عمل جراحی بزرگی پروستات چگونه است

[sbu_post_image]

هیپرپلازی خوش خیم پروستات

 چه کسانی در خطر ابتلا به التهاب پروستات قرار دارند؟* هیپرپلازی خوش خیم(تکثیر غیر طبیعی سلول های طبیعی)،(BPH) که به آن بزرگ شدگی(هیپرتروفی) خوش خیم پروستات هم گفته  می شود، اختلالی  است که در آن اندازه پروستات به مقدار بسیار زیاد افزایش می یابد و مشکلات ادراری ایجاد می نماید.

علت بزرگی پروستات

اندازه  پروستات در اوایل بلوغ در اثر تغییرات هورمونی، 2 برابر می شود و سپس در حوالی 25 سالگی دوباره روع به رشد می کند و این رشد تقریباً در تمام بقیه عمر فرد ادامه دارد.معمولاً این بزرگ شدگی تا سنین بالا مشکلی ایجاد نمیکند. به ندرت بزرگ شدگی خوش خیم  پروستات(BPH) قبل  از 40 سالگی موجب بروز علایم می شود.

در بیش  از نیمی از مردان، از دهه ششم زندگی به بعد بعضی از نشانه های بزرگی خوش خیم پروستات(BPH ) دیده می شود.* حدود 90 درصد از مردان در دهه هفتم و هشتم عمر دچار نشانه های بزرگی خوش خیم پروستات می شوند.

علایم بزرگی پروستات

 بعضی  از علایم بزرگی خوش خیم پروستات و سرطان پروستات شبیه یکدیگر هستند ولی به نظر  نمی رسد ابتلا به  بزرگی خوش خیم پروستت احتمال ایجاد سرطان پروستات را افزایش دهد ولی ممکن است فرد مبتلا به بزرگی خوش خیم  پروستات، به  طور همزمان به سرطان پروستات تشخیص  داده نشده نیز مبتلا باشد یا در آینده مبتلا به سرطان مزبور شود. بنابراین، مؤسسه ملی سرطان و انجمن سرطان امریکا توصیه می کنند که تمام مردان بالای 50 سال، سالی یک بار ضمن مراجعه به اورولوژیست، تحت معاینه انگشتی پروستات از راه مقعد و آزمایشPSA قراربگیرند تا از این طریق بتوان وجود سرطان پروستات را به موقع تشخیص داد.

شایع ترین علایم بزرگی خوش خیم پروستات عبارتند از:* نشت ادرار یا قطره قطره دفع شدن ادرار*افزایش دفعات ادرار کردن(تکرر ادرار)به ویژه در هنگام شب.*فوریت ادرار(احساس نیاز فوری به ادرار کردن)*احتباس ادرار(ناتوانی  در دفع ادرار)* ضعیف و منقطع  بودن جریان ادرار.( مشکلاتی  که ذکر شد ممکن استموجب بی اختیاری ادرار،آسیب کلیه ها، آسیب مثانه، عفونت مجاری ادرار و ایجاد سنگ های مثانه شوند.

پیشگیری از بزرگی پروستات

تغییر نحوه زندگی*1.رژیم غذایی- افزایش مصرف سویا، نوشیدن چای سبز و مصرف مکمل های نخل ممکن است مفید باشند هرچند این موضوع هنوز کاملاً به اثبات نرسیده است. اغلب خودداری  از مصرف الکل یا کاهش مصرف قهوه و سایر مایعات  به ویژه پس  از شام مفید است. احتمال بروز BHP در افرادی که رژیم حاوی مقادیر زیاد روی، کره و مارگارین مصرف  می کنند، زیاد و در افرادی که بیشتر از میوه جات استفاده می نمایند کم است.

داروهای ضد احتقان و آنتی هیستامین ها- این داروها می توانند سرعت جریان ادرار را  در بعضی از افراد مبتلا بهBPH کاهش دهند. بعضی از داروهای ضد افسردگی و داروهای مدرّ نیز می توانند نشانه های BPH را تشدیدنمایند.

تشخیص بزرگی پروستات

تشخیصBPH در مراحل زودرس  می تواند احتمال بروز عوارض بیماری را کاهش دهد وتأخیر در تشخیص ممکن است با آسیب دیدگی دایمی همراه  شود. برای تشخیص بزرگ شدگی خوش خیم پروستات، علاوه بر تهیه شرح حال کامل  و معاینه فیزیکی از اقدامات زیر میتوان استفاده کرد:**معاینه  راست روده(رکتوم) و پروستات به وسیله انگشت: با معاینه مستقیم رکتوم و پروستات به وسیله پزشک که پس  از پوشیدن دستکش از طریق وارد کردن انگشت از راه مقعد به داخل رکتوم صورت می گیرد، رکتوم و غده پروستات از نظر وجود علایم سرطان بررسی  می شوند.**سونوگرافی کلیه: برای تعیین اندازه و شکل کلیه ها و تعیین وجود توده، سنگ، کیست یا انسداد یا ناهنجاری های دیگر انجام می شود.**پیلوگرافی وریدی(IVP ): در این نوع رادیو گرافی که به عکس رنگی  کلیه معروف است، یک  سری عکس های رادیوگرافیک از کلیه ها، حالب ها و مثانه، به دنبال تزریق ماده حاجب در سیاهرگ گرفته می شود تا به وسیله آن تومورها، ناهنجاریها، سنگ های کلیه یا هرنوع انسداد تشخیص داده شوند و جریان خون کلیه مورد بررسی قرار گیرد.**سیستوسکوپی: با وارد کردن لوله قابل انعطاف مجهز به ابزار مخصوص مشاهده داخل مثانه از طریق پیشابراه، مثانه و مجاری ادرار از نظر ناهنجاری های ساختاری یا انسدادهای ناشی از تومور یا سنگ بررسی  می شوند.**آزمایش جریان ادرار:در این آزمایش بیمار در داخل ابزار مخصوی که سرعت جریان ادرار را اندازه گیری  می کند ادرار می نماید. کاهش جریان ادرار، احتمال وجودBPH را مطرح می سازد.

درمان بزرگی پروستات

درمان اختصاصی بزرگی خوش خیم پروستات به وسیله پزشک متخصص کلیه و مجاری ادرار بر اساس موارد زیر انجام می شود:**سن بیمار و وضعیت  بهداشت عمومی و سابقه پزشکی  او.** میزان گسترش بیماری**تحمل بیمار نسبت به داروهای اختصاصی، اعمال جراحی یا سایر  درمان ها**آنچه در باره  سیر بیماری انتظار  می رود.**اولویت های مورد نظر بیمار.

چنانچه بزرگ  شدگی پروستات در حد خفیف باشد ممکن است به درمان نیاز نداشته  باشد زیرا بررسی ها نشان داده اند که بعضی از نشانه هایBPH در موارد  خفیف بدون درمان برطرف می شوند. تشخیص این مسئله تنها پس از بررسی و معاینه دقیق به وسیله پزشک امکان پذیر است. چک آپ منظم به وسیله پزشک از نظر بروز مشکلات جدید ضرورت دارد.

عوارض هیپرپلازی پروستات

بزرگ شدگی خوش خیم پروستات می تواند موجب  افزایش آنتی ژن اختصاصی پروستات(PSA ) به میزان 2تا3 برابر طبیعی شود. این افزایش نشان دهنده وجود سرطان پروستات نیست. ولی هرچه میزانPSA بالاتر باشد، احتمال ابتلای فرد به سرطان پروستات بیشتر است.

وقتی پروستات بزرگ  شد، جلوی پیشابراه  را می گیرد و در نتیجه خروج ادرار با اشکال انجام می شود. مثانه ضخیم تر  و تحریک می شود و شروع به منقبض شدن می کند(حتی در صورتی که مقدارکمی ادرار در آن موجود باشد)؛ در نتیجه تعداد دفعات ادرار افزایش  می یابد و با ادامه ضعیف شدن مثانه، ممکن است ادرار به طور کامل از داخل آن تخلیه نشود و مقداری  از ادرار در مثانه  باقی بماند. انسداد یا تنگ  شدگی پیشابراه به وسیله پروستات و تخلیه ناکامل مثانه مشکلات متعدد موجود در BPH را ایجاد میکند.

عمل جراحی بزرگی پروستات

 درمان های مخصوصBPHعبارتند از:**جراحی– عمل جراحی به منظور برداشتن بافت بزرگ  شده پروستات در قسمتی که بر پیشابراه فشار  می اورد، بدون دست زدن به بقیه بافت قسمت داخل و کپسول خارجی پروستات انجام می شود. جراحی ممکن است به صورت برداشتن پروستات از طریق پیشابراه((TURP ) یا برش پروستات از طریق پیشابراه(TUIP ) یا با استفاده از لیزر و یا  با جراحی باز انجام شود.

درمان بزرگی پروستات بدون جراحی

درمان های غیر جراحی 1 .اورتروپلاستی به وسیله  بالون( که در آن لوله نازکی که دارای بادکنک است از راه سوراخ آلت به قسمت تنگ شده پیشابراه هدایت می شود و در آنجا، بادکنک باد می شود تا پیشابراه گشاد شود و ادرار جریان یابد)

ترموتراپی از طریق پیشابراه(TUMT)( که در آن با استفاده از وسیله ای موسوم به پروستاترون که از امواج میکرو برای ایجاد گرما و تخریب بافت اضافی پروستات استفاده می کند، تکرر ادرار  و فوریت ادراری کاهش  می یابد).

استفاده از داروهای کوچک کننده ( یا لااقل متوقف کننده رشد)پروستات، بدون انجام جراحی 4 .افزایش دما از طریق پیشابراه( که روشی تحقیقاتی است و در آن از گرما که معمولاً به وسیله میکروویو ایجاد می شود برای کوچک کردن حجم پروستات استفاده می شود). 5 .استفاده از اِستِنت(قالب) پروستات(که روشی تحقیقاتی است و در آن، استنت مخصوص از طریق پیشابراه تا ناحیه تنگ شده پیشابراه داخل  می شود. سپس استنت مانند فنر باز  می شود و بافت پروستات را به عقب  می راند و پیشابراه اتساع پیدا می کند).

منبع : کتاب راهنمای پزشکی خانواده- پروستات و بیماری های آن