امروزه مردم به بيرون زدگي کشاله ران فتق يا باد فتق مي گويند . نکته اينجاست که فتق ممکن است در هرجايي از بدن ايجاد شود . در واقع به جابجايي اعضاي بدن از جايگاه طبيعي خود فتق گفته مي شود.
فتق ها جدار شکم ، فتق هاي روده اي يا فتق مغزي نيز وجود دارد اما بيشتر مردم فتقهاي کشاله ران و ناف را بيشتر مي شناسند. فتق هاي جدار شکم انواع مختلف و علل مختلفي دارد .شايع ترين فتق جدار شکم فتق اينگوينال يا مغبني (کشاله ران) مي باشد که بيشتر در سمت راست ديده مي شود.
انواع فتق
اصولا فتق هاي جدار شکم علل مختلفي دارند ولي به 2 گروه مادرزادي و اکتسابي تقسيم مي شوند .
فتق مادرزادي
که بيشتر به علت نقص ژنتيکي در تشکيل سير آناتوميکي بيضه ها مي باشدو در کودکان حتي موقع تولد ديده مي شود و حتي ممکن است حاوي مايع نيز باشد.
فتق اکتسابي
بيشتر در سنين بالاتر ديده مي شود و از علل آن سيگار، فعاليت سنگين، مشکلات ريوي و سرفه هاي مزمن، مشکلات عضلاني، سابقه جراحي هاي ناحيه و ….. مي باشد. البته فتق هايي که در سنين جواني ايجاد مي شود نيز ممکن است علت مادرزاي داشته باشد.
کلا در فتق ها مسئله مهمي که بايد در نظر گرفته شود آن است که محتوي فتق شامل چه ارگانها و عناصري مي باشد. فتق هاي جدار شکم بيشتر شامل ارگانها ي داخل شکم و روده ها و امنتوم ها( چادورينه) مي باشد و بايد به آن دقت کرد. فرقي ندارد که فتق به چه دليل ايجاد شده باشد بلکه بايد در هر صورت تحت جراحي قرار گيرد.
علائمي که فتق ها ايجاد مي کنند بيشتر خود را به شکل توده در ناف و يا کشاله ران نشان مي دهند که اندازه هاي مختلفي دارد. در موارد فتق نافي توده اي گرد از وسط ناف خارج مي شود که مي تواند از اندازه يک گردو تا اندازه يک توپ فوتبال باشد که بستگي به مراحل فتق و نقص جدار شکم دارد.
از نظر آناتوميکي جدار شکم از لايه هاي مختلف تشکيل شده که کاملا محکم و روي هم مي باشند .نقص اين جداره ها به دلايلي که گفته شدباعث مي شود که اين احشاء شکمي به علت فشار داخل شکمي خارج شده و توسط پوست روي آن پوشيده و خود را بصورت توده نمايان کنند.
علامت ديگر درد است ، درد مسله مهمي است که بايد به آن دقت کرد. اصولا فتق ها تابع وضعيت بيمار کوچک و بزرگ و داخل و خارج مي شوند. در هنگام سرفه يا زور زدن بيرون زده و هنگام خوابيدن داخل مي رود. بيشتر بيماران موقع ايستادن زياد دچار درد مبهم کشاله ران مي شوند که به علت فشار فتق مي باشد.
روش تشخيص فتق از نظر پزشکان
حتي در عصر کاربرد تکنولوژي‌هاي پيشرفته در پزشکي نيز تشخيص فتق کشاله ران اصولا به معاينه طبي دقيق بستگي دارد. اغلب پزشکان از بيماران مي‌خواهند براي معاينه فتق بايستند. پزشک ابتدا به کشاله ران و کيسه بيضه نگاه و بعد برجستگي ايجاد شده در اين نواحي را لمس مي‌کند. فتق مغبني به دو صورت ممكن است بروز كند:
1. فتق مستقيم معمولا يک برجستگي بيضي‌شکل نزديک به استخوان عانه (در بخش جلويي ميانه لگن) ايجاد مي‌کند.
2. فتق غيرمستقيم ممکن است توده‌ا‌ي ايجاد کند که به سمت کيسه بيضه به پايين کشيده شده يا درون کيسه بيضه قرار گرفته است.
اگر ايستادن و نيروي جاذبه نتواند باعث بيرون‌زدگي فتق و تشخيص آن شود، پزشک انگشتش را در پايه کيسه بيضه قرار مي‌دهد و از بيمار مي‌خواهد سرفه کند يا زور بزند. اين کار باعث افزايش فشار درون شکم مي‌شود و محتويات شکم از منفذ بازمانده بيرون خواهند زد و به انگشت پزشک ضربه مي‌زنند.
گرچه يک معاينه جسمي ساده اغلب فتق‌ها را شناسايي مي‌کند، اما روش‌هاي تشخيص ديگر هم ممکن است کمک‌کننده باشد؛ به خصوص معاينه با سونوگرافي گاهي به پزشک کمک مي‌کند فتقي را که هنوز در مراحل اوليه قرار دارد و باعث ناراحتي بيمار مي‌شود اما برجستگي ايجاد نمي‌کند، تشخيص دهد.
سونوگرافي همچنين ممکن است ساير عوارض که ممکن است شبيه فتق جلوه کنند، مانند بزرگي گره‌هاي لنفاوي، وجود مايع در کيسه بيضه (هيدروسل)، کيست‌ها و التهاب اپيديديم (لوله دراز و باريکي که اسپرم را از بيضه‌ها خارج مي‌کند)، چرخش بيضه (تورشن که يک اورژانس اورولوژي است) و سرطان بيضه را تشخيص دهد .
