[sbu_post_image]
التهاب مثانه
التهاب مثانه(سیستیت؛cystitis ) التهاب مثانه(سیستیت) عبارت است از التهاب لایه مفروش کننده مثانه و حالب ها و جزئی از عفونت های دستگاه ادراری است که قبلاً(در مبحث شماره 11 ) به آنها اشاره شد.* التهاب مثانه در خانم ها بسیار شایع تر است.
شایع ترین نوع التهاب مثانه، نوع میکروبی آن است که بیشتر در اثر باکتری اشریشیاکُلی(Escherichia coli ) روی می دهد که به طور طبیعی در روده ها زندگی می کند.* علایم و نشانه های التهاب مثانه عبارتند از: سوزش، تکرر و فوریت ادرار و درد در ناحیه بالای عانه(قسمت فوقانی مثانه). در 30 درصد موارد، ادرار خونی وجود دارد.معمولاً ادرار، کدر و بدبو است.8 تشخیص التهاب مثانه به وسیله آزمایش ادرار داده می شود.* درمان بر اساس کشت ادرار و با تجویز آنتی بیوتیک مناسب انجام می شود.
بعضی ازخانم ها مبتلا به تکرر و سوزش ادرار می شوند ولی در آزمایش ادرار آنها باکتری وجود ندارد. به این وضعیت سندرم پیشابراهی گفته می شود که گاهی ناشی از نزدیکی است.
پرکاری مثانه
چنانچه به هر علتی فردی بیش از حد طبیعی (6 بار در روز و 2 بار در شب) مجبور به دفع ادرار شود، ممکن است به بیماری مثانه پرکار یا بیش‌فعال مبتلا شده باشد.
تکرر ادرار و احساس دفع ناگهانی ادرار و بی اختیاری ادرار می‌تواند ناشی از عفونت‌های دستگاه ادراری، تومور مثانه و یا اختلالات عصبی مثانه باشد.
پرکاری مثانه، بیماری آزار دهنده‌ای است که کیفیت زندگی افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد و استرس‌های ناشی از تکرر ادرار و اینکه دستشویی همیشه در دسترس نیست، چه بسا مانع از بیرون آمدن فرد از خانه و عدم مسافرت طولانی و غیره گردد.
افراد مبتلا به بیماری‌های اعصاب مانند: ام‌اس (MS)، آسیب نخاع و میلودیسپلازی (پیش لوسمی) ممکن است به پرکاری مثانه دچار شوند
علت پرکاری مثانه
عفونت‌های مزمن پروستات
ورم مزمن مثانه
ناپایداری عضله مثانه
انقباض‌های خودبخودی مثانه
کاهش حجم مثانه و کاهش قابلیت اتساع مثانه جهت حجم گیری
به هم خوردن تعادل عصبی عضله مثانه و دریچه خروجی مثانه
حساس شدن بیش از حد گیرنده‌های عصبی مخاط مثانه
تشخیص پرکاری مثانه
– آزمایش ادرار جهت ارزیابی عفونت ادراری بیمار
– در صورت عدم وجود عفونت، جهت تشخیص قطعی بیماری باید نوار مثانه از بیمار انجام شود. با انجام نوار مثانه، حجم مثانه، قابلیت اتساع مثانه، حس مثانه، وجود پرش‌های انقباض عضلات مثانه و هماهنگی دریچه خروجی مثانه همه با دقت خاص تشخیص داده شده و با توجه به محل مشکل موجود، درمان‌های قطعی انجام می‌گیرد.
علائم پرکاری مثانه
تکرر ادرار
احساس ناگهانی و شدید دفع ادرار
بی اختیاری ادرار
شب ادراری و بیدارشدن بیش از 2 بار در شب
درمان پرکاری مثانه
امروزه از رفتاردرمانی، درمان‌های دارویی و درمان‌های جراحی جهت درمان پرکاری مثانه استفاده می‌شود.
درمان رفتاری چندین جزء دارد و بیشتر از همه در افراد با انگیزه که تمایل به ایجاد تغییرات در شیوه زندگی و رژیم غذایی دارند سودمند است.
اجزای درمان رفتاری شامل: آموزش، دفع ادرار زمان‌بندی شده، دفع ادرار تاخیری، تغییرات رژیم غذایی و انقباض عضلات کف لگن هستند.
لازم است بیماران در مورد عملکرد طبیعی مثانه و عادات طبیعی دفع ادرار آموزش ببینند.
دفع ادرار زمان بندی شده شامل دفع در فواصل تنظیم شده، بدون توجه به نیاز دفع است.
دفع ادرار تاخیری، یعنی تلاش برای نگه داشتن ادرار برای دوره‌های زمانی طولانی است.
در برخی افراد، موادغذایی کافئین‌دار، پرادویه، اسیدی و نوشیدنی‌ها علایم را تشدید می‌کنند، بنابراین محدودیت‌های غذایی ممکن است سبب بهبود علایم شود.
مصرف متعادل مایعات نیز سودمند است، به گونه‌ای که نوشیدن مقادیر بسیار زیاد یا حتی بسیار کم مایعات ممکن است سبب تشدید علایم شود، زیرا تغلیظ ادرار (در اثر نوشیدن کم مایعات) به عنوان عامل محرک مثانه عمل می‌کند
یادداشت برداری از عملکرد مثانه روش سودمندی در رفتاردرمانی است، زیرا به بیمار امکان ردیابی پاسخ‌های بدن و شناسایی عوامل احتمالی تشدیدکننده علایم پرکاری مثانه را می‌دهد.
منبع : پزشک متخصص مثانه تهران
