علت سنگ کلیه
خواب وبیداری درساختن سنگ موثرند،مثلا خواب در بین الطلوعین که هواسردومرطوب میباشد سنگ ساز است واز طرفی طبع خواب سرد است به جهت عدم تحرک به خصوص خوابی که شخص قبل از خواب ادرار نکرده باشد،گاهی از جهت ضعف در دافعه بدن رخ میدهد که غالبا این علت به خاطر مصرف مواد شیمیایی در خوراکیها مانند روغن های نباتی ، رنگهای حوراکی و .. رخ میدهد مصرف آبهایی که رسوبات زیادی دارند نیز در ساخته شدن سنگ تأثیر بسزایی دارند از این جهت برای تشخیص درست و ترکیب دقیق تر دارو باید شرایط بیمار هم از نظر شرایط جغرافیایی و هم سن و عادات غذایی بررسی شود.
کلسيم ممکن است ، بيش از حد از روده جذب شود. ببينيد ، ما در طول روز حدود هزار ميلی گرم کلسيم مصرف می کنيم که از اين مقدار چيزی حدود يک سومش جذب می شود. اگر اين ميزان جذب به هر دليلی افزايش يابد، مثلا” ميزان کلسيمی که مصرف می کنيم، زياد باشد،می تواند باعث تشکيل سنگ شود. ممکن است، ميزان کلسيمی که از طريق کليه دفع می شود، به دليل يک بيماری افزايش يابد. البته اين بيماری ها عموما” بيماری های مربوط به استخوان و هورمون های مربوط به آن هستند.
مثلا” در بيماری هيپرپاراتيروئيدی ، برداشت کلسيم از استخوان ها افزايش می يابد و می رود که از کليه دفع شود و تبعا” غلظتش در ادرار افزايش يافته و باعث تشکيل سنگ می شود. در بعضی از موارد هم کلسيمی که به کليه می رسد زياد نيست ولی خود کليه به دليل مشکلی که دارد، بيش از حد کلسيم را دفع می کند.
حدود 95 درصد کلسيمی که در ابتدای واحدهای کليوی وارد ادرار می شود، دوباره در کليه باز جذب می شود. اگر کليه ای نتواند اين 95درصد کلسيم را باز جذب کند، مسلما” غلظت کلسيم ادرار بالا می رود و زمينه ساز تشکيل سنگ می شود.
تفکری که می گويد کسانی که کليه سنگ ساز دارند. نبايد لبنيات بخورند، کاملا” غلط است.
چون اولا برخی افراد هستند که بدنشان به کلسيم اضافه نياز دارد. مثلا” زنان باردار و کسانی که دچار پوکی استخوان هستند.
ثانيا” در برخی موارد سنگ کليه ، ما به بيمار توصيه مي كنيم كه بيشتر كلسيم مصرف كند. مثلا” در سنگ های اگزالات کلسيم، اگر شما کلسيم بيشتری مصرف کنيد، اين کلسيم در روده به اگزالات متصل می شود و اصلا” از روده جذب نمی شود و به اين ترتيب ، يون اگزالات که افزايش آن در ادرار باعث تشکيل اگزالات کلسيم در کليه شده و رسوب می کرد و سنگ اگزالات کلسيمی تشکيل می داد، اصلا” وارد بدن نمی شود.
تقريبا” تنها چيزی که ما توصيه می کنيم که بيماران سنگ کليه از آن پرهيز کنند، نمک است . ببينيد، يکی از مواد غذايی که باعث توليد سنگ در کلیه می شود، نمک است. البته ما سنگ نمک که نداريم ولی نمک عاملی است که به ساخته شدن سنگ های کلسيمی کمک می کند. نمکی که از روده جذب می شود، از طريق کليه بايد دفع شود. اما مشکل همين جاست چرا که وقتی نمک می خواهد از کليه را وارد ادرار شود، با خودش کلسيم را وارد ادرار می کند و به اين ترتيب غلظت کلسيم ادرار افزايش می يابد. بنابراين همان نمکی که هنگام پختن غذا به آن زده می شود کافی است و افرادی که کليه سنگ ساز دارند، نبايد سرسفره به غذايشان نمک بزنند و مواد شور مثل خيار شور را مصرف نکنند.
در ابتدا گفتيم که اگر غلظت مواد در ادرار زياد شود، زمينه های تشکيل سنگ کليه فراهم می شود. حالا می گوييم که برای جلوگيری از تشکيل سنگ کلیه بايد اين غلظت مواد را کم کنيم. به عبارتی بايد ادرار را تا می توانيم، رقيق کنيم. يعنی فردی که کليه سنگ ساز دارد، بايد آب و مايعات زيادی مصرف کند.
برتري PCNL نسبت به عمل جراحي باز
امروزه بيش از 96 درصد سنگ هاي بزرگ کليه به روش PCNL قابل درمان هستند. برتري بزرگ PCNL نسبت به عمل جراحي باز، عدم شکاف بزرگ پوستي و همچنين عدم دستکاري کليه است و همچنين به جاي 25 تا 30 بخيه عمل جراحي باز از يک بخيه استفاده مي شود که اين کار باعث درد کمتر پس از عمل و زيبايي پوست و برگشت هرچه سريعتر بيمار به کار و فعاليت روزمره مي شود.
حال پرسش اين است که «آيا سوراخ کردن کليه باعث آسيب به کليه مي شود؟»
«براساس مطالعات زياد و ثابت شده، محل سوراخ شدن کليه، پس از چند روز ترميم شده و آسيب به گوشت کليه در مقابل عمل جراحي باز بسيار ناچيز است.»
و پرسش ديگر اين است که «درصد موفقيت PCNL چقدر است و درصد موفقيت بستگي به ساختار کليه و محل و تعداد سنگ در آن دارد؟» بايد اشاره کنم: «در سنگ هاي منفرد بيش از 96 درصد مواقع PCNL موفقيت آميز است. در سنگ هاي شاخ گوزني ومتعدد در صد موفقيت PCNL حدود 90 درصد بوده و سنگ هاي ريز باقي مانده با سنگ شکني برون اندامي قابل درمان مي باشند.»
مصرف موز و كيوي در پيشگيري و درمان بيماري سنگ كليه موثر است.
مصرف ميوهجات تازه، سيب زميني، تربچه، حبوبات، برنج قهوهاي،جو،ذرت،كنجد،زيره،گشنيز،رازيانه،آب هويج،هندوانه،خيار و گيلاس براي پيشگيري و درمان اين بيماري نقش موثري دارد.
“سنگ كليه به تهنشين شدن مواد معدني در لولههاي ادراري و سفت شدن و كريستاليزه شدن آن گفته ميشود كه باعلائمي همچون درد شديد نواحي پهلو، كمر و نواحي پاييني لگن و گاه خونريزي در ادرار همراه است”
عفونتها،داروها و ژنتيك ازعواملياست كه در بروز بيماري سنگ كليه در فرد موثر است.
آزمايشات بر روي سنگ كليه مشخص ميكند سنگ از چه نوعي بوده و چه مواد غذايي در تركيبات آن وجود دارد و عمدهترين سنگهاي كليه از جنس كلسيم و اگزالات است و اختلالات غده پاراتيروئيد يا مصرف بيش از حد پروتئين سبب افزايش ترشح كلسيم در ادرار شده و احتمال ابتلا به سنگ كليه را افزايش ميدهد.
بر اين اساس توصيه ميشود كه از مصرف بيش از ۲۰۰تا ۲۵۰گرم پروتئين همچون گوشت قرمز، ماهي و مرغ در روز خودداري شود.
” اگزالات ، مادهاي است كه مقدار آن در پروتئينها و مواد غذايي همچون اسفناج ، ريواس، چغندر، شكلات، چاي، سبوس، آجيل، بادام و توت فرهنگي بيشتر است.”
نمك طعام،مواد شور و قهوه سبب ترشح كلسيم در ادرار شده و ميزان ابتلا به سنگ كليه را افزايش ميدهد و به همين دليل در رژيمهاي غذايي مصرف كلسيم را نبايد محدود كرد چرا كه باعث افزايش توليد سنگ کلیه میشود.
منبع : متخصص سنگ کلیه