علت و پیشگیری از ایجاد سنگ در سیستم ادراری

علت ایجاد سنگ در سیستم ادراری

همانگونه که می‌دانید کلیه با تصفیه خون ، مواد زائد را از بدن دفع می‌کند ، همراه با این مواد زائد ، املاح و عناصری وجود دارد که ممکن است به دلایل مختلف رسوب کرده و با تشکیل کریستال و تجمیع و بزرگ شدن این کریستال‌ها ، ایجاد سنگ کند.

( سنگ کلیه ، حالب ، مثانه و مجرای ادراری ) یکی از شایع‌ترین و قدیمی‌‌ترین بیماری‌های شناخته شده بشری است. چنانکه در بررسی اجساد مومیایی شده مصری نیز سنگ در سیستم ادراری مشاهده شده است.
سنگ سیستم ادراری در هر سن و جنس و نژاد و منطقه جغرافیایی ممکن است دیده شود. گرچه شیوع و نوع سنگ بسته به سن و جنس و منطقه متفاوت است.
گفته شد سنگ ادراری در هر سنی ممکن است مشاهده گردد ولی شایع‌ترین سن بروز سنگ‌های ادراری علامت‌دار در مردان و میانسالی ( 50-30 سالگی ) شایع‌تر است در حالی که سنگ‌های بدون علامت در زنان شایع‌تر است.
سنگ مثانه در کودکان و سالمندان شایع‌تر است که دلیل آن شیوع بیماری بزرگی پروستات در مردان سالمند و همچنین فقر غذایی در کودکان و مصرف غذای حاوی غلات فراوان باعث شیوع بیشتر سنگ مثانه در کودکان می‌گیرد.

تشخیص سنگ ادراری در سیستم ادراری

اولین نکته تشخیصی در سنگ‌های ادراری علامت دار، شکل و فرم درد است که درد معمولاً ناگهانی شروع می‌گردد و از پهلوی یک طرف درد شروع شده به شکم و حتی ناحیه تناسلی ممکن است انتشار یابد و همراه با تهوع و استفراغ و گاهی خونی شدن ادرار. این علائم ممکن است همراه با تب نیز باشد که وجود تب نشانه عفونی بودن سنگ و اورژانسی بودن شرایط بیمار است.

پیشگیری از ساخته شدن سنگ‌های سیستم ادراری

– آب و مایعات فراوان بنوشید بطوری که حداقل دو الی سه لیتر ادرار در شبانه روز داشته باشید و رنگ ادرار شما کاملاً شفاف باشد. خیلی فرقی نمی کند که آب شما حاوی املاح باشد یا خیر. لازم نیست آب معدنی یا تصفیه شده مصرف کنید. مقدار آب مصرفی بسیار مهمتر از نوع آن است.

– چای پررنگ و نوشابه مصرف نکنید ولی چای کم رنگ اشکالی ندارد.
– شکلاتهای کاکائویی، اسفناج و آجیل (مغز گردو و …) سنگ سازی را تشدید می کنند زیرا حاوی مقادیر زیادی اگزالات هستند بنابراین باید این مواد را کمتر مصرف نمائید.

– از نمک و غذاهای شور پرهیز کنید.
– گوشت کمتر مصرف کنید. هم گوشت قرمز و هم گوشت سفید سنگ سازی را تشدید می کنند به خصوص اگر سنگ شما از نوع اسیداوریکی باشد.

– مصرف شیر و لبنیات دیگر در حد معمول اشکالی ندارد و حتی سنگ سازی را کمتر هم می کند.
– در صورتی که سنگ خود بخود دفع شده یا با سنگ شکنی یا جراحی خارج شده است، باید به آزمایشگاه فرستاده شود تا جنس آن معلوم گردد. پزشک بر اساس جنس سنگ دارو و رژیم های غذایی خاص آن سنگ را به شما توصیه خواهد کرد.

– پیگیری با سونوگرافی سالانه یا هر شش ماه یکبار (بسته به نظر پزشک) لازم است.
– در مورد روزه داری با پزشک خود مشورت کنید. در برخی از بیماران سنگ ساز، روزه می تواند سنگ سازی را تشدید کند.

منبع:دکتر موسی نژاد    تبیان