علت سنگ کلیه،دستگاه ادراری،عوارض سنگ کلیه

[sbu_post_image]

علت سنگ کلیه

یکی از عوامل زمینه ساز بروز سنگ کلیه کم تحرکی است.کم تحرکی که مثلاً در هنگام بیماری یا ناتوانی رخ می دهد، می تواند سبب برداشت کلسیم بیشتری از استخوان شده ، لذا غلظت کلسیم در ادرار افزایش می یابد.

پرکاری تیروئید اولیه، سبب افزایش دفع کلسیم می شود. حدود دوسوم افرادی که بیماری غد د درون ریز دارند، مبتلا به سنگ کلیه می شوند. در عین حال این اختلال تنها ۵% موارد سنگ های کلسیمی را در بر می گیرد.

اسیدوز توبولی کلیه یکی دیگر از عوامل زمینه ساز در بروز سنگ کلیه است.در اثر نقص در تولید آمونیاک به وسیله ی کلیه، افزایش دفع کلسیم (توسط کلیه) ایجاد می شود.

براساس مطالعات، مصرف زیاد نمک سبب افزایش دفع کلسیم درادرار می شود.

برخی افراد حتی با مصرف رژیم غذایی کم کلسیم، به دلایل ناشناخته روزانه تا ۵۰۰ میلی گرم کلسیم دفع می کنند.

حدود نیمی از سنگ های کلسیمی به این ترکیب متصل می شوند. اگزالات به طور طبیعی تنها در چند ماده ی غذایی وجود دارد و دسترسی بدن به اگزالات به میزان جذب و دفع آن بستگی دارد، که در همه ی افراد این نسبت یکسان نیست.

رژیم غذایی پر پروتئین  همراه با افزایش دفع کلسیم، اگزالات و اورات است. در واقع مصرف زیاد پروتئین حیوانی با بار اسیدی آن (۱ میلی اکی والان هیدرژن در هر گرم پروتئین ) سبب افزایش دفع کلسیم می شود. لذا برخی محققان، رژیم های غذایی گیاهی را به افراد مستعد ابتلا به سنگ های کلیه توصیه می کنند.

افزایش فیبر غذایی، سبب کاهش عوامل خطر تشکیل سنگ به خصوص سنگ های کلسیمی می شود.

اين درد معمولا” شب ها شروع می شود و فرد را از خواب بيدار می کند. در واقع درد سنگ کليه شديد و غيرقابل تحمل است. خانم هايی که تجربه زايمان را داشته اند و بيمار سنگ کليه هم هستند، می گويند، درد زايمان قابل مقايسه با درد سنگ کليه نيست. واقعا” اين بيماران هنگام درد خيلی زجر می کشند. يکی ديگر از علائم سنگ، تغيير رنگ ادرار به صورت خونی يا رنگ چای شدن است. بعضی از بيماران سنگ کليه، با علامت عفونت مراجعه می کنند. در اين موارد، سنگ کليه جزو اورژانس های پزشکی است و بايد فورا” به آن رسيدگی شود.

 خواب وبیداری درساختن سنگ موثرند،مثلا خواب در بین الطلوعین که هواسردومرطوب میباشد سنگ ساز است واز طرفی طبع خواب سرد است به جهت عدم تحرک به خصوص خوابی که شخص قبل از خواب ادرار نکرده باشد،گاهی از جهت ضعف در دافعه بدن رخ میدهد که غالبا این علت به خاطر مصرف مواد شیمیایی در خوراکیها مانند روغن های نباتی ، رنگهای حوراکی و .. رخ میدهد مصرف آبهایی که رسوبات زیادی دارند نیز در ساخته شدن سنگ تأثیر بسزایی دارند از این جهت برای تشخیص درست و ترکیب دقیق تر دارو باید شرایط بیمار هم از نظر شرایط جغرافیایی و هم  سن و عادات غذایی بررسی شود.

کلسيم ممکن است ، بيش از حد از روده جذب شود. ببينيد ، ما در طول روز حدود هزار ميلی گرم کلسيم مصرف می کنيم که از اين مقدار چيزی حدود يک سومش جذب می شود. اگر اين ميزان جذب به هر دليلی افزايش يابد، مثلا” ميزان کلسيمی که مصرف می کنيم، زياد باشد،می تواند باعث تشکيل سنگ شود. ممکن است، ميزان کلسيمی که از طريق کليه دفع می شود، به دليل يک بيماری افزايش يابد. البته اين   بيماری ها عموما” بيماری های مربوط به استخوان و هورمون های مربوط به آن هستند.

عوارض سنگ کلیه

سنگ های بزرگ معمولاً در کلیه مانده و بدون علامتند، هرچند که می توانند به کلیه آسیب بزنند. سنگ های کوچک به آسانی همراه ادرار از طریق حالب دفع می گردند. سنگ های بین این دو اندازه که از طرفی قابلیت ورود به حالب را داشته و از طرف دیگر به اندازه کافی کوچک نیستند تا عبور آنها از حالب به آسانی صورت گیرد باعث ایجاد درد شدید می گردند. این سنگ ها معمولاً در طی چند روز دفع می گردند. چنانچه حرکت سنگ متوقف شده و باعث انسداد ادراری گردد، برای پیشگیری از آسیب بیشتر کلیه باید خارج گردد.

سنگ کلیه-سنگ کلیه ذرات کوچک و سخت که در یک یا هر دو کلیه تشکیل شده و گاهی به داخل حالب ها (لوله های عضلانی باریکی که ادرار را از کلیه ها به مثانه منتقل می کنند) انتقال یابند. سنگ کلیه از نظر اندازه از یک دانه شن تا حدود یک توپ گلف متغیر بوده و ممکن است منفرد یا متعدد باشد.

سنگ کلیه معمولاً بزرگسالان بالای ۳۰ سال از هر دو جنس را مبتلا می سازد ولی در مردان شایع تر است.

دستگاه ادراری

دستگاه ادراری از چه قسمت هایی تشکیل شده است؟ دستگاه ادراری شامل کلیه ها، حالب ها و مثانه و پیشابراه است. به طور طبیعی هر فرد دو کلیه دارد که در عقب حفره شکم، پشت پرده صفاق و درست زیر پرده دیافراگم در طرفین ستون فقرات قرار گرفته اند. کلیه ها به صورت یک صافی عمل می کنند و خون را از مواد زاید پاک کرده و ادرار می سازند. ادرار در طی شبانه روز به تدریج در کلیه ها تشکیل شده از طریق حالب ها به مثانه منتقل می شود و در آن جا ذخیره می گردد که به وسیله مکانیسم دفع به صورت اختیاری و یا بی اختیار توسط پیشابراه از مثانه به خارج از بدن هدیات می شود. ظرفیت متوسط مثانه در فرد بزرگسال 300 تا 500 میلی لیتر است ولی در کودکان این ظرفیت کمتر است بنابراین کودکان مجبورند بارها بیش از بزرگسالان تخلیه ادرار کنند. وقتی مقدار کافی از ادرار در مثانه جمع شد این احساس از طریق نخاع به مغز می رسد و فرد از میل به تخلیه ادرار آگاه می شود.

منبع :متخصص ارولوژی تهران