[sbu_post_image]
تشخیص بی اختیاری ادرار
روش های تشخیص بی اختیاری ادرار عبارتند از:معاینه ی فیزیکی، نوار مغزی(EEG )، نوار عضله(EMG )، سونوگرافی، آزمایش های اورودینامیک( که توانایی مثانه برای نگهداری ادرار و تخلیه یکنواخت و کامل آن و مکانیسم کنترل اسفنکترمثانه را مشخص می کنند)، تعیین مقدار باقی مانده ادرار در مثانه پس از ادرار کردن، تست استرس( که با سرفه شدید در حالت ارام بدن و بررسی خارج شدن ادرار در اثر سرفه انجام می شود)، آزمایش کامل ادرار( برای تشخیص عفونت، سنگ های ادراری یا سایر عوامل ایجادکننده بی اختیاری)،آزمایش خون، سونوگرافی،سیستوسکوپی.
بی اختیاری ادرار سرریز
بی اختیاری ادرار ناشی از سرریز ادرار(overflow incontinence )، در مواردی ایجاد می شود که مثانه پرادرار شده است.
علت بی اختیاری ادرار سرریز
ضعف عضلات مثانه یا انسداد پیشابراه می توانند منجربه این نوع بی اختیاری ادراری شوند. آسیب عصبی ناشی از دیابت یا بیماری های دیگر باعث ضعف عضلات مثانه و تومورها و سنگ های ادراری موجب انسداد پیشابراه می شوند. این نوع بی اختیاری ادرار در خانم ها نادر است. معمولاً ادرار خارج شده در این نوع بی اختیاری، حجم کمی دارد. در خانم ها اغلب بی اختیاری استرس و فوریتی همراه با هم روی می دهند که به آن«بی اختیاری مختلط» گفته می شود.
بی اختیاری زودگذر
بی اختیاری زودگذر(transientincontinence)از انواع بی اختیاری موقت است و در اثر مصرف داروها، عفونت های دستگاه ادراری، اختلال روانی،کاهش تحرک، و تراکم مدفوع(یبوست شدید) ایجاد می شود.
بی اختیاری ادرار کامل
در بی اختیاری ادرار کامل(incontinencetotal) که در اثر اختلالات عصبی مانند بیماری الزایمر، صدمه نخاع یا آسیب اعصاب مثانه به دنبال جراحی لگن روی میدهد، هیچ نوع کنترلی بر مثانه وجود ندارد.
بزرگی خوش خیم پروستات
بزرگی خوش خیم پروستات در آقایان، برداشتن کامل پروستات با عمل جراحی و رادیو تراپی خارجی پروستات، مشکلات عصبی(مانند آسیب اعصاب مثانه در اثر دیابت، سکته مغزی، بیماری پارکینسون، ام اس و مثانه بیش فعال) از علل ایجاد بی اختیاری ادرار در آقایان هستند.
بی اختیاری استرس
شایع ترین نوع بی اختیاری ادرار است و به صورت نشت ادرار در هنگام ورزش و فعالیت بدنی، سرفه، عطسه، خنده ف بلند کردن اجسام سنگین یا سایر حرکات بدنی که موجب فشار بر مثانه می شوند، تظاهر می یابد.**بی اختیاری عملکردی – نشت ادرار در اثر وجود مشکل برای رسیدن به موقع به توالت به دلیل وجود بیماری های جسمی مانند التهاب مفاصل است.**بی اختیاری ناشی از بیش ازحد بودن حجم ادرار – به نشت ادرار به دلیل بیشتر بودن ادرارموجود در مثانه از گنجایش آن گفته می شود.
درمان بی اختیاری ادرار
– بسیاری از زنان دچار بی اختیاری ادرار خفیف می توانند با نوشیدن کم مایعات، بی اختیاری خود را کنترل کنند.
– نصف لیوانتان را پر کنید و از نوشیدن قهوه، چای و نوشیدنی های دارای کافئین خودداری کنید. نوشیدنی های دارای کافئین، ادرارآور می باشند.
– به طور مرتب و هر 2 تا 4 ساعت یک بار و یا حتی در صورتی که احساس نمی کنید که باید به دستشویی بروید، مثانه خود را خالی کنید.
درمان بی اختیاری ادرار به وسیله پزشک متخصص و بر اساس موارد زیر انجام می شود:* سن بیمار، وضعیت سلامتی کلی و سابقه پزشکی وی. * میزان گسترش بیماری.* تحمل بیمار نسبت به داروهای خاص و اعمال جراحی یا سایر درمان های لازم.* انتظارات درباره سیر بیماری.* اولویت های مورد نظر بیماری.
درمان شامل موارد زیر است:روش های رفتاری خاص(شامل ورزش عضلات لگن، بیوفیدبک و آموزش مثانه) – *استفاده از داروها – * جراحی(در صورتی که بی اختیاری ناشی از مشکلات ساختمانی مانند غلط بودن نحوه قرارگیری مثانه یا انسداد باشد) – * محدودیت رزیم غذایی( مانند حذف مصرف قهوه، سودا و چای و / یا الکل).
عوارض بی اختیاری ادرار
بی اختیاری ادرار می تواند خسارات قابل توجهی را از نظر روحی بر جای بگذارد.محققان نشان دادند که زنان دچار بی اختیاری ادرار از کمبود اعتماد بنفس، کاهش تمایلات جنسی و افسردگی شدید رنج می برند.ترس از بی اختیاری، ممکن است فرد را به انزوای اجتماعی بکشاند.بسیاری از زنان دچار بی اختیاری ادرار خفیف می توانند با نوشیدن کم مایعات، بی اختیاری خود را کنترل کنند.
تشخیص
ابتدا باید نوع بی اختیاری را تشخیص داد. یکی از راه های نشان دهنده بی اختیاری ادرار ناشی از فشار این است که پزشک از شما می خواهد که بایستید و سرفه کنید.پزشک، داروهای مصرفی شما را می پرسد و برای بررسی عفونت ادرار، نمونه ادرار شما را آزمایش می کند.پزشک از شما می خواهد که در یک دفتر یادداشت کنید که چقدر مایعات می نوشید، چقدر ادرار می کنید و چند بار ناگهان ادرار از بدن شما خارج می شود.
– سونوگرافی نشاندهنده آن است که در هنگام ادرار کردن، سرفه کردن و یا دیگر فعالیت ها، چگونه مثانه و پیشابراه تغییر وضعیت می دهند.
– آزمایش پد نشان می دهد که چقدر ادرار در طول روز از بدن شما خارج می شود.
– آزمایش استرس مثانه کمک به بررسی بی اختیاری ناشی از فشار می کند.
– کیستومتری، فشار مثانه را اندازه گیری می کند و کمک به تشخیص بی اختیاری ادرار تحریک پذیر (اصراری) می کند.
– بررسی مشکلاتی که با روش های تصویربرداری دیگر قابل ممکن نیست، با استفاده از MRI امکان پذیر می باشد.
داروهایی که بی اختیاری را بدتر می کنند
– در زنان داروهای خاص فشار خون، باعث شل شدن عضلات مثانه می شوند و باعث بی اختیاری ادرار ناشی از فشار می گردند.
– برخی از داروهای ضد افسردگی ممکن است بی اختیاری را تسکین دهند، اما برخی دیگر از این داروها، این بیماری را بدتر می کنند.
– دیورتیک ها و یا داروهای ادرارآور می توانند انواع بی اختیاری ها را تشدید کنند.
منبع : پزشک بی اختیاری ادرار تهران ، کتاب راهنمای پزشکی خانواده- بیماری های کلیه و مجاری ادرار