[sbu_post_image]
برگشت ادرار
حالب وقتی وارد مثانه میشود عمودی وارد نمیشود با بلکه با شیب وارد میشود از زیر مخاط مثانه رد میشود بعدا یک دریچه روی آن باز میشود ، این مسیر حالب در زیر مخاط مثانه به اندازه ای باید باشدکه مانع برگشت ادرار به مثانه بشود . طول حالبی که زیر مخاط مثانه رد میشود تا دریچه ی حالب باز بشود باید 5 برابر قطر آن دریچه باشد . اگر این کمتر بشود درجاتی از برگشت پیدا میشود یعنی ناهنجاری اینجا است . ممکن است خیلی کم ، به اندازه ی قطر حالب باشد که باعث رفلاکس یا برگشت ادرار به مثانه میشود . این برگشت ادرار از دوران جنینی قابل تشخیص است و با سونوگرافی ، اگر مشخص شد که کلیه ها باد کرده ، یکی از شک ها رفلاکس است . لذا در دوران جنینی کاری نمی کنیم ، وقتی بدنیا آمد بعد از حدود یک ماه سونوگرافی را تکرار می کنیم . در این فاصله ی زمانی مرتب آزمایش ادرار می کنیم . آزمایش ادرار صرفا جهت عفونت ادرار است . اگر عفونت بود درمان را شروع می کنیم . دوباره سونوگرافی را تکرار می کنیم . بعضی از وقت ها این رفلاکس خودبخود خوب میشود . 50 درصد رفلاکس هایی که در دوران جنینی دیده میشود خوب می شود زیرا مسیرتکامل عضله های حاله ادامه پیدا می کند تا به تکامل نهایی خودش برسد که رفلاکس قطع می شود . اگر در آزمایش مشاهده شد رفلاکس ادرار ادامه دار است بعد از مثانه یک عکس رنگی گرفته میشود. وقتی تشخیص تایید شد ، باز درمان دارویی است و پیشگیری از عفونت است. در کنار این قضیه کلیه ها را هم بررسی می کنیم که آیا این رفلاکس به کلیه ها آسیب می رساند یا خیر . با رادیو ایزوتوپ یا اسکن رادیو ایزوتوپ که برای بیمار ضرری ندارد کلیه ها بررسی میشود . اگر دیدیم که رفلاکس دارد روی کلیه اثر می گذارد برای جراحی اقدام می شود .
عفونت مزمن كليه
پيلونفريت مزمن با ايجاد اسكار و آتروفي (كوچك شدن) كليه كه به نارسايي كليه ميانجامد، مشخص ميشود. و در صورتيكه عفونت حاد وجود نداشته باشد بيمار بدون علامت خواهد بود. و بعد از ايجاد نارسايي كليه ، علايم مربوط به آن و افزايش فشار خون ظاهر خواهد شد. اختلال زمينهاي (در ساختمان يا عملكرد) دستگاه ادراري باضافه عفونتهاي مكرر مسئول ايجاد پيلونفريت مزمن هستند و عواملي مانند ديابت ، سنگ كليه ، آسيب كليه ناشي از داروها نيز گاهي دخالت دارند.
تشخيص عفونت مزمن كليه
ممكن است آزمايش ادرار كاملا طبيعي باشد در صورتيكه عفونت فعال باشد و باكتري در ادرار وجود داشته باشد كشت مثبت ميشود. تشخيص با راديوگرافي ساده شكم و با ديدن كليههاي كوچك شده و حدود نامنظم كليه داده ميشود. همچنين در اوروگرافي وريدي ، اختلال در ترشح ماده حاجب وجود دارد و اسكار كليه مشاهده ميشود.
درمان عفونت كليه
درمان با سيپروفلوكساسين يا افلوكساسين و يا كوتريموكسازول صورت ميگيرد و پس از انجام آزمونهاي حساسيت ميكروب به اين داروها (آنتي بيوگرام) در صورت لزوم دارو عوض شده و درمان 10 تا 14 روز ادامه مييابد. در صورتي كه بيمار بدحال باشد در بيمارستان بستري شده و تزريق آنتيبيوتيك انجام ميشود.
و بعد از 5-3 روز آنتيبيوتيك خوراكي داده ميشود و تا 14 روز ادامه پيدا ميكند. اگر كشت خون بيمار مثبت باشد دوره درمان طولانيتر خواهد بود.
در صورت وجود آبسه كليه ، انسداد مسير ادراري و يا اختلال دستگاه ادراري اين عوامل بايد برطرف شود.
تخریب کلیه غیر قابل برگشت است. البته با شناسایی اختلال ساختمانی دستگاه ادراری و رفع آن و پیشگیری از عفونتهای مکرر میتوان از آسیب بیشتر کلیه جلوگیری کرد. در صورت موفق نبودن درمان طبی ، درمان به کمک جراحی و رفع اختلال زمینهای صورت میگیرد.درمان با سیپروفلوکساسین یا افلوکساسین و یا کوتریموکسازول صورت میگیرد و پس از انجام آزمونهای حساسیت میکروب به این داروها (آنتی بیوگرام) در صورت لزوم دارو عوض شده و درمان 10 تا 14 روز ادامه مییابد. در صورتی که بیمار بدحال باشد در بیمارستان بستری شده و تزریق آنتیبیوتیک انجام میشود. و بعد از 5-3 روز آنتیبیوتیک خوراکی داده میشود و تا 14 روز ادامه پیدا میکند. اگر کشت خون بیمار مثبت باشد دوره درمان طولانیتر خواهد بود.
در صورت وجود آبسه کلیه ، انسداد مسیر ادراری و یا اختلال دستگاه ادراری این عوامل باید برطرف شود.
درمان عفونتهای ادراری
درمان عفونتهای ادراری به صورت دارویی است. بیشتر مواقع با یک دوره کوتاه درمانی مشکل بیمار برطرف میشود. ولی در موارد عودکننده که دلیل مشخصی هم برای عود پیدا نمیکنیم، به درمان آنتیبیوتیک طولانیمدت نیاز است. گاه لازم میشود تا یک ماه،شش ماه یا حتی دو سال درمان ادامه یابد. حتی گاهی نیز درمان آنتیبیوتیک آنقدر ادامه مییابد که بیماری به درمان مقاوم میشود. در این حالت لازم است داروها تغییر کند.
عفونتهای ادراری به درمان نیاز دارد، ولی هر بیمار باید مواردی را رعایت کند؛ یعنی مصرف مایعات روزانه را بالا ببرد. بهتر است این مقدار شش تا هشت لیوان باشد. عصاره زغال اخته مانع پیوستن باکتریها به دیواره مثانه میشود و اگر به طور مکرر مصرف شود، احتمال عود را کاهش خواهد داد.
البته این عصارهها به صورت قرصهای خوراکی در داروخانهها وجود دارند. بسیاری از بیماران برای رهایی از عود مکرر ممکن است با مواد ضدعفونیکننده مجاری را شستوشو دهند که این کار به هیچ وجه توصیه نمیشود، زیرا ممکن است باعث تحریک بشود. بنابراین توصیه میکنیم همه کسانی که مبتلا به هر نوع عفونت ادراری هستند چه ساده و چه عودکننده به پزشک مراجعه کنند تا درمان مناسبی برایشان اتخاذ شود.
منبع : متخصص اورولوژی تهران
