هماچوری به معنای وجود خون در ادرار است. هماچوری میکروسکوپیک به این معنا است که خون موجود در ادرار فقط هنگام آزمایش ادرار در زیر میکروسکوپ دیده میشود، در حالی که هماچوری آشکار به این معناست که وجود خون در ادرار به اندازهای است که با چشم غیر مسلح نیز میتوان آن را دید.از آن جایی که ادرار خونی به وسیله یکی از اعضای دخیل در تولید یا انتقال ادرار ایجاد میشود، ارزیابی هماچوری به بررسی کل دستگاه ادراری نیاز دارد.اعضای سیستم ادراری عبارتند از کلیهها، میزنای (لولهای که ادرار را از کلیهها به مثانه میآورد)، مثانه، پروستات و میزراه (لولهای که ادرار را به خارج از مثانه هدایت میکند).
باید تاکید شود که حتی بروز یک هماچوری منفرد به ارزیابی نیاز دارد، حتی اگر خود به خود برطرف شود.
عوامل ایجاد ادرار خونی
عوامل متعددی میتوانند سبب بروز خون در ادرار شوند. این عوامل از سرطانها، سنگها یا ضربه شروع میشود و تا عفونتهای باکتریایی و ویروسی، التهابات غیراختصاصی کلیه، دارو و بزرگ شدن خوش خیم پروستات ادامه مییابند. در مواردی نیز علت کشف نمیشود که معمولا این موارد خطرناک نیست. گاهی اوقات نیز ورزش علت وجود خون در ادرار است.
در بسیاری از موارد وجود خون در ادرار تنها علامت بیماری زمینهای است، اما گاهی نیز ممکن است علایم دیگری نظیر درد شکمی، کاهش شدت ادرار، تاخیر در ادرار ناکامل، تب، ادرار مکرر، درد در حین ادرار و تمایل شدید به ادرار کردن وجود داشته باشد.
دلیل اصلی بررسیهای پزشکی در هماچوری، اثبات یک علت خاص نیست، بلکه رد یک مشکل جدی مثل وجود تومور است
عوامل ظاهر شدن خون در ادرار
عادت ماهانه، ورزش بیش از حد، فعالیت جنسی، بیماریهای ویروسی، ضربه و عفونت همگی می توانند سبب ظاهر شدن خون در ادرار گردند. علل خطیر تر وجود خون در ادرار عبارتند از:
• سرطان کلیه و مثانه
• وجود التهاب در کلیه، مثانه، مجرا و پروستات
• بیماری پلی کیستیک کلیه که در آن هر دو کلیه پر از کیستهای متعدد است و نباید آنرا با کیست ساده کلیه اشتباه کرد. آن یک بیماری ارثی است که هر دو کلیه کیستهای پر از مایع به شکل خوشه انگور دارند. این بیماری معمولا در دهه 50 زندگی به نارسائی کلیه منجر می شود.
• لخته های خون
• بیماریهائی که سبب اختلال انعقادی می شوند مثل هموفیلی
• کم خونی داسی شکل که در آن گلبولهای قرمز به شکل داس در می آیند. این بیماری بیشتر در استانهای جنوبی کشور دیده می شود.
یکی از علل نسبتا شایع وجود خون در ادرار که گاها سبب خونریزی شدید نیز می شود، مصرف داروهای ضد انعقادی مثل وارفارین، هپارین و آسپرین می باشد.
درمان ادرار خونی (هماچوری)
کنترل ادرار خونی به علت زمینهای آن بستگی دارد. در بسیاری از موارد، علت کشف نمیشود که خوشبختانه به دلیل عدم وجود یک مشکل خطرناک است. به خاطر داشته باشید که دلیل اصلی بررسیهای پزشکی در هماچوری اثبات یک علت خاص نیست، بلکه رد یک مشکل جدی است. اگر هیچ علتی برای هماچوری پیدا نشود، ادرار باید به صورت سالانه کنترل گردد تا اطمینان حاصل شود که هیچ تغییراتی رخ نداده است.
البته اگر “هماچوری” آشکار عود کرد، ارزیابی دوباره ممکن است ضروری باشد و باید با پزشک مشورت کرد. یک آزمون خونی به منظور کنترل عملکرد کلیه و کنترل فشار خون نیز باید انجام شود. مردان بالای پنجاه سال باید به منظور غربالگری سرطان پروستات، سالانه آزمون PSA یا آنتی ژن اختصاصی پروستات را انجام دهند.
بررسی بیشتر برای درمان هماچوری به نتایج بررسیهای ذکر شده قبلی و علت واقعی هماچوری بستگی دارد. اورولوژیستی که این آزمایش را انجام میدهد، هر گونه درمان یا ارزیابی ضروری بیشتر را درخواست میکند.
