راه پیشگیری از آسیب کلیه چیست

[sbu_post_image]

پیشگیری از آسیب کلیوی

برای پیشگیری از این مساله با هر روشی که امکان پذیر باشد باید فشارخون را کنترل کرد. پرفشاری مزمن خون یکی از شایع‌ترین علل نارسایی کلیه در مردان و زنان است. اگر فردی سیگاری است، باید آن را ترک کند. مصرف سیگار علاوه بر خطرهای دیگری که برای سلامت دارد، خطر نارسایی کلیه را هم افزایش می‌دهد. با ترک سیگار، فشارخون هم کاهش خواهد یافت و این مساله خود عامل مهم دیگری در کاهش خطر نارسایی کلیه است. پرهیز از مصرف بی‌رویه داروها و نوشیدن آب به اندازه کافی، از عوامل دیگر موثر در کاهش آسیب به کلیه‌ها هستند.

اهمیت ندادن علایم، ممکن است به تخریب بخشی از بافت کلیه بینجامد. زمانی که قسمتی از کلیه از بین برود و از این واقعه مدت زمانی بگذرد، ممکن است دیگر ترمیم نشود. در حالی که اگر به سرعت متوجه عوامل خطرزا برای کلیه شویم، به احتمال زیاد می‌توان از نارسایی برگشت‌ناپذیر کلیه پیشگیری کرد. متاسفانه گاهی فرد هنگامی از بیماری کلیوی خود آگاه می‌شود که بخش زیادی از بافت کلیه از بین رفته است. در این موارد نکته بسیار مهم، اتخاذ تدابیر و اقدام‌هایی است که بافت باقیمانده کلیه را از آسیب حفظ کند. اگر این اقدام‌ها به درستی انجام شوند، معمولا تا سال‌های سال فرد می‌تواند با بخشی از کلیه که کار می‌کند، با سلامت به زندگی ادامه دهد. مهم‌ترین این اقدام‌ها، کنترل دقیق فشارخون تحت نظر پزشک است. اگر فردی دچار کم‌کاری کلیه است، در مصرف انواع داروها باید احتیاط زیادی به خرج دهد. ما از چنین بیمارانی می‌خواهیم هرگاه به پزشک مراجعه می‌کنند، یادآوری کنند دچار این مشکل هستند تا پزشک در تجویز داروها ملاحظات لازم را در نظر بگیرد. انجام تصویربرداری با ماده حاجب در چنین افرادی منع دارد و لازم است به این نکته نیز توجه شود.

کسانی که دچار سنگ کلیه از نوع اوراتی یا سیستئینی هستند باید مصرف گوشت‌ها، گوشت قرمز و سفید، ماهی و مرغ را محدود کنند.دکتر کشاورز باز هم تأکید می‌کند: این مواد از برنامه غذایی حذف نشوند بلکه فقط محدود شوند.

«اگر فرد، مستعد سنگ کلیه نباشد، خوردن قرص کلسیم به دستور متخصص هیچ مشکلی را ایجاد نمی کند چون همان طور که گفتیم هر فرد سالم از یک سالگی تا آخر عمر می‌تواند روزانه ۵/۲ گرم کلسیم مصرف کند که معادل مقدار زیادی لبنیات است؛ مثلا یک لیوان شیر فقط ۲۵۰ میلی گرم کلسیم دارد و اگر یک آدم سالم روزی یک لیتر شیر هم بخورد مشکلی پیش نمی آید.

این فرد دیگر احتیاجی به مصرف مکمل کلسیم ندارد و این مکمل‌ها برای کسانی است که لبنیات نمی خورند. این‌ها اگر روزی سه تا قرص کلسیم همراه آب فراوان بخورند، خطری ندارد.» مصرف قرص آهن برای خانم‌ها هم به خصوص در سنین بلوغ امری لازم و بی خطر است ولی در آقایان این مکمل باید با تجویز متخصص مصرف شود.مکمل روی هم فقط در موارد خاصی مثل ریزش مویا پایین بودن رشد قدی کودکان آن هم با دستور متخصص و در دوره‌های زمانی کوتاه دو سه ماهه باید مصرف شود؛ یعنی اگر خودسرانه و در درازمدت مصرف شود، ممکن است مشکلاتی را در پی داشته باشد.

بیماری کلیه

 شایعترین علائم هشداردهنده بیماری‌های كلیوی و دستگاه ادراری شامل فشار خون بالا، مشاهده خون با پروتئین در ادرار، وجود كراتینین خون بالاتر از حد تعیین شده در زنان و مردان، تكرر ادرار به ویژه در شب، مشكل در ادرار كردن یا ادرار درد آور و تورم در چشم ها و تورم دست‌ها و پاها به ویژه در كودكان هستند. در مراحل اولیه بیماری ممكن است هیچ گونه علامتی دیده نشود. با گذشت زمان توانایی بدن در دفع مواد زائد كمتر خواهد شد لذا ممكن است بیمار متوجه ادم و ورم در دستها و پاها شود. احتمالا احساس نفس‌های كوتاه و یا كاهش انرژی خواهد كرد. اما جای نگرانی نیست؛ زیرا به محض آن كه بیمار به کمک پزشك اقدام به درمان كند، احساس بهتری خواهد یافت، اما ممكن است بیماری كلیه هنوز در حال پیشرفت كردن باشد و در صورتی كه تحت درمان قرار نگرفته و پیشرفت كند هر دو كلیه از كار خواهند افتاد.

سیگار و مشکلات کلیوی

مضرات سیگار برای ریه و قلب بر کسی پوشیده نیست و تقریبا همه از آنها مطلع هستیم. اما تحقیقات نشان می‌دهد که افرادی که سیگار می‌کشند، درصد بیشتری از پروتئین در ادرارشان دیده می‌شود، نشانه ای که حاکی از یک کلیه آسیب دیده است. همچنین بیماری‌هایی همچون دیابت و فشار خون که به کلیه‌ها صدمه میزنند، با سیگار کشیدن، تشدید می‌شوند و سیگاری‌ها بیشتر از سایر افراد به دیالیز و یا پیوند کلیه نیاز پیدا می‌کنند.

حجم زیاد سدیم می‌تواند منجر به افزایش فشارخون شود و مداومت فشار خون می‌تواند به کلیه‌ها آسیب برساند و منجر به از کار افتادن آنها شود. یک رژیم عادی در آمریکا حدودا حاوی ۳۳۰۰ میلی گرم سدیم در هر روز است این در حالی است که حداکثر میزان سدیم توصیه شده برای هر فرد ۲۳۰۰ میلی گرم (معادل یک قاشق چایخوری نمک) است.
اما این میزان برای افرادی که بیماری هایی از قبیل فشار خون و یا بیماری های کلیوی دارند به حداکثر ۱۵۰۰ میلی گرم در روز کاهش می‌یابد.
سعی کنید تا کمتر از قبل غذاهای فراوری شده را مصرف نمایید و کمتر به سمت نمک پاش بروید. یک رژیم غذایی پر از نمک به همراه چاقی مفرط می‌تواند برای شما یک فاجعه باشد و این ترکیب عموما منجر به ابتلا به فشار خون، بیماری‌های قلبی و بیماری‌های کلیوی می‌گردد.

پیشگیری از مشکلات کلیه

برخی اصول بسیار ساده به حفظ سلامت کلیه ها کمک می‌کنند. «باید متناسب با نیازتان آب کافی بنوشید (حداقل یک لیتر در روز) و این میزان را برای راحت تر شدن کار کلیه ها به چند مرحله تقسیم کنید. مراقب باشید تا تغذیه ای متعادل داشته باشید تا از افزایش وزن و بالارفتن کلسترول جلوگیری شود.

زیاد نمک استفاده نکنید زیرا مصرف زیاد نمک باعث پرفشاری خون می‌شود.» از هر گونه خوددرمانی بپرهیزید. در واقع، مسکن های غیراستروئیدی که شامل آسپرین هم می‌شوند، می‌توانند کلیه ها را سمی کنند. این مورد دربارۀ مسکن هایی مانند پاراستامول، اگر به میزان زیاد و به مدت طولانی مصرف شوند، نیز صدق می‌‌کند. در رابطه با مصرف بیش از حد مسهل ها یا مدررها و مصرف محصولاتی که ترکیبات آنها برای تان شناخته شده نیست مانند برخی گیاهان چینی، مراقب باشید. در پایان، حواس تان به رژیم های غذایی پرپروتئین هم باشد، این دسته از خوراکی ها، کلیه ها را خسته می‌کنند!»
کلیه ها گران بها هستند، به خاطر آنها تغذیۀ مناسبی داشته باشیم

استفاده طولانی مدت از مسکن ها در دوزهای مصرفی بالا به ساختار و لایه های کلیه صدمه میزند. تقریبا تمامی مسکن‌ها خون رسانی به کلیه را کند می‌کنند و همین موضوع سبب می‌شود تا کلیه‌ها بعد از مدتی آسیب جدی ببیند. تقریبا ۱ تا ۳ درصد افرادی که به آسیب‌های شدید کلیوی دچار هستند، بر اثر مصرف بیش از حد مسکن برای مدت طولانی به بیماری‌های کلیوی مبتلا شده‌اند.

منبع : متخصص مجاری ادراری