عوارض احتباس ادرار چیست

[sbu_post_image]

احتباس ادرار به چه معنی است؟

در احتباس (بند آمدن) ادرار (urinary retention)، مثانه با وجود اینکه پر از ادرار است قادر به تخلیه ادرار نیست.

احتباس ادرار ممکن است حاد یا مزمن باشد. در نوع حاد، درد ناگهانی در اثر عدم تخلیه ادرار بروز می کند و در نوع مزمن، مقداری ادرار با اشکال و ناراحتی خارج می شود ولی تخلیه ادرار به طور کامل صورت نمی گیرد و در نتیجه ادرار بدون ایجاد درد، در مثانه جمع می شود. احتباس ادراری در آقایان شایع تر از خانم ها است.

علت ایجاد احتباس ادرار

شایع ترین علت ایجاد احتباس ادرار در آقایان، بزرگ شدن غده ی پروستات است. در خانم ها بزرگ شدن رحم در اوایل بارداری موجب وارد آمدن فشار بر پیشابراه و در نتیجه احتباس ادرار می شود. یبوست، سنگ یا تومور مثانه، آسیب دیدگی اعصاب مثانه (مثلاً در اثر بیماری ام اس، دیابت یا صدمات نخاعی) می توانند موجب احتباس ادرار شوند.

احتباس ادراری مزمن ممکن است در اثر مصرف داروهای مُدر و الکل یا به دنبال حضور در هوای سرد ایجاد شود و خود را به شکل حاد نشان دهد.

داروهای ضدافسردگی، ضد پارکینسون و داروهای ضد سرماخوردگی و ضد آنفلوانزا همگی ممکن است موجب احتباس ادراری حاد شوند.

درمان احتباس ادرار

در احتباس ادراری حاد باید با زدن سوند یا در صورت لزوم با واردن کردن سوزن از روی شکم (در قسمت بالای مثانه ی پر) به وسیله ی پزشک یا پرستار، مثانه تخلیه شود. سپس پزشک علت ایجاد احتباس ادرار را با معاینه و درخواست آزمایش های تشخیصی پیدا می کند و به درمان آن می پردازد. چنان چه احتباس ادراری در اثر آسیب های عصبی ایجاد شده باشد ممکن است استفاده از سوندهای دایمی (مثل سوند بادکنک دار فولی) یا سوند موقتی (مانند سوند نِلاتون) یا سوند فلزی ضرورت پیدا کند.

سونداژ مثانه باید در شرایط استریل انجام شود تا از ایجاد عفونت دستگاه ادراری پیشگیری به عمل آید. سوندهای دارای بادکنک، پس از عبور از پیشابراه (تحت بی حسی موضعی ناشی از ژل بی حسی مالیده شده بر روی سوند) وارد مثانه می شوند و سپس بادکنک کوچک انتهای آنها با تزریق مقداری هوا یا آب مقطر از طریق سرنگ، پر می شود تا در محل خود استقرار پیدا کند. انتهای بیرونی لوله ی سوند دایمی به کیسه ای متصل است که ادرار انتقال یافته از مثانه در آن جمع می شود.

عوارض احتباس ادرار

سنگ مثانه

سنگ مثانه تقریباً 80 درصد سنگ های مثانه از جنس کلسیم هستند و علت ایجاد آنها، متبلور شدن مواد زاید حاوی کلسیم در ادرار است.

منبع:کتاب راهنمای پزشکی خانواده- بیماری های کلیه و مجاری ادرار