علل سنگ کلیه و عوارض سنگ کلیه

[sbu_post_image]

علل سنگ کلیه

-دفع مقادیر بیش از حد کلسیم از ادرار در اثر اختلال غده پاراتیرویید ـ که تنظیم متابولیسم کلسیم را به عهده دارد ـ یا در اثر مصرف بیش از حد کلسیم و ویتامین ـ د

-نقرس (در مورد سنگ های اسیداوریکی )

-انسداد ادراری به هر دلیل

-کاهش حجم ادار ناشی از بی آبی یا آب وهوای گرم و خشک نیز از علل ایجاد سنگ کلیه است.

-رژیم غذایی نامتناسب (مصرف بیش از حد کلسیم )

-سابقه خانوادگی سنگ کلیه

-پرکاری پاراتیرویید نیز از دیگر علل ایجاد سنگ کلیه است.

-در بستر افتادن طولانی مدت به هر دلیل

-سوء مصرف الکل

عوارض سنگ کلیه

سنگ های بزرگ معمولاً در کلیه مانده و بدون علامتند، هرچند که می توانند به کلیه آسیب بزنند. سنگ های کوچک به آسانی همراه ادرار از طریق حالب دفع می گردند. سنگ های بین این دو اندازه که از طرفی قابلیت ورود به حالب را داشته و از طرف دیگر به اندازه کافی کوچک نیستند تا عبور آنها از حالب به آسانی صورت گیرد باعث ایجاد درد شدید می گردند. این سنگ ها معمولاً در طی چند روز دفع می گردند. چنانچه حرکت سنگ متوقف شده و باعث انسداد ادراری گردد، برای پیشگیری از آسیب بیشتر کلیه باید خارج گردد.

جنس سنگ کلیه

شايع ترين نوع سنگ کليه ، سنگ های کلسيمی هستند. شايد حدود 80 تا 85 درصد از انواع سنگ های کليوی سنگ های کلسيمی هستند. اين سنگ های کلسيمی هم عموما” به صورت نمک های کلسيم هستند. يعنی مثلا” اگزالات کلسيم يا فسفات کلسيم، بعد از سنگ های کلسيمی، سنگ های عفونی، اسيد اوريکی و ساير انواع سنگ ها شيوع دارند. ولی اکثر افرادی که گرفتار سنگ کليه می شوند، در واقع گرفتار سنگهای کلسيمی هستند.

اين کلسيم ممکن است ، بيش از حد از روده جذب شود. ما در طول روز حدود هزار ميلی گرم کلسيم مصرف می کنيم که از اين مقدار چيزی حدود يک سومش جذب می شود. اگر اين ميزان جذب به هر دليلی افزايش يابد، مثلا” ميزان کلسيمی که مصرف می کنيم، زياد باشد،می تواند باعث تشکيل سنگ شود. ممکن است، ميزان کلسيمی که از طريق کليه دفع می شود، به دليل يک بيماری افزايش يابد. البته اين بيماری ها عموما” بيماری های مربوط به استخوان و هورمون های مربوط به آن هستند. مثلا” در بيماری هيپرپاراتيروئيدی ، برداشت کلسيم از استخوان ها افزايش می يابد و می رود که از کليه دفع شود و تبعا” غلظتش در ادرار افزايش يافته و باعث تشکيل سنگ می شود. در بعضی از موارد هم کلسيمی که به کليه می رسد زياد نيست ولی خود کليه به دليل مشکلی که دارد، بيش از حد کلسيم را دفع می کند. ماجرا از اين قرار است: حدود 95 درصد کلسيمی که در ابتدای واحدهای کليوی وارد ادرار می شود، دوباره در کليه باز جذب می شود. اگر کليه ای نتواند اين 95درصد کلسيم را باز جذب کند، مسلما” غلظت کلسيم ادرار بالا می رود و زمينه ساز تشکيل سنگ می شود.

درمان سنگ کلیه

در بسیاری از موارد به عمل جراحی نیاز ندارد. اکثر سنگ های کلیه با خوردن مقدار زیادی آب، خود به خود دفع می شوند و بیمار طی این مدت می تواند در منزل استراحت کند و در صورت وجود درد، مسکن مصرف نماید. در افرادی که یک بار مبتلا به سنگ کلیه شده اند ممکن است چندبار دیگر نیز سنگ کلیه ایجاد شود. راه ساده و بسیار مهم برای پیشگیری از ایجاد سنگ کلیه، نوشیدن مقدار زیاد مایعات و به خصوص اب است. پرهیز از لبنیات و سایر غذاهای حاوی کلسیم زیاد در افرادی که دچار سنگ کلیه از جنس کلسیم شده اند ضروری استولی تحقیقات اخیر نشان داده اند که غذاهای حاوی کلسیم، از جمله لبنیات ممکن است به پیشگیری از ایجاد سنگ های کلسیمی کمک کنند.

نکته: خوردن قرص های حاوی کلسیم، خطر ایجاد سنگ کلیه را افزایش می دهد.

منبع : کتاب راهنمای پزشکی خانواده- بیماری های کلیه و مجاری ادرار ،متخصص بیماری کلیه تهران