[sbu_post_image]
تبخال بیماری عفونی مزمنی است که در اثر آلودگی به ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) به‌وجود می‌آید و زخمها و تاول‌هایی بر روی پوست ایجاد می‌کند. این زخمها معمولاً بر روی لب‌ها، گونه‌ها، بینی، چانه، ناحیة تناسلی و باسن ظاهر می‌شوند. عفونت غالباً به صورت دوره‌ای ایجاد می‌شود و زخمهای بدمنظره و دردناکی ایجاد می‌کند.
«تبخال تناسلی (هرپس ژنیتال) را اولین بار جان آستروک (John Astruc) پزشک پادشاه فرانسه، در ۱۷۳۶، توصیف کرد. پس از آن به‌تدریج آشنایی پزشکان با این ضایعات و انواع تبخال‌های دهانی و تناسلی بیشتر شد تا سرانجام، در ۱۹۲۵، ویروس هرپس سیمپلکس، که عامل این ضایعات است، در آزمایشگاه کشت داده شد.
این ویروس که گسترش جهانی دارد در دو نوع ۱ و ۲ در انسان ایجاد بیماری می‌کند. نوع ۱ اغلب با تبخال‌های دهانی همراه است و ابتلای به آن از سنین پایین شروع می‌شود. به‌طوری‌که ۹۰ درصد افراد تا قبل از ۵ سالگی با ویروس تماس پیدا می‌کنند. ویروس نوع ۲ اغلب تبخال‌های تناسلی ایجاد می‌کند و تماس با آن اغلب در دوران بعد از بلوغ و شروع فعالیت جنسی است. اصولاً تبخال‌های تناسلی جزء بیماری‌هایی هستند که از راه تماس جنسی منتقل می‌شوند.»
بروز علائم بیماری معمولاً ۴ تا ۷ روز بعد از تماس با فرد حامل ویروس یا ترشحات حاوی ویروس است. البته، در اغلب موارد، ابتلا بدون علامت است.
«شایع‌ترین علامت بیماری، در صورت ایجاد، پیدایش تاول‌های کوچک آبدار در ناحیة تناسلی است که بعداً پاره می‌شوند و زخمهای دردناکی ایجاد می‌کنند، زخمها خشک می‌شوند و به‌تدریج در چند روز بهبود می‌یابند. برخی افراد ممکن است فقط ضایعاتی قرمزرنگ یا برجسته پیدا کنند و برخی هم، درد هنگام دفع ادرار، داشته باشند. در خانم‌ها ممکن است ترشحات آبکی واژینال هم مشاهده شود. در مجموع می‌توان گفت سوزش ادرار، همراه با ترشحات آبکی شفاف از پیشابراه، غالباً از عوارض و علائم عفونت با ویروس تبخال است.»
زخمها معمولاً ۴ تا ۷ روز بعد از اولین عفونت ایجاد می‌شوند و بیمار علائمی شبیه به سرماخوردگی نظیر تب، تورم غدد لنفاوی کشالة ران و کوفتگی دارد. زخمهای تبخالی معمولاً در اولین ابتلا شدیدترند ولی در دفعات بعدی ابتلا، ضایعات کوچک‌ترند، درد کمتری ایجاد می‌کنند و زودتر بهبود می‌یابند. ضمن اینکه قبل از هر عود بیماری، فرد در ناحیة مبتلا احساس خارش، ضربان یا سوزش دارد و ممکن است دردهایی در لگن یا پاها داشته باشد.
«تظاهرات تبخال تناسلی در قسمت‌های مختلفی ازجمله آلت تناسلی و بیضه‌ها در آقایان، اجزای دستگاه تناسلی در خانم‌ها، مقعد، پیشابراه، باسن و پاها ایجاد می‌شوند. لیکن باید به‌خاطر داشت که بسیاری از مبتلایان بدون علامت‌اند یا علائم خود را با مشکلات دیگری ازجمله بیماری‌های قارچی، گزش حشرات و هموروئید اشتباه می‌گیرند.»
تشخیص تبخال تناسلی
ترشحات زخمها مملو از ویروس بوده و انتقال از طریق تماس با زخمها صورت می گیرد. ممکن است که ویروس تبخال معمولی (هرپس نوع اول) از طریق زخمهای سایر نواحی به ناحیه تناسلی منتقل شده و موجب ایجاد تبخال شود ولی این مورد به ندرت روی می دهد و هرپس نوع دوم بیشترین نقش را در ایجاد تبخال تناسلی دارد. با دیدن تاولها تشخیص داده می‌شود، اما می توان مایع داخل تاولها را در آزمایشگاه مورد بررسی قرار داد.
شیوع تبخال تناسلی
شیوع بیماری در مناطق دنیا متغیر است ، «در امریکای مرکزی و جنوبی، بیماری ۲۰ تا ۴۰ درصد زنان را درگیر می‌کند. یک پنجم افراد بالای ۱۲ سال در امریکا به این ویروس آلوده‌اند که تقریباً ۹۵ درصد آنها از ابتلای خود بی‌خبرند. شیوع آن در کشورهای اروپایی ازجمله آلمان ۱۳ درصد، فنلاند ۱۶ درصد، ایتالیا ۱۸ درصد و در انگلیس ۲۰ درصد گزارش شده است. در منطقة جنوب صحرای کبیر افریقا، شیوع بیماری از ۳۰ تا ۸۰ درصد در زنان و ۱۰ تا ۵۰ درصد در مردان متغیر است. در تانزانیا، ۳۹ درصد و در استرالیا ۱۵ درصد گزارش شده است. در کشورهای آسیایی ازجمله بنگلادش ۱۲ درصد، ژاپن ۷ درصد، فیلیپین ۹ درصد و هند ۱۴ درصد شیوع دارد. به‌نظر می‌رسد در کشورهای آسیایی درحال‌توسعه شیوع بیماری کمتر و بین ۱۰ تا ۳۰ درصد متغیر است.»
در ایران، هرپس تناسلی و درمان آن کمتر مورد توجه قرار گرفته است. لذا، مطالعات در زمینة بیماری محدود است. در ۱۳۸۰، در مطالعه‌ای که روی اهداکنندگان خون در کرمان انجام شد، شیوع بیماری ۷/۲ درصد گزارش شد. بررسی دیگری که در ۱۳۷۵، در یکی از درمانگاه‌های تهران روی شیوع بیماری‌ها از راه تماس جنسی انجام شد، شیوع ۶ درصد گزارش شد. همچنین، طبق بررسی دیگری در مرکز تحقیقات سازمان انتقال خون ایران در تهران، شیوعی معادل ۴۳/۱۱ درصد تخمین زده شد.
منابع: سایت پزشکان بدون مرز، سیمرغ
