[sbu_post_image]
موضوعي كه شايد ذهن خيلي از زوجهاي جوان را درگير ميكند، ولي به دليل شرم و حيا از پرسوجو درباره آن دوري ميكنند،«ناباروري» و راههاي درمان آن است. من دكتر محمدرضا نوروزي، متخصص اورولوژي پيشنهاد ميكنم اين مطلب را تا انتها بخوانيد تا به بيشتر سوالات ذهنيتان جواب داده شود.آمارهاي جهاني نشان ميدهد 15 درصد از زوجهاي جوان از مشكلي به نام ناباروري رنج ميبرند. تحقيقاتي كه در ايران انجام شده، شيوع ناباروري در ايران را بين 13 تا 5/18 درصد اعلام كردهاند كه متوسط آن با آمارهاي جهاني تطبيق دارد. اين يعني از هر 100 زوج جواني كه ازدواج ميكنند 15 نفر آنها از ناباروري رنج ميبرند. يعني در كشور ما كه سالانه يك ميليون ازدواج ثبت ميشود، حدود 150 هزار زوج، به زوجهاي نابارور اضافه ميشود. تخمينها نشان ميدهد در ايران حدود 3 ميليون زوج نابارور وجود دارد ولي آمار دقيق و كاملي در اين مورد نداريم.
تعریف ناباروری
ناباروري عبارت است از اين كه يك زوج پس از گذشت يك سال از ازدواجشان، بدون پيشگيري از بارداري و با وجود رابطه جنسي منظم، باردار نشود.
حالا اين سوال مطرح ميشود كه آيا اين زوج كاملا نابارورند يا ارزش بررسي دارند؟
در واقع با پيشرفتهايي كه امروزه در دنياي پزشكي صورت گرفته ميتوان گفت اين زوج ارزش بررسي دارند.
بسياری بر اين عقيدهاند چيزي به اسم زوج نابارور در دنيا وجود ندارد، همه افرادي كه باروري طبيعي نداشتهاند ميتوانند به نوعي براي كارهاي درماني مراجعه كنند.
آيا همه كساني كه براي درمان مراجعه ميكنند بچهدار ميشوند؟
نميشود اين را با قاطعيت اعلام كرد كه همه آنها بچهدار ميشوند ولي اين را ميتوان با قاطعيت گفت كه همه آنها ميتوانند براي درمان، مراجعه كنند.
مقایسه ناباروري زنان و مردان
معمولا اختلالات باروري به طور مساوي بين زنان و مردان توزيع ميشود. يعني فاكتورهاي زنانه و مردانه به يك اندازه در اين قضيه دخيل هستند. معمولا درفرهنگ ما زوجهاي نابارور با هم براي درمان مراجعه نميكنند. هرچند درمانهاي جديد بر اين اصل استوار است كه زن و مرد بايد با هم براي درمان مراجعه كنند. در زنان، اختلالات باروري با اختلالات تخمكگذاري، اختلالات رحم، اختلالات لولههاي رحمي و اختلالات هورموني همراه شده است يعني اشكال يا ايراد در هر يك از اين اعضا ميتواند باعث ناباروري زنان شود. زناني كه اختلالات هورموني، عادت ماهانه نامنظم و پرمويي دارند، اينها ميتواند نشانهاي از امكان ناباروري در آنها باشد.
شغل و جنسیت فرزند
در واقع ثابت شده حرارتهاي بالا ميتواند باعث مختلشدن فرايند توليد اسپرم شود. در رابطه با جنسيت هم در واقع كروموزم «Y» كه عامل پسرشدن است خيلي ضعيفتر است و در مقابل استرس و عوامل آسيبرسان به بيضه بسيار زود آسيب ميبيند. حتي در ميان جراحان كه استرس زيادي دارند، ديده شده فرزندان دختر بيشتر است. يعني استرس كار بر اين كروموزومها تاثير گذاشته است. يعني در مشاغل و موقعيتهاي پراسترس، كروموزمهاي «X» بيشتر امكان باروري مييابند و احتمال دختردار شدن فرد بيشتر است.
علت ناباروري مردان
در مردان، بسياري از بيماريها ميتواند باعث ناباروري شود. اولين آنها اختلال توانايي جنسي است. شرط لازم براي باروري طبيعي، رابطه جنسي منظم است. بعضي از دلايل ناباروري در مردان عبارتند از: بيماريهاي دوران كودكي مثل جراحيهايي كه اطراف بيضه انجام ميشود، بالا بودن بيضه و بيماري واريكوسل (بهعنوان شايعترين عامل ناباروري كه قابل درمان است)، اختلالات هورموني به صورت اختلال در هورمونهاي هيپوفيز يا هورمونهاي جنسي، رشد نامناسب بيضهها، اختلالات ژنتيك مثل كوچكبودن بيضه، برخي عفونتهاي مزمن كه در عملكرد بيضه اختلال ايجاد ميكند مثلا «سل» كه لولههاي انتقالدهنده اسپرم را از بين ميبرد، برخي داروها، برخي عفونتهاي دستگاه تناسلي مثل سوزاك به شرطي كه موجب تنگي مجرا شود و مانع خروج شود و بيماريهاي تبدار طولانيمدت كه بر نطفهسازي تاثير ميگذارد علت آن است كه اسپرم در بيضه در درجه حرارتي پايينتر از درجه حرارت بدن فعاليت پيدا كند و اين حرارت بالا و طولانيمدت باعث از بينرفتن اسپرمها شود.
برخي از بيماريهاي ژنتيك و بيماريهايي كه با اختلالات بويايي و هورموني همزمان هستند.بعضي از بيماريها كه موجب ايجاد ترشحات غليظ در بدن ميشوند، سرفههاي خشك، اختلالات ريوي و اختلالات بيضوي به صورت ترشحات غليظ و برخي از مشاغل. افرادي كه در معرض مواد آسيبرسان به بيضهها قرار دارند مثل انواع حشرهكشها وقتي به صورت مدام با آن تماس داشته باشند يا مثل كساني كه در كارخانههاي توليد اين مواد هستند
يا سمپاشها. نانوايي كه دائما در كنار تنورهاي داغ قرار دارد. برخي مواد رنگي، سيگار و … هم مي توانند تا حدي بر قدرت باروري تأثير بگذارند.
شايعترين بيماري قابل درمان در ناباروري آقايان «واريكوسل» است. اين بيماري عبارت است از واريس عروق بيضه، مانند پيرمردان و پيرزنان دچار واريس عروق پا ميشوند و پاهايشان ورم ميكند و خون به خوبي در عروق پايشان حركت نميكند. در پسران جوان هم ممكن است اين اتفاق براي بيضهها پيش بيايد و نتواند خون را به خوبي تخليه كند، اين ماندن طولانيمدت خون در بيضهها باعث ميشود درجه حرارت بالا برود و اختلالات هورموني به همراه داشته باشد. اين عوارض باعث ميشود اسپرمسازي خوب انجام نشود. اين اختلال در اسپرمسازي، فرد را مستعد ناباروري ميكند.
گاهي ديده ميشود كه اصلا نطفهاي شكل نميگيرد، به همين دليل مجبور هستيم از بافت بيضه نمونهبرداري انجام بدهيم كه آيا اسپرم در داخل بيضه وجود دارد يا نه؟ اگردرنمونهبرداري از مردي اسپرم پيدا كنيم حتي اگر كم يا ضعيف هم باشد، خوشحال ميشويم چون راههاي درمان زيادي وجود دارد تا اين مشكل برطرف شود ولي اگر در نمونهبرداري از بيضه هم، اسپرم ديده نشد، يعني اينكه اين آقا توان باروري ندارد يعني خودش نميتواند عامل بارداري همسرش باشد.
تشخيص واريكوسل
اين مورد در بين پسران جوان به خصوص در سن بلوغ، بين 15 تا 25 سالگي ديده ميشود، اگر اين اختلال به موقع تشخيص داده شود و درمان صورت بگيرد از آسيب به بيضه جلوگيري ميكند. بهترين راه، تشخيص اوليه بيماري توسط خود فرد است. يعني شيوه معاينه را آموزش دهيم. فرد بايد طناب دور بيضه را لمس كند و اگر در ناحيه زيرين شبكهاي كرمي شكل لمس كرد، مشكوك به بيماري واريكوسل است. نوع شديد واريكوسل را ميتوان از روي پوست تشخيص داد. شبكهاي مارپيچي روي پوست كه برجسته است، از علائم اين بيماري است.
درمان واريكوسل
درمان نهايي واريكوسل، جراحي است. 20 درصد پسران جوان از اين بيماري رنج ميبرند و 20 درصد افرادي كه واريكوسل دارند از ناباروري رنج خواهند برد. به همين دليل، شناسايي افرادي كه واريكوسل دارند اهميت زيادي دارد. در اغلب موارد ناباروري مردان از طريق آزمايش نطفه مختل كه چند بار تكرار شده و هر بار نتيجه همين بوده، شناسايي ميشود. بعد از بررسي آزمايشهاي مختلف، به دنبال دلايل آن هستيم و بسته به اينكه واريكوسل، اختلال بيضه، آيا اختلال هورموني باشد، سعي در درمان آن ميكنيم.
منبع : bartarinha