[sbu_post_image]
غذا و سنگ کلیه
سبوس سرشار از فیبر است و خوردن آن به دفع کلسیم موجود در ادرار و کاهش خطر ابتلا به سنگ کلیه می انجامد. مصرف روزانه یک کاسه سبوس، حدود 8 میلی گرم فیبر به بدن می رساند.
هندوانه به دلیل ترکیباتی از قبیل کلسیم، منیزیم، فسفات و کربوهیدرات، سنگ های کلیوی را درمان می کند. پتاسیمی که در هندوانه وجود دارد، با تنظیم و حفظ متعادل مقدار اسید موجود ادرار، در حفظ سلامت کلیه ها موثر است. علاوه بر مواد مغذی فراوانی که این میوه دارد، حاوی مقادیر زیادی آب است که باعث دفع سنگ کلیه می شود. مصرف مداوم هندوانه نه تنها باعث دفع سنگ، بلکه مانع از تشکیل آن در کلیه ها می شود.
با تمام روش های درمانی که اشاره کردیم، پزشکان متخصص ارولوژی توصیه می کنند در صورت مشاهده علائم سنگ کلیه یا دردهای مشابه، در اولین فرصت به پزشک متخصص ارولوژی مراجعه کنند. روش های خانگی در کنار شیوه های درمان پزشکی می توانند فرصت مغتنمی برای بهبود هر چه سریع تر بیماری بوده و به دفع سنگ های کلیوی کمک کنند.
سنگ هایی که در اثر عفونت دستگاه ادرای ایجاد می شوند، شیوع کمتری دارند. به این نوع سنگ های کلیه، سنگ های ناشی از عفونت گفته می شود.* سنگ های از جنس اسید اوریک ناشایع تر هستند.سنگ های سیستینی به ندرت دیده می شوند.
ممکن است سنگ ها در حالب قرار داشته باشند که در این صورت به آنها سنگ حالب(ureterolithiasis ) هم گفته می شود ولی در مجموع برای ساده تر شدن کار، سنگ های واقع در تمام قسمت های دستگاه ادراری را«سنگ کلیه» می نامند.
سنگ کلیه با سنگ کیسه صفرا ارتباطی ندارد و احتمال وجود سنگ کلیه در فرد مبتلا به سنگ کیسه صفرا افزایش نمی یابد.* احتمال ابتلا به سنگ کلیه در آقایان از 40 تا 70 سالگی افزایش می یابد و در خانم ها میزان احتمال ایجاد سنگ کلیه در سال های دهه پنجم زندگی به حداکثر می رسد.
با این که ممکن است خوردن بعضی از غذاها احتمال تشکیل سنگ کلیه در افراد مستعد را افزایش دهد ولی در افراد غیرمستعد غذاها باعث ایجاد سنگ نمی شوند.* در فرد دارای سابقه خانوادگی ابتلا به سنگ کلیه، احتمال ایجاد سنگ بیشتر است. همچنین عفونت های دستگاه ادراری، اختلالات کلیوی( مانند بیماری های کیستی کلیه) و بعضی بیماری های متابولیک مانند پرکاری غده پاراتیرویید با تشکیل سنگ کلیه در ارتباط هستند.
نکته*بیش از 70% افراد مبتلا به بیماری ارثی نادر، اسیدوزتوبلرکلیوی»(اسیدوز لوله ای) دچار سنگ کلیه می شوند.
سیستینوری(اختلال ارثی دفع بیش از حد و دایمی اسید آمینه سیستین در ادرار، در اثر اختلال بازجذب لوله ای کلیه)و هیپراُگزالوری(دفع مقدار زیاد اُگزالات در ادرار)، دو اختلال نادر متابولیک ارثی هستند که اغلب موجب بروز سنگ کلیه می شوند.* ازدیاد کلسیم در ادرار(هیپرکلسیوری) اختلالی ارثی است و در بیش از نیمی از افرادمبتلا به سنگ کلیه، عامل ایجاد سنگ به شمار می آید. کلسیم جذب شده از غذاها از طریق ادرار دفع می شود.
بالابودن مقدار کلسیم در ادرار موجب کریستال های اگزالات کلسیم یا فسفات کلسیم در کلیه ها و دستگاه ادراری می شود.* سایر علل بروز سنگ کلیه عبارتند از:افزایش اسیداوریک ادرار که نوعی اختلال متابولیسم اسیداوریک است. نقرس، مصرف مقدار بیش از حد ویتامینD ، عفونت های مجاری ادرار و انسداد مجاری ادرار.* سنگ های اُگزالاتی ممکن است در افراد مبتلا به التهاب مزمن روده یا افرادی که تحت عمل جراحی بای پَس روده قرار گرفته اند نیز ایجاد شوند.
درمان با آب سنگ ادراری
نقش پیشگیری و درمان با آب (آب درمانی) در بیماری سنگ دستگاه ادراری چیست؟ با قاطعیت می توان گفت مصرف آب به مقدار زیاد یک راه حل مناسب جهت پیشگیری و درمان است که به همراه رژیم غذایی و درمان های لازم دیگر باید اجرا شود. مصرف زیاد آب و مایعات باعث زیاد شدن ادرار و رقیق شدن آن و به حرکت در آمدن رسوبات و سنگ های کوچک و دفع خود به خودی آنها می شود و از رشد سریع سنگ ها نیز جلوگیری می کند. آب درمانی زمانی مفید خواهد بود که به درستی در طول شبانه روز و به مدت چندین سال انجام شود. برای این کار باید روزانه حدود 2 تا 3 لیتر (حدود 8 لیوان) آب مصرف شود و قبل از خواب نیز باید به میزان کافی آب نوشیده شود تا ادرار، رقیق بودن خود را در طول شب حفظ نماید. آب درمانی زمانی موفق است که وزن مخصوص ادرار کمتر از 1018 باشد (وزن مخصوص ادرار با آزمایش ادرار توسط آزمایشگاه مشخص می شود). افزایش حجم ادرار تا 5/2 لیتر در روز به میزان 50 درصد باعث کاهش وقوع مجدد سنگ سازی می شود. مناسب ترین مایعی که برای این منظور مورد استفاده قرار می گیرد آب معدنی است که باید از نظر ترکیبات واقعی و اثر بالینی آزمایش شده باشد. چنانچه تهیه آب معدنی به دلایلی مقدر نباشد می توان از آب آشامیدنی شهر استفاده کرد. بیماران مبتلا به ناراحتی های قلبی، فشار خون بالا و انسداد راه های ادراری، تنها به دستور پزشک معالج خود مجاز به انجام آب درمانی هستند.
-مصرف روزانه حدود ۳ لیتر مایعات و عمدتاً آب خالص
-اجتناب از مصرف شیر و فرآورده های لبنی در صورتی که سنگ کلیه از نوع کلسیمی ـ فسفری باشد.
-خودداری از شرایطی که با تعریق بیش از حد همراه است .
غذاهای حاوی ویتامین D اضافی و نیز بعضی آنتی اسیدهای حاوی کلسیم در افراد مبتلا به سنگ های کلسیمی نباید مصرف شوند.* افراد دارای ادرار بسیار اسیدی باید از خوردن زیادگوشت، ماهی و مرغ پرهیز نمایند زیرا این غذاها مقدار اسید ادرار را افزایش میدهند.* برای جلوگیری از ایجاد سنگ های سیستینی خوردن بیش از 4 لیتر آب در 24 ساعت توصیه می شود.نیم این مقدار باید در طول شب خورده شود.
داروی آلوپورینول از ایجاد سنگ های اسیداوریکی و بعضی داروهای مُدرّ(مثل هیدروکلروتیازید) از به وجود آمدن سنگ های کلسیمی پیشگیری میکنند. چنانچه نتوان با مصرف مایعات زیاد از ایجاد سنگ های سیستینی پیشگیری کرد ممکن است از داروهای کاهش دهنده مقدار سیستین در ادرار (مانندCuprimineیاThiola ) استفاده شود. اگر نتوان سنگ های عفونی را خارج نمود دارویی به نام اسید استو هیدروگزامیک(AHA ) تجویز می شود. این دارو را همراه با داروهای آنتی بیوتیک دراز مدت برای پیشگیری از عفونت های ادراری به کار می برند. گاهی درمان سنگ های کلیوی ناشی از پرکاری غددپاراتیرویید، برداشتن غدد مزبور با استفاده از عمل جراحی است. در اکثر موارد، فقط یکی از 4 غده ی پاراتیرویید را که بزرگ شده است خارج می کنند.
منبع : متخصص کلیه تهران
