[sbu_post_image]
علل بی‌اختیاری ادراری
یک سری عوامل بطور موقت در فرد ایجاد بی‌اختیاری ادراری می‌کنند مانند عفونتهای مجاری ادرار- تحریکات یا عفونتهای دستگاه تناسلی- یبوست- چاقی- سیگار کشیدن- تأثیر داروها- تمرینات ورزشی فشرده.
یک سری عوامل نیز بطور غیرموقت ایجاد بی‌اختیاری ادراری می‌کنند از جمله:
– افزایش سن
– ضعف در ماهیچه‌های نگهدارنده مثانه و همچنین بافت مثانه
– مصرف الکل- قهوه و داروها
– ضعف در ماهیچه‌های دریچه خروجی ادرار
– ضعف در ماهیچه‌های لگنی به دنبال زایمان طبیعی سخت
– بیش فعالی ماهیچه‌های مثانه
– انسداد مجرای خروجی ادرار (مثلاً به علت بزرگی پروستات در مردان)
– اختلالات هورمونی در خانمها
– اختلالات عصبی
– افتادگی رحم
– غیرطبیعی بودن ساختمان مجرا
– عدم تحرک به مدت طولانی
– دیابت
– بالا بودن سطح کلسیم خون
بی‌اختیاری به صورت شایع‌تری در زنان نسبت به مردان وجود دارد. این موضوع می‌تواند به علت زایمان‌های سخت واز دست دادن هورمونهای زنانگی بدنبال یائسگی باشد.
روش های درمان شب ادراری
روش های درمان شب ادراری چیست؟ معمولاً قبل از 5 سالگی درمان توصیه نمی شود زیرا موارد زیادی ازاین ها خود به خود بهبود می یابند. حتی بعد از 6 سالگی نیز سالانه 5 درصد موارد به خودی خود بهبود می یابد.
سه شیوه رایج درمانی شامل بر
1) مشاوره روانپزشکی
2)
استفاده از هشداردهنده شب ادراری
3) مصرف دارو
جهت درمان شب ادراری در کودکان بالی سه سال در مشاوره روانپزشکی روش های زیر توصیه شده است: 1) استفاده از جدول ستاره: این روش با تقویت مسئولیت پذیری کودک سبب درمان مؤثر و تقریباً دائم کودک خواهد شد. در تهیه این جدول خود کودک باید مشارکت فعال داشته باشد به طوری که هر شب که خشک بود را با علامت ستاره در آن مشخص نماید. روش کار به این صورت است که جدولی در دو ستون ترسیم می شود. ستون اول شب های ماه را نشان می دهد و ستون دوم محل چسباندن ستاره ای برای هر شب که کودک خشک بوده است می باشد. در آخر هر ماه طبق قراری که بین والدین و فرزند مورد توافق قرار گرفته است، بر حسب تعداد ستاره ای که کودک پاداش گرفته، جایزه ای در خور (نه کمتر و نه بیشتر) به وی تعلق خواهد گرفت. با بیشتر شدن تعداد ستاره ها در هر ماه نسبت به ماه قبلی پیشرفت کودک در کنترل ادرار برای پزشک و والدین مشخص می شود و خود بیمار نیز تشویق خواهد شد. پیشرفت کودک هر چند ناچیز در هفته های بعدی نسبت به هفته های قبل مستحق دریافت پاداش چه به صورت مادی و چه به صورت کلامی است. 2) محدود ساختن مایعات قبل از خواب: مصرف مایعات به اندازه کافی برای کودک ضروری است اما از خوردن مایعات اضافی قبل از خواب باید ممانعت به عمل آید، چرا که احتمال شب ادراری را بیشتر خواهد کرد. 3) بیدار کردن شبانه کودک برای دفع ادرار: در خیلی از موارد اگر کودک را در ساعت 11-10 شب بیدار کنند که ادرار کند ممکن است تا صبح دیگر ادرار نکند و لباسش خشک بماند. 4) استفاده از هشداردهنده ها (شب زنگ ها): هشدار دهنده ها در اصل زنگ های حساس به ادرار هستند و با خیس شدن بستر زنگ می زنند و بیمار را بیدار می کنند که خود را تمیز و خشک نماید و دوباره بخوابد. بعضی زنگ ها به قدری حساس هستند که با قطره های اول ادرار به صدا در می آیند. این روش که تحت نام درمان با رفلکش شرطی نیز نامیده می شود یکی از قاطع ترین و مؤثرترین درمان ها به شمار می رود. در ایران این هشداردهنده ها به صورت جداگانه و یا به همراه تشکچه وجود دارد. 5) رفتار درمان و روان درمانی: روش های خاص رفتار درمانی و روان درمانی وجود دارد که باید توسط روانشناس یا روانپزشک صورت گیرد. سه نمونه از روش های رفتار درمانی شامل تربیت مثانه، جدول ستاره و استفاده از هشدار دهنده است. رفتار درمانی نیاز به همکاری نزدیک والدین، کودک و پزشک دارد و در صورت موفقیت اثر پایدار و دائمی تر دارد و اغلب بدون عود است. 6) دارو درمانی: گاهی به علت مشکلاتی که شب ادراری ایجاد می کند پزشک ناچار به استفاده از داروهای خاصی خواهد شد که در ادامه توضیح داده می شود.
راههای درمان شب ادراری کودکان
داروهای درمان شب ادراری
چه داروهایی در درمان شب ادراری مورد استفاده قرار می گیرند؟ رایج ترین دارویی که در درمان شب ادراری مورد استفاده قرار می گیرد ایمی پرامین است. بیمار سریعاً با مصرف این دارو بهبود می یابد ولی میزان عود پس از قطع دارو بسیار بالاست. مقدار دارو برای بچه های 12-8 سال 50 میلی گرم و برای بچه های بزرگتر از 12 سال 75 میلی گرم یکساعت قبل از خوبا است که پس از یک ماه عدم وجود شب ادراری مقدار دارو در طی 2 تا 3 هفته به تدریج کم می شود. به این صورت که ابتدا یک شب در میان و سپس هر سه شب یکبار تجویز می شود. تا زمانی که بیمار این دارو را دریافت می کند باید هر دو تا سه هفته شمارش سلول های خونی (آزمایش خون) صورت گیرد. همچنین د مورادی که مدت زمان زیادی دارو مورد استفاده قرار گیرد بررسی ریتم قلب ضروری است که به همین دلیل بیمار تحت معاینه قلب و انجام نوار قلب قرار می گیرد. امروزه داروی دسموپرسین (مینرین) به صورت افشانه (اسپری) بینی و یا قرص نیز به طور رایج تری استفاده شده و مؤثر واقع گردیده است. داروی دیگری به نام اکسی بوتینین کلراید نیز در درمان شب ادراری به کار می رود. از داروهای گیاهی، بادرنجبویه و بومادران را برای درمان شب ادراری مؤثر دانسته اند که مقدار مصرفی حتماً باید با مشورت پزشک به بیمار خورانده شود. توجه: باز هم ذکر این نکته مهم است که تجویز نوع و مقدار دارو چه شیمیایی و چه گیاهی باید فقط به دستور پزشک و پس از رد کردن علل عضوی ایجاد کننده بیماری صورت گیرد.
منبع : کتاب راهنمای پزشکی خانواده- بیماری های کلیه و مجاری ادرار
