سرطان کلیه و پیوند کلیه

[sbu_post_image]

سرطان کلیه

سرطان کلیه غالباً سرطان کلیه به شکل توموری که از بافت خود کلیه منشأ گرفته، ایجاد می شود و به ندرت سرطان کلیه ازنوع متاستاتیک است یعنی از سایر قسمت های بدن به کلیه می آید.* سرطان های اصلی کبد عبارتند از:آدنوکار سینوما(adenocarcinoma )} که از سلول های کلیوی منشأ می گیرد و در آن، سلول های بدخیم در لوله های کلیوی تشکیل می شوند و سرطان سلول کلیوی(renal cell cancer ) هم نامیده می شود.}؛

سرطان سلول بینابینیtransitional cell carcinoma)( که از سلول های مفروش کننده سیستم جمع آوری کننده ادرار یعنی سلول های اپی تلیوم مطبق بینابینی واقع در مثانه، حالب، پیشابراه یا لگنچه کلیه منشد می گیرد و از انواع نادر سرطان های دستگاه های ادراری به شمار می آید و بیشتر در افراد سیگاری و نیز افرادیکه تماس طولانی با مواد رنگی سرطان زا دارند، دیده می شود)؛ و تومور ویلمز( که تومور بدخیم کلیوی کودکان است و در 95 درصد موارد در زیر 5 سالگی دیده می شود و با افزایش فشارخون، وجود توده قابل لمس در شکم، درد و ادرار خونی مشخص می شود.)

علت سرطان کلیه

عوامل مرتبط با ایجاد سرطان کلیه عبارتند از:تماس با هیدروکربن های معطر، استعمال دخانیات و مصرف داروهای فناسِتین. ممکن است مدت ها بعد از ایجاد سرطان کلیه، علایم و نشانه هایی موجود نباشند و سپس ادرار خونی، درپهلو، تب، توده ی قابل لمس، بی اشتهایی و کاهش وزن بروز نمایند.

کیست های ساده کلیه

کیست های ساده کلیه، کیسه های غیر طبیعی حاوی مایع هستند و به طور شایع دیده می شوند. اگرچه علت ایجاد این کیست ها به خوبی مشخص نیست، ارثی نبودن آن ها به اثبات رسیده است.

کیست های ساده کلیه اغلب علایم و نشانه هایی ایجاد نمی کنند و به کلیه آسیب نمی رسانند. گاهی در اثر بزرگ شدن این کیست ها، درد ایجاد می شود. در بعضی موارد هم کیست ها عفونی می شوند یا به طور ناگهانی شروع به خونریزی می کنند.

به ندرت این کیست ها موجب اختلال عملکرد کلیه می شوند. ممکن است کیست های ساده کلیه باعث افزایش فشار خون شوند.* تشخیص کیست های ساده کلیه با سی تی اسکن یا سونوگرافی کلیه ها داده می شود.* چنان چه کیست های ساده عارضه ای ایجاد نکرده باشند، به درمان نیاز ندارند و در صورت بروز علایم ممکن است خارج کردن آنها با جراحی ضرورت یابد.

تشخیص سرطان کلیه

تشخیص سرطان کلیه به وسیله آزمایش کامل ادرار، عکس رنگی کلیه(IVP )، سونوگرافیف نفروتوموگرافی، آرتریوگرافی سرخرگ کلیوی و بررسی میکروسکوپی و سلول شناسی سلول های به دست آمده از لگنچه کلیه صورت می گیرد.*آدنوکارسینوم کلیه80 درصد تومورهای کلیه را تشکیل میدهد و در مردها 2 برابر شایع تر از زن هاست.* معمولاً برای درمان تومورهای پارانشیم کلیه، از خارج کردن کلیه(نِفرِکتومی کامل؛radical nephrectomy ) همراه با خارج کردن گره های لنفاوی ناحیه و برای درمان تومورهای لگنچه، از خارج کردن کلیه و حالب(نفرواورترکتومیnephrourectomy ) استفاده می شود. ممکن است قبل یا بعد از جراحی، از رادیو تراپی استفاده شود. رادیو تراپی همچنین در تومورهای غیرقابل جراحی به کار می رود. شیمی درمانی می تواند موجب تسکین موقت علایم بیماری شود.

پیوند کلیه

کلیه پیوندی در حفره لگنی گذاشته می‌شود، بنابراین از هر گونه فعالیتی که امکان وارد کردن ضربه به کلیه در آن وجود داشته باشد، اجتناب کنید.
از بستن کمربندهای تنگ خودداری کنید.
علائم و نشانه‌های پس‌زدگی کلیه از جمله کاهش ادرار، ورم، تب، افزایش فشار خون، افزایش وزن و احساس سفت شدن کلیه پیوندی را همواره به خاطر داشته باشید.
رعایت بهداشت محیط و بهداشت فردی بسیار حائز اهمیت می‌باشد.
شستن مکرر دست‌ها برای پیشگیری از عفونت‌های احتمالی بسیار حائز اهمیت است.
رعایت کردن بهداشت موادغذایی از بروز بسیاری از بیماری‌ها جلوگیری می‌کند. سبزیجات و میوه‌جات باید با مواد ضدعفونی‌کننده کاملا شسته و ضدعفونی شوند
غذای شما باید کم نمک و کم‌چربی باشد. از خوردن غذاهای آماده مثل سوسیس، کالباس، پیتزا و غذاهای رستورانی پرهیز کنید. همچنین خوردن غذاهای کنسروی مثل تن ماهی و انواع غذاهای کنسرو شده و کله‌پاچه توصیه نمی‌شود.
تعدادی از داروهای پیوندی باعث افزایش چربی خون می‌شوند، لذا برای پیشگیری از افزایش چربی خون بهتر است از غذای کم‌چرب استفاده کنید.
به دلیل افزایش حساسیت پوست به نور آفتاب در نتیجه مصرف داروهای پیوندی بهتر است در معرض نور مستقیم آفتاب قرار نگیرید و اگر مجبور به بودن در معرض آفتاب بودید، می‌توانید از کلاه نقاب‌دار استفاده نمایید و حتما ضد آفتاب بزنید.
از افزایش وزن بپرهیزید، چون میزان برخی از داروها بر اساس وزن شما محاسبه می‌شود و با افزایش وزن باید به مقدار زیادتری استفاده شوند که قطعا به دنبال آن عوارض دارویی خیلی بیشتر خواهد بود.
اگر ازدواج کرده اید، در مورد زمان از سرگیری فعالیت‌های جنسی با پزشک یا پرستار تیم پیوند مشورت کنید. به طور معمول یک ماه پس از پیوند در صورتی که آمادگی داشته باشید می توانید فعالیت‌های جنسی را از سربگیرید.

تشخیص پس‌زدگی کلیه بعد از پیوند

پیوند کلیه از داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی بدن استفاده می‌شود، گیرندگان پیوند کلیه در معرض ابتلا به عفونت و برخی از بدخیمی‌ها می‌باشند. علاوه بر این ممکن است بافت پیوندی دچار پس‌زدگی شود.
برای پیشگیری از عوارض مطرح شده قبل از پیوند، آزمایش‌های کامل بدنی برای تشخیص و درمان مواردی که می‌تواند پس از عمل پیوند باعث بروز مشکلاتی در بیمار شود، انجام می‌گیرد.
تعیین نوع بافت، گروه خون و کنترل آنتی‌بادی برای تعیین هماهنگی بین بافت‌ها و سلول‌های ‌دهنده و گیرنده ضروری است.
در زمان پیوند، بیمار نباید هیچگونه عفونتی داشته باشد، زیرا پس از عمل به دلیل استفاده از داروهای سرکوب‌کننده ایمنی، در معرض خطر عفونت قرار دارد
قبل از پیوند توانایی بیمار جهت سازگاری با پیوند از طریق بررسی روش‌های سازگاری وی، میزان حمایت اجتماعی و منابع مالی مورد نیاز صورت می‌گیرد.

تشخیص پس‌زدگی کلیه بعد از پیوند 

برای تشخیص پس زدگی کلیه پیوندی در قدم اول آزمایشات اوره و کراتی نین چک می شود.
در مرحله بعد سطح داروها مخصوصا سطح داروی ساندیمون بررسی می شود.
در نهایت نمونه برداری از کلیه انجام می شود و نتیجه نمونه برداری نوع درمان را مشخص می کند.

داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی 

برای پیشگیری و درمان پس‌زدگی عضو پیوندی از دارو استفاده می‌شود. این داروها انواع متنوعی دارند که هر کدام با مکانیسم جداگانه‌ای باعث سرکوبی سیستم ایمنی می‌شوند و با توجه به شرایط بیمار معمولا یک‌ ترکیب سه دارویی یا دو دارویی برای بیمار تجویز می‌شود. معمول‌ترین داروهایی که استفاده می‌شوند عبارتند از: ساندیمون، سل سپت و پردنیزولون.

منبع :کتاب راهنمای پزشکی خانواده- بیماری های کلیه و مجاری ادرار