاد شب ادراری

چگونه می توان از ایجاد شب ادراری در کودک جلوگیری نمود؟ کنترل ادرار به طور خود به خود و تدریجی به دست می آید. والدین کودک باید توجه داشته باشند که به خاطر راحتی خود روند طبیعی و تدریجی به دست آوردن کنترل ادرار را مختل ننمایند و زودتر از سن تکاملی کودک جهت کنترل ادرار از وی توقعات نابجا نداشته باشند. اصرار بیش از حد و تنبیه بدنی و عصبانیت های بی مورد و از این قبیل فشارها نه فقط کمک کننده نیست، بلکه توجه کودک را بیشتر جلب کرده و او به عمل خود ادامه خواهد داد و در این شرایط احساس خود کم بینی و گوشه گیری نیز به وجود می آید. برخورد نامناسب والدین و اطرافیان می تواند باعث شود که کودک به طور ناخودآگاه عکس العمل منفی خود را به صورت شب ادراری نشان دهد. بنابراین یک راه مهم جلوگیری از شب ادراری آموزش صحیح و به موقع آداب تخلیه به کودک است. زمانی که کودک بتواند به مدت 2 ساعت یا بیشتر خشک بماند معمولاً ارتباط بین دفع مواد زاید و نشستن بر روی لگن را درک کرده است. در این زمان مادر وی می تواند به وسیله تمجید و لبخند فرزند خود را تشویق نماید و به رفتار وی با همین اظهار خشنودی پاداش دهد. درمان شب ادراری به دو روش درمان غیردارویی و دارویی است.

روش های درمان شب ادراری

روش های درمان شب ادراری چیست؟ معمولاً قبل از 5 سالگی درمان توصیه نمی شود زیرا موارد زیادی ازاین ها خود به خود بهبود می یابند. حتی بعد از 6 سالگی نیز سالانه 5 درصد موارد به خودی خود بهبود می یابد.

سه شیوه رایج درمانی شامل بر

1) مشاوره روانپزشکی

2)

استفاده از هشداردهنده شب ادراری

3) مصرف دارو

جهت درمان شب ادراری در کودکان بالی سه سال در مشاوره روانپزشکی روش های زیر توصیه شده است: 1) استفاده از جدول ستاره: این روش با تقویت مسئولیت پذیری کودک سبب درمان مؤثر و تقریباً دائم کودک خواهد شد. در تهیه این جدول خود کودک باید مشارکت فعال داشته باشد به طوری که هر شب که خشک بود را با علامت ستاره در آن مشخص نماید. روش کار به این صورت است که جدولی در دو ستون ترسیم می شود. ستون اول شب های ماه را نشان می دهد و ستون دوم محل چسباندن ستاره ای برای هر شب که کودک خشک بوده است می باشد. در آخر هر ماه طبق قراری که بین والدین و فرزند مورد توافق قرار گرفته است، بر حسب تعداد ستاره ای که کودک پاداش گرفته، جایزه ای در خور (نه کمتر و نه بیشتر) به وی تعلق خواهد گرفت. با بیشتر شدن تعداد ستاره ها در هر ماه نسبت به ماه قبلی پیشرفت کودک در کنترل ادرار برای پزشک و والدین مشخص می شود و خود بیمار نیز تشویق خواهد شد. پیشرفت کودک هر چند ناچیز در هفته های بعدی نسبت به هفته های قبل مستحق دریافت پاداش چه به صورت مادی و چه به صورت کلامی است. 2) محدود ساختن مایعات قبل از خواب: مصرف مایعات به اندازه کافی برای کودک ضروری است اما از خوردن مایعات اضافی قبل از خواب باید ممانعت به عمل آید، چرا که احتمال شب ادراری را بیشتر خواهد کرد. 3) بیدار کردن شبانه کودک برای دفع ادرار: در خیلی از موارد اگر کودک را در ساعت 11-10 شب بیدار کنند که ادرار کند ممکن است تا صبح دیگر ادرار نکند و لباسش خشک بماند. 4) استفاده از هشداردهنده ها (شب زنگ ها): هشدار دهنده ها در اصل زنگ های حساس به ادرار هستند و با خیس شدن بستر زنگ می زنند و بیمار را بیدار می کنند که خود را تمیز و خشک نماید و دوباره بخوابد. بعضی زنگ ها به قدری حساس هستند که با قطره های اول ادرار به صدا در می آیند. این روش که تحت نام درمان با رفلکش شرطی نیز نامیده می شود یکی از قاطع ترین و مؤثرترین درمان ها به شمار می رود. در ایران این هشداردهنده ها به صورت جداگانه و یا به همراه تشکچه وجود دارد. 5) رفتار درمان و روان درمانی: روش های خاص رفتار درمانی و روان درمانی وجود دارد که باید توسط روانشناس یا روانپزشک صورت گیرد. سه نمونه از روش های رفتار درمانی شامل تربیت مثانه، جدول ستاره و استفاده از هشدار دهنده است. رفتار درمانی نیاز به همکاری نزدیک والدین، کودک و پزشک دارد و در صورت موفقیت اثر پایدار و دائمی تر دارد و اغلب بدون عود است. 6) دارو درمانی: گاهی به علت مشکلاتی که شب ادراری ایجاد می کند پزشک ناچار به استفاده از داروهای خاصی خواهد شد که در ادامه توضیح داده می شود.

پیشگیری از شب ادراری

رعایت چه نکاتی در بهبود بیماری شب ادراری کمک کننده است؟ بایستی کودک در مورد مشکل خود و نیز بحث و حل موضوع فعالانه شرکت داشته باشد. بنابراین صحبت کردن والدین با پزشک به طور جداگانه و بدون حضور بیمار و اصرار در جهت عدم آگاهی بچه از این صحبت ها کمک چندانی به حل مشکل نخواهد کرد. کودک باید درک کند که مسئله شب ادراری مربوط به اوست و والدین و پزشک سعی در حل مشکل او دارند بنابراین نباید از پشک خود خجالت بکشد. پدر و مادر نیز باید توجه داشته باشند که تنبیه کردن، سرزنش کردن و خجالت دادن کودک خصوصاً در نزد همسالان وی بسیار مضر است و صدمات روحی و روانی بسیاری به کودک وارد می سازد و در مقابل، تشویق و اظهار رضایت پدر و مادر از پیشرفت کودک در کنترل شب ادراری بسیار مؤثر خواهد بود. ملاقات های مکرر با پزشک و ارائه جدول ستاره (که نشان دهنده سیر بهبود بیماری است) نیز نقش بسیار کمک کننده ای در کنترل بیماری خواهد داشت. مشارکت کودک در جمع آوری رختخواب خیس شده و تعویض لباس خود به تنهایی نیز کمک کننده خواهد بود. در بچه هایی که بین سن 6 تا 8 سال قرار دارند می توان در طول شب کودک را یک نوبت بیدار کرد تا به توالت برود و مثانه خود را تخلیه سازد. برای جلوگیری از بهانه و یا ترس کودک باید چراغ مسیر و توالت را روشن گذاشت. در صورتی که بیمار به مدت یک ماه دائم شب ادراری نداشت می توان دیگر در طول شب کودک را بیدار نکرد. در بچه های بالاتر از سنین هشت سال می توان از خود کودک خواست تا با تنظیم یک ساعت زنگدار 3 تا 4 ساعت پس از شروع خواب برای ادرار کردن بیدار شود. همچنین در این کودکان می توان از دستگاه های هشدار دهنده نیز بهره گرفت. درمان هایی که در بالا گفته شد اگرچه طولانی مدت و وقت گیر است ولی در صورت رسیدن به نتیجه لازم عود بیماری وجود نخواهد داشت.

دارو و شب ادراری

مصرف دارو در چه بیمارانی توصیه می شود؟ تجویز دارو در کودکان بالای هشت سال که با رعایت روش های ذکر شده در بالا بهبودی قابل توجهی نداشته اند مورد توجه قرار می گیرد. پزشک با دقت در خصوصیات فردی و پس از حصول اطمینان از عدم وجود علل عضوی و معاینه دقیق و انجام آزمایشات ضروری می تواند برای کودک مبتلا به شب ادراری دارو درمانی را شروع کند.

منبع : پزشک بی اختیاری ادرار تهران