[sbu_post_image]
سندرم نفروتیک
علت سندرم نفروتیک
سندروم نفروتیک اگز با منشأ خود کلیه و یا مادرزادی باشد نفروتیک اولیه٬ و اگر علتی دیگر در بدن وجود داشته باشد که کلیه را هم درگیر کند٬ نفروتیک ثانویه نام دارد.
نفروتیک اولیه: نفروتیک اولیه معمولاً در بحث بافتشناسی قرار میگیرد مانند نفروپاتی ساده که بیشتر در کودکان دیده میشود٬ گلومرواسکلروز کانونی و بالاخره نفروپاتی غشایی که از علتهای اصلی در سندروم نفروتیک بزرگسالان است. این تشخیص زمانی ارزش دارد که پس از غربالگری٬ مشخص گردد که نفروتیک ثانویه وجود ندارد.
نفروتیک ثانویه: نفروتیک ثانویه از نظر هیستولوژی(بافتشناسی) از همان الگوهای نفروتیک اولیه پیروی میکند اما دلیل ایجاد شدن آن٬ عامل دیگری خارج از محدوده گلومرال (کپسول بومن در کلیه) مثلاً هپاتیت بی٬ مرض قند٬ سرطان بدخیم و یا دارو است.
سندرم نفروتیک(به انگلیسی: Nephrotic syndrome) که با نام نفروز نیز شناخته میشود در پزشکی و اورولوژی٬ مجموعهٔ علائم و سمپتومهایی است که بخاطر آسیب به غشای پایه(باسال) گلومرولهای کلیه ایجاد می شود و کلیهها به مقدار زیادی٬ پروتئین دفع میکنند. کلیه سالم در هر شبانهروز، کمتر از ۳۰ میلیگرم پروتئین را از طریق ادرار دفع میکند، در حالیکه در سندرم نفروتیک این میزان به مقدار ۳ گرم در روز و یا بیشتر میرسد. دفع پروتئین در ادرار بویژه آلبومین منجر به هیپوآلبومینمی شده و در بیمار شاهد اِدِم(خیز) و هیپرلیپیدمی خواهیم بود.
در کلیهٔ دچار سندرم نفروتیک٬ بر روی پُدوسیتها(سلولهای دیواره گلومرولها) سوراخهای بزرگی به اندازهٔ پروتئین قرار دارند که منجر به پروتئینوری(دفع پروتئین در ادرار) میشوند هرچند بزرگی سوراخها برای عبور گلبولهای قرمز کافی نیست و در بیمار هماتوری(دفع خون در ادرار) نمیبینیم و همین نکته فرق نفروتیک و نفریتیک است. چراکه در سندرم نفریتیک علاوه بر دفع پروتئین٬ دفع خون از طریق ادرار وجود دارد.
علائم و نشانههای سندرم نفروتیک
خیز یا ادم در اطراف چشم و پاها(بهویژه صبحها)
پروتئینوری یا دفع پروتئین(بیشتر از ۳ گرم در شبانهروز) از طریق ادرار(بهویژه دفع آلبومین)
هیپرلیپیدمی و افزایش کلسترول در خون
آمنوره در زنان
جمعشدن مایع در بدن، خصوصاً پف كردن چشمها و ورم مچ پا
التهاب گلومرول و کليه (گلومرولونفريت)
التهاب گلومرول و کليه عبارتى است که براى بيان بيمارىهاى گوناگون و متعددى که گلومرولها (واحدهاى تصفيهکنندهٔ کوچک مولد ادرار) را مبتلا مىکنند، بهکار مىرود. اين عارضه اغلب در اثر اتصال پروتئينهاى خون به گلومرولها ايجاد مىشود که باعث التهاب و ممانعت از عملکرد مناسب آنها مىگردد. اگر گلومرولها به تعداد کافى مبتلا شوند، عملکرد کلى کليهها مختل مىشود و نارسائى کليه و فشار خون بالا بروز مىکند. علائم بسته به شدت بيمارى متغير است. در خفيفترين شکل آن علامتى وجود ندارد. با پيشرفت بيمارى خستگى و احساس ناخوشى عمومى (بىحالي) بروز مىکند.
تشخيص التهاب گلومرول و کليه معمولاً توسط آزمايش ادرار و نمونهبردارى از کليه داده مىشود. براى نمونهبردارى يک سوزن داخل کليه مىشود و تکهاى از بافت کليه خارج مىگردد و توسط ريزبين (ميکروسکوپ) معاينه مىشود تا علت خاص بيمارى تعيين شود.
عوارض گلومرولونفریت
عوارض گلومرولونفریت عبارتند از: نارسایی حاد کلیه، نارسایی مزمن کلیه، افزایش فشار خون، سندرم نفروتیک. درمان گلومرولونفریت به حاد یا مزمن بودن آن، علت زمینه ای بیماری و نوع و شدت علایم بستگی دارد. بعضی از انواع گلومرولونفریت حاد به ویژه در صورتی که به دنبال عفونت استرپتوکوکی ایجاد شده باشند اغلب خود به خود و بدون نیاز به درمان، طی مدت 6 تا 8 هفته برطرف می شوند. برای کنترل افزایش فشار خون، استفاده از داروهای مُدر، مهارکننده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACEI)، داروهای مسدود کننده ی کانال کلسیم و داروهای مسدود کننده ی بتا توصیه می شود. در مواردی که در اثر عفونت استرپتوکوکی یا باکتریایی، لوپوس یا التهاب عروقی (واسکولیت)، نفروپاتی IgA، و سندرم گودپاسپر ایجاد شده اند می توان با درمان آنها، گلومرونفریت را درمان نمود. در صورت بروز نارسایی حاد کلیه، دیالیز موقت موجب حذف مایع اضافی بدن و کنترل فشار خون می شود. در نارسایی مزمن کلیه باید از دیالیز دایمی یا پیوند کلیه استفاده نمود.
نکته: محدود کردن مقدار نمک طعام مصرفی، پروتئین و پتاسیم، و در صورت ابتلا به دیابت، کنترل وزن و کنترل فشار خون و مقدار قند خون، موجب آهسته شدن سرعت آسیب کلیوی در گلومرولونفریت می شود.
(به انگلیسی: Glomerulonephritis) نوعی بیماری کلیوی(معمولا هردو کلیه باهم) است که مشخصهٔ آن التهاب گلومرولها، یا رگهای خونی کوچک در کلیهها میباشد. این حالت ممکن است همراه یا بدون هماچوری(وجود خون در ادرار) و پروتئینوری(وجود پروتئین در ادرار) بوده و یا به عنوان یک سندرم نفروتیک، سندرم نفریتیک، نارسایی حاد یا مزمن کلیوی عارض گردد. تشخیص الگوی گلومرونفریت(GN) مهم است، زیرا نتایج و درمان در انواع مختلف دارای تفاوت خواهدبود. علل اولیه آنهایی هستند که به خود کلیه مربوط هستند، در حالی که علل ثانویه با برخی عفونتها (باکتریایی، ویروسی یا انگلی پاتوژن)، مواد مخدر، اختلالات سیستمیک یا دیابت در ارتباط است.
علل بیماری گلومرولونفریت
گلومرولونفریت حاد به دنبال یك عفونت استرپتوككی رخ میدهد. شایعترین مكانهای عفونت عبارتند از گلو و پوست. علایم كلیوی معمولاً 3-2 هفته بعد از عفونت استرپتوككی رخ میدهند. گلومرولونفریت مزمن نادر است و امكان دارد دلایلی غیر از گلومرولونفریت حاد داشته باشد. سایر علل شناخته شده عبارتند از لوپوس، عفونتهای ویروسی، آندوكاردیت باكتریایی. گاهی علت آن ناشناخته است.
علایم شایع گلومرولونفریت
گلومرلونفریت خفیف هیچ علامتی ایجاد نمیكند و تشخیص آن تنها با آزمایش ادرار میسر میشود. گلومرولونفریت شدید علایم زیر را ایجاد میكند:
۱. ادرار تیره یا كمی قرمز
۲. احساس كسالت
۳. خوابآلودگی
۴. تهوع یا استفراغ
۵. سردرد
۶. گاهی تب
۷. بیاشتهایی
۸. كاهش ادرار
۹. تنگی نفس
۱۰. بالارفتن فشار خون
۱۱. وجود پروتئین در ادرار
۱۲. اختلال بینایی (به علت بالا بودن فشار خون)
جمعشدن مایع در بدن، خصوصاً پف كردن چشمها و ورم مچ پا
منبع : متخصص مجاری ادراری