علت سنگ کلیه،پیشگیری از سنگ کلیه

[sbu_post_image]

علت سنگ کلیه

(نکاتی که باید از بیمار سؤال شود) عوامل متعددی در ایجاد و بروز سنگ های ادراری دخیل هستند که در ذیل به آنها اشاره می شود:

سابقه ی شخصی و خانوادگی: سابقه ی بیماری در شخص و یا خانواده ی او عامل بسیار مهمی است. به عنوان مثال شخصی که یکبار سنگ دفع کرده است و یا بستگان درجه ی اول او (خواهر، برادر، مادر یا پدر) سابقه ی سنگ ادراری دارند احتمال بیشتری دارد که سنگ دستگاه ادراری بسازد. بنابراین عوامل ارثی خصوصاً در بروز بعضی از انواع سنگ ها قویاً دخیل هستند. به گونه ای که سنگ های کلسیمی اغلب خانوادگی و سنگ هایی از جنس سیستین و گزانتین شدیداً ارثی هستند و سنگ های اسیداوریکی بیشتر در افرادی رخ می دهد که سابقه ی نقرس در خانواده ی آنها وجود دارد.

شغل: در مشاغلی که همواره با حرارت زیاد در ارتباط هستند یا افرادی که پشت میزنشین و بی تحرک هستند امکان ابتلا به سنگ ادراری بیشتر است.

نوع تغذیه: در اشخاصی که سطح زندگی بالاتری دارند و از رژیم غذایی پر پروتئین (بیش از 50 گرم در روز) استفاده می کنند سنگ ادراری شایع تر است. و همچنین در مصرف زیاد مواد کلسیمی، مواد غذایی حاوی اگزالات و فسفات و غذاهای حاوی پورین، غلظت مواد سنگ ساز ادرار افزایش یافته و می تواند باعث سنگ سازی شود. همچنین مصرف مواد غذایی خاص می تواند ادرار را اسیدی یا قلیایی کند و یا غلظت مواد مهار کننده ی رشد و تجمع کریستال ها را تغییر دهد. مصرف زیاد داروی ضد اسیدی معده، ویتامین D، استازولامید و تعداد دیگری از داروها زمینه ی مساعدی را برای ایجاد سنگ مهیا می کنند.

میزان مصرف مایعات در طول شبانه روز: هرچه میزان مصرف مایعات خصوصاً آب آشامیدنی توسط بیمار بیشتر باشد ادرار رقیق تری تشکیل می شود و سنگ سازی کمتر خواهد بود. متأسفانه اکثر مردم تا تشنه نشوند آب نمی نوشند در صورتیکه مصرف آب بدون احساس تشنگی لازم و مفید است و برای فردی که سنگ کلیه یا مجاری ادراری دارد احساس تشنگی یک علامت خطر محسوب می شود.

وجود بیماری زمینه ای: بیماری های زمینه ای مثل پرکاری اولیه غده ی پاراتیروئیده، نقرس و افزایش بی دلیل (ایدیوپاتیک) کلسیم در ادرار فعالیت سنگ سازی را تشدید می کنند.

میزان تحرک و فعالیت فرد (ورزش): در افراد کم تحرک و کم فعالیت به علت راکد بودن ادرار در دستگاه ادراری احتمال ابتلا به سنگ بیشتر است. همچنین کم تحرکی باعث برداشت کلسیم بیشتری از استخوان شده و غلظت کلسیم ادرار را افزایش می دهد.

وجود نقص ساختمانی در دستگاه ادراری: اگر به دلیل وجود عیب ساختمانی در دستگاه ادراری، ادرار در آن محل راکدتر بماند سنگ سازی تشدید خواهد شد.

عفونت: عفونت یکی از عوامل تشدید کننده سیر سنگ سازی است. به طوریکه به دنبال عفونت، سنگ عفونی و به دنبال سنگ، عفونت ادراری عارض خواهد شد. سنگ و عفونت خطرات یکدیگر را افزایش می دهند.

مصرف زیاد نمک: بر اساس مطالعات انجام گرفته مصرف زیاد نمک سبب افزایش دفع کلسیم در ادرار و افزایش خطر سنگ سازی خواهد شد.

به دلایل فوق واضح است در یک بیمار مبتلا به سنگ ادرار بایستی پزشک و بیمار با حوصله و دقت کافی این عوامل را تحت بررسی قرار داده تا علل مساعد کننده ی تشکیل سنگ شناخته شده و در جهت اصلاح آن اقدام شود.

مجمع پزشکی تا کنون به هیچ گونه توضیح مستدلی در این زمینه دست نیافته است. اما گفته می شود که اختلات متابولیسمی، مواد معدنی، کالبدی، در این امر نقش مهمی را ایفا می کنند. تا حدودی به اثبات رسیده است که مسائل ژنتیکی نیز در این امر دخیل هستند. طرز زندگی نیز بر روی بروز بیماری تاثیر می گذارد. محل زندگی بیمارانی که دارای سنگ کلیه هستند معمولا در قسمت هایی با هوای گرم و مرطوب است تا هوای سرد. همچنین افرادی که تحرک کمی دارند بیشتر از سایرین در معرض ابتلا به این بیماری قرار می گیرند. رژیم غذایی نیز یکی از عوامل کلیدی به شمار میرود. غذاهای پر چاشنی مثل کاری و فلفل نیز خطر ابتلا به بیماری را افزایش میدهند. این امر از طریق مشاهده آداب غذایی فیجی قابل اثبات می باشد. افراد این منطقه معمولا از خوراک های بی طعم و شیرین استفاده می کنند به همین دلیل بیماری سنگ کلیه به ندرت در آنها دیده می شود. اما اغلب افراد هندوستانی که معمولا از غذاهای تند و کاری دار استفاده می کنند معمولا از بیماری سنگ کلیه رنج می برند.

پیشگیری از سنگهای ادراری

کسانی که سنگ و شن کلیه دارند کمتر اسفناج بخورند و از طرف دیگر باید گفت که جوشانده اسفناج با آب اگر میل شود دفع کننده سنگ کلیه است.

برای کسانی که ورم کلیه دارند و یا سنگ کلیه، خوردن بادمجان ممنوع است.البته با نظر پزشک

رفع سنگ دستگاه ادراری

برداشتن سنگ به چه روش هایی امکان پذیر است؟ برداشتن سنگ به چند صورت عملی است:

جراحی سنگ کلیه

بیرون آوردن سنگ از طریق مجرای ادرار و مثانه به وسیله دستگاه سیستوسکوپ

سنگ شکنی سنگ کلیه

روشی که از گذشته های دور برای برداشتن سنگ مرسوم بوده است انجام عمل جراحی و برداشتن سنگ از داخل کلیه، حالب یا مثانه است که با برش جراحی به محل سنگ رسیده و سنگ را از محل خارج می کنند. در روش دیگر به وسیله یک سوند زنبیل مانند قابل انعطاف که در جریان سیستوسکوپی از مجرای ادرار وارد مثانه کرده اند سنگ را به دام انداخته و از همان مسیر خارج می سازند. اما امروزه عمل جراحی جای خود را به تکنیک سنگ شکنی داده است و در حدود 80 درصد موارد از این روش استفاده می شود.

سنگ شکنی کلیه

سنگ شکنی می تواند به سه روش صورت گیرد: الف) شکستن سنگ ها با امواج شوکی که از خارج بدن تابانده می شود – در این روش بیمار را دروان پر از آب می خوابانند و امواج شوکی را با شدت زیاد از طریق یک منبع با بار و ولتاژ زیاد به محل سنگ می تابانند. بیشتر سنگ ها به صورت پودر در آمده از حالب گذشته و وارد مثانه می شوند که یا خودبه خود دفع می شوند (ظرف چند ساعت تا چند روز) و یا به وسیله سیستوسکوپ از مثانه و مجرای ادرار خارج می شوند. این روش معمولاً به صورت سر پایی انجام می شود. ب) سنگ شکنی به وسیله انجام فراصوتی (اولتراسوند) از طریق سیستوسکوپی که به داخل حالب و محل سنگ هدایت شده است- در این روش به وسیله سیستوسکوپ از طریق مجرای ادرار و مثانه وارد می شوند و با وارد کردن امواج فراصوتی در نزدیکی محل سنگ آن را خرد کرده که قطعات ریز سنگ همراه با جریان ادرار به مرور خارج می شوند. ج) سنگ شکنی به وسیله امواج فراصوتی (اولتراسوند یا لیزر) از طریق شکاف در پهلوها- به این صورت که برشی در محل نزدیک به سنگ و معمولاً در پهلوی بیمار ایجاد می کنند وتوسط یک دستگاه میله ای محکم به نزدیک محل سنگ وارد شده و پس از خرد کردن سنگ با امواج فراصوتی و یا لیزر شکسته شده را با همان دستگاه و از شکاف خارج می سازند. لازم به ذکر است که انتخاب و تجویز داروی مورد لزوم و نوع رژیم غذایی و نوع درمان جراحی یا سنگ شکنی بسته به خصوصیات بیمار و ویژگی های سنگ، به عهده پزشک است.

منبع : متخصص سنگ کلیه