سوزاک

[sbu_post_image]

سوزاک یک بیماری عفونی قابل درمان و منتقله از طریق تماس جنسی می باشد که علت آن باکتری نیسر یا گونوره است. این باکتری می تواند مجاری تناسلی، دهان و رکتوم را در هر دو جنس درگیر نماید. در زنان مدخل رحم، سرویکس ، اولین محل عفونت می باشد. انتشار بیماری به رحم و لوله های فالوپ منجر به التهابی لگن یا PID  می شود.

سوزاک یک بیماری مقاربتی است یعنی از طریق مقاربتهای جنسی به فرد سرایت می کند عامل بیماری هم یک باکتری است و نه ویروس، سوزاک فقط از طریق انسان به انسان سرایت می کند، فضای گرم و مرطوب پوسته های مخاطی بهترین و مناسبترین محل برای رشد باکتری عامل سوزاک است در غیر اینصورت ادامه حیات باکتری بسیار مشکل می شود، حتی روی یک پوست مرطوب بدن هم امکان رشد بسیار نا محتمل است چون در عرض چند دقیقه از بین می روند . به همین دلیل امکان سرایت باکتری سوزاک از طریق مثلا حوله، دست دادن و روبوسی کردن ممکن نیست و یا امکانش خیلی خیلی کم است.

اگر زنی دارای سوزاک باشد این امکان وجود دارد که در هنگام زایمان نوزاد او نیز به سوزاک مبتلا شود . (التهاب و آماس چشم نوزاد در روزهای اول یکی از این علائم می باشد که البته اگر تشخیص داده شود با قطره مخصوص چشم قابل معالجه است)

اگر فردی دارای سوزاک باشد و با فرد غیر آلوده مقاربت جنسی انجام دهد باکتری عامل سوزاک را به طرف خود منتقل می کند . باکتری سوزاک به قسمت های پایینی مجاری ادرار سرایت میکند اما خیلی بالاتر نمی رود . باکتریهای سوزاک موادی را تولید می کنند که باعث التهاب و تورم پوسته مخاطی مجاری ادرار شده و ترشحات زیادی تولید می کنند . در مردان و پسران باکتریها حتی تا پروستات می روند و باعث التهاب آن و همینطور بیضه ها می شوند .

در دختران و زنان باکتری سوزاک ممکن است تا رحم از طریق ان به لوله های رحم نیز سرایت کنند، اگر مسئله تا این مرحله برسد خطر نازائی زن آلوده را تهدید می کند .

توجه داشته باشیم که حتی پوسته های مخاطی حلق و دهان و همینطور داخل مقعد هم ممکن است در معرض سرایت باکتریهای سوزاک واقع شوند . انتقال سوزاک از فردی به فرد دیگر خیلی راحت و ساده می باشد به این دلیل که برای آلوده شدن یک فرد سالم تعداد بسیار کمی باکتری لازم است .

اگر سوزاک درمان شود به معنای این نیست که بدن شما دیگر مقاومت در برابر آن را یاد گرفته بلکه ممکن است که فردی در اثر بی احتیاطی چندین و چند بار سوزاک بگیرد .

علائم سوزاک

باکتری در مایع منی و واژن بوده و منجر به ایجاد ترشح می گردد. علائم اغلب بین ۱۰-۲ روز بعد از تماس جنسی با یک فرد آلوده نمایان می شوند. در زنان علائم اولیه سوزاک اغلب خفیف است. در گروه کوچکی از افراد ممکن است عفونت برای چندین ماه بدون علامت باقی بماند.

علائم در زنان عبارتند از :

–   خونریزی به دنبال تماس جنسی از طریق مهبل

–   احساس درد و سوزش هنگام ادرار

–    ترشحات زرد رنگ یا خونی مهبل

برخی علائم پیشرفته که نشانگر بیماری التهابی لگنی می باشند. عبارتند از انقباض عضلانی و درد، خونریزی در بین خونریزی های ماهیانه ، استفراغ یا تب

مردان علائم بیشتری دارند که عبارتند  از :

–   خروج دردناک چرک سفید ، زرد یا سبز از آلت تناسلی

–     احساس سوزش حین ادرار

–    تورم بیضه ها

علائم عفونت رکتوم عبارتند از :  ترشحات ، خارش ، خارش مقعد، حرکات روده دردناک همراه با وجود خون تازه در مدفوع

علائم معمولاً ۵-۲ روز بعد از عفونت ظاهر می شوند اما می تواند بعد از ۳۰ روز ظاهر گردد.

علائم

مراقبین بهداشتی معمولاً سه تکنیک آزمایشگاهی را در تشخیص سوزاک به کار می برند.

–  رنگ آمیزی مستقیم نمونه ها برای باکتری

–   تشخیص DNA  یا ژن های باکتری در ادرار

–   رشد باکتری در کشت های آزمایشگاهی

بسیاری از کارکنان بهداشتی ترجیحاً بیش از یک روش تشخیصی به کار می برند و احتمال تشخیص صحیح را افزایش می دهند. تست رنگ آمیزی شامل یک لام از ترشحات آلت تناسلی مردانه یا مدخل رحم و سپس رنگ آمیزی آن می باشد. سپس از دید میکروسکوپی جهت جستجوی باکتری باکتری بر روی لام استفاده می شود. شما اغلب می توانید هنگامی که در مطب یا کلنیک هستید نتایج تست را به دست آورید. این تست در مردان کاملاً دقیق است ولی در زنان مناسب نیست. فقط در نیمی از زنان مبتلا به سوزاک نتایج رنگ آمیزی مثبت می شود.

اغلب موارد کارکنان بهداشتی از سواب های رحمی یا مدخل رحمی جهت تست تشخیصی ژن باکتری استفده می نمایند. این تست دقیق تر از کشت باکتری می باشد.

در کشت آزمایشگاهی، یک نمونه از ترشحات درون ظرف کشت قرار گرفته برای مدت ۲ روز انکیوبه می شود تا به باکتری اجازه رشد داده شود. حساسیت این تست وابسته به مکانی است که نمونه گرفته  شده است.

کشت نمونه مدخل رحمی تقریباً در ۹۰ درصد موارد عفونت را تشخیص می دهد. کشت همچنین اجازه تست برای باکتری های مقاوم به دارو را نیز می دهد.

درمان سوزاک

مراقبین و کارکنان بهداشتی اغلب یک تک دوز از آنتی بیوتیک های زیر را جهت درمان سوزاک تجویز می نمایند.

Cefexime

Ceftriaxone

Ciprofloxacin

Ofloxacin

Levofloxacin

در صورت بارداری یا سن کمتر از ۱۸ سال نباید سیپروفلوکساسین یا افلوکساسین مصرف نماید.

پزشک معالج شما می تواند بهترین و بی خطر ترین آنتی بیوتیک را برای شما تجویز نماید. سوزاک و کلامیدیا، دیگر بیماری شایع منتقله از طریق تماس جنسی، اغلب همزمان فرد را آلوده می نمایند. بنابراین پزشکان اغلب یک ترکیب آنتی بیوتیکی نظیر سفتریاکسون و داکسی سیکلین یا آزیترومایسین را تجویز می نماید و هر دو بیماری را درمان می کنند.

اگر شما مبتلا به سوزاک هستید، همه شرکای جنسی شما چه علامتدار و چه بدون علامت باید تست شده و در صورت آلودگی درمان شوند.

پیشگیری از سوزاک

مطمئن ترین راه جلوگیری برای بیماری های منتقله از طریق جنسی، پرهیز از تماس جنسی مشکوک می باشد. با استفاده از کاندوم های لاتکسی به طور مستقیم و دائمی در طی فعالیت جنسی مقعدی یا مهبلی احتمال ابتلا به سوزاک و عوارض آن کاهش می یابد.

پیشگیری

مبتنی بر رابطه جنسی سالم می‌باشد. جهت جلوگیری از ابتلا در اشخاصی که مشکوک به آلودگی به این بیماری می‌باشند حتماً بایستی از کاندوم استفاده شود. اقدامات دیگری که خاص پیشگیری از ابتلا به سوزاک است مثل پیشگیری داروئی در چشم نوزادان و توجه به تماسهای بیماران مبتلا به سایر بیماریهای عفونی نیز اجرا می‌گردد. ترشحات بیمار و اشیایی که به آنها آلوده شده‌اند بایستی گندزدایی شود.

درمان

سوزاک بدون درمان ممکن است تا هفته‌ها یا ماه‌ها طول بکشد که می‌تواند ریسک عوارض را هم بالا ببرد. درمان قدیمی سوزاک استفاده از آنتی‌بیوتیک‌هایی مثل پنی‌سیلین و تتراسایکلین بوده است. در حال حاضر موارد مقاوم به داروهای قدیمی افزایش یافته است و معمولا از آنتی‌بیوتیک‌های جدیدتر مثل سفتریاکسون استفاده می‌شود. در صورتیکه بیماری شدید و گسترده نباشد و فرد حامله نباشد می‌توان از یک دوز آمپول سفتریاکسون به صورت عضلانی و بعد از آن کپسول داکسی‌سایکلین ۱۰۰ میلی‌گرم هر ۱۲ ساعت تا یک هفته استفاده کرد. در صورتی که حاملگی استفاده از اریترومایسین ۵۰۰ میلی‌گرم هر ۶ ساعت می‌تواند به عنوان جایگزین استفاده شود. موارد مقاوم به سفتریاکسون نیز گزارش شده که بسیار نادر است. [۳]
درمان قدیمی و کلاسیک در صورت عدم حساسیت به پنی‌سیلین شامل تزریق عضلانی پنی‌سیلین پروکایین و ادامه درمان با کپسول تتراسایکلین ۲۵۰ میلی‌گرم هر ۶ ساعت تا یک هفته می‌باشد. دلیل تجویز داکسی‌سایکلین و تتراسایکلین وجود عفونت کلامیدیایی همزمان است که در اکثر موارد وجود دارد.[۴]

منابع: ویکی پدیا، سایت پزشکان ایران

دکتر محسن وریانی

دکتر محسن وریانی متولد سال ۱۳۵۴ از منطقه چهاردانگه شهرستان ساری در استان مازندران است. تحصیلات ابتدایی و دبیرستان را در محل تولد سپری کردند. در سال 1373 با قبولی در رشته پزشکی وارد دانشگاه شهید بهشتی شدند. پس از اخذ مدرک دکترای عمومی و شرکت در امتحان تخصص در سال 1384 موفق به قبولی در رشته تخصصی جراحی کلیه و مجاری ادراری دانشگاه علوم پزشکی تهران گردید.

Call Now Buttonمشاوره و تماس
× مشاوره رایگان