سندرم نفروتیک( Nephrotic syndrome) که با نام نفروز نیز شناخته میشود در پزشکی و اورولوژی٬ مجموعهٔ علائم و سمپتومهایی است که بخاطر آسیب به غشای پایه (باسال) گلومرولهای کلیه ایجاد می شود و کلیهها به مقدار زیادی٬ پروتئین دفع میکنند. کلیه سالم در هر شبانهروز، کمتر از ۳۰ میلیگرم پروتئین را از طریق ادرار دفع میکند، در حالیکه در سندرم نفروتیک این میزان به مقدار ۳ گرم در روز و یا بیشتر میرسد. دفع پروتئین در ادرار بویژه آلبومین منجر به هیپوآلبومینمی شده و در بیمار شاهد ادم (خیز) و هیپرلیپیدمی خواهیم بود. در کلیهٔ دچار سندرم نفروتیک٬ بر روی پُدوسیتها(سلولهای دیواره گلومرولها) سوراخهای بزرگی به اندازهٔ پروتئین قرار دارند که منجر به پروتئینوری (دفع پروتئین در ادرار) میشوند هرچند بزرگی سوراخها برای عبور گلبولهای قرمز کافی نیست و در بیمار هماچوری (دفع خون در ادرار) نمیبینیم و همین نکته فرق نفروتیک و نفریتیک است. چراکه در سندرم نفریتیک علاوه بر دفع پروتئین٬ دفع خون از طریق ادرار وجود دارد.
سندرم نفروتیک عبارت است از:
از دست دادن سد گلومرولی در مقابل پروتئین در نفرون بدین ترتیب پروتئین از طریق ادرار از دست میرود که این مسئله منجر به کاهش آلبومین سرم و نهایتاً منجر به تجمع آب در بدن یا ادم میگردد.
مشخصات بیماری:
▪ ادم، پروتئینوری بیش از gr/ht۵ در بزرگسالان
▪ هیپوآلبومینمی
▪ هیپرکلسترولی که برای هیپوآلبومینمی عامل ثانویه است و اولین علامت معمولاً افزایش در سرعت وزنگیری بدن به علت ادم تا ۳۰ کیلوگرم میباشد.
در کودکان ادم در صورت و شکم است و در بزرگسالان در ران دیده میشود در صورت مزمن شدن نوار سفید متقاطع در روی ناخنها دیده میشود ادرار کفآلود مربوط به حضور پروتئین و آلبومین به علت افزایش قابلیت نفوذ غشاء پایهٔ گلومرولها به پروتئین میباشد.
ادم به علت خروج مایعات از فضای داخل عروق در اثر کاهش فشار انکوتیک پلاسما و کاهش برونده قلب و فشارخون میباشد که به نوبهٔ خود سبب ترشح رنین و آلدوسترون برای نگهداری آب و نمک میباشد در ضمن دفع زیاد آلبومین موجب تحلیل بافتها، سوء تغذیه، کبد چرب میشود و فرد را مستعد عفونت خواهد کرد.
● تغذیه درمانی
هدف از تغذیه درمانی در این مواد عبارت است از اصلاح وضعیت پروتئین در بدن تعادل از ته میتواند منجر به افزایش آلبومین سرم شده در نتیجه ادم موجود را اصلاح کند. مقدار پروتئین توصیه شده به منظور رسیدن به تعادل مثبت ازت بر اساس نیاز فردی تعیین میشود در گذشته به این گونه بیماران ۲ برابر حالت عادی پروتئین توصیه میشد اکنون مشخص شده کیفیت پروتئین مورد تجویز مهمتر از مقدار آن میباشد گرچه هدف هنوز این است که از دادن پروتئین زیادی اجتناب شود در اغلب موارد تجویز ۶۰ گرم پروتئین یعنی حدود gr/kgR۸/۰ میباشد. حدود ۷۰% درصد پروتئین دریافتی باید از نوع HBV مثل گوشت، تخممرغ و محصولات لبنی باشد و این مواد همراه با کالری کافی جهت پیشگیری از کاهش وزن به بیمار توصیه میگردد که برای بزرگسالان kcal/IBW۵۰-۲۵ و کودکان kcal/IBW۱۰۰ در نظر گرفته شده چون علت ادم در سندرم نفروتیک عامل ثانویه به علت پایین بودن آلبومین خون است اکنون مثل گذشته برای معالجه ادم عمل نمیکنند (در گذشته سدیم Na و مواد مدر تجویز میشد).
هم اکنون برای معالجه ادم با ایجاد تعادل مثبت ازته هیپوآلبومینوری را معالجه میکنند و در سندرم نفروتیک مقدار سدیم را حدود gr۳ در نظر میگیرند زیرا که کاهش روی Na میتواند ایجاد هیپوتانسیون کند. پایین بودن آلبومین خون باعث کم شدن حجم خون میشود که خود میتواند با محدود کردن زیادتر سدیم دریافتی اوضاع بیمار را وخیمتر کند.
منابع: وبلاگ سحاب، ویکی پدیا
