مثانه نوروژنيک به چه معنا است؟
neurogenic bladder
مثانه نوروژنيک يعني مثانه عصبي. احتمالا مي دانيد که سيستم عصبي خودکار در بدن ما مثانه و مجاري ادراري را عصب دهي مي کند و اين اعصاب در احساس پُر شدن مثانه، احساس نياز به دفع ادرار و کمک به تخليه ادرار نقش اصلي دارند؛ اما شايد ندانيد که به مرور زمان، بيماري ديابت مي تواند روي سيستم عصبي خودکار تاثير بگذارد و کار اين سيستم را مختل کند.
در اوايل با به وجود آمدن اختلال در کار اين سيستم، فرد احساس مي کند ادرار کمتري دارد، يعني با اين که مثانه اش پُر است چون اين حس او کمتر شده براي تخليه ادرار ديرتر مي رود. کم کم با پيشرفت اختلال در کار اعصاب، تخليه مثانه هم دچار مشکل مي شود، يعني عضلات مثانه به خوبي نمي توانند منقبض شوند و ادرار را خالي کنند، در نتيجه مقداري از ادرار در مثانه باقي مي ماند.
باقي مانده ادرار در مثانه به افزايش احتمال عفونت ادراري منجر مي شود.
ديابت با مختل کردن کار اعصاب مثانه باعث مي شود تخليه ادرار مختل شود و به تدريج ادرار زيادتري در مثانه بماند و حجم مثانه افزايش يابد.
فرد ديابتي در اين حالت دچار بي اختياري ادرار مي شود چون مثانه پُر شده به صورت سرريز ادرار را نشت مي دهد، بدون آن که فرد احساس کند مثانه اش پُر است و يا براي تخليه ادرار مراجعه کند.
براي پيشگيري از مختل شدن سيستم عصبي اين منطقه توصيه مي شود افراد ديابتي قند خون شان را تحت کنترل دقيق بگيرند.
اگر شما از نظر فشارخون، افزايش چربي هاي خون و قند کنترل هاي لازم را داشته باشيد، انتظار نداريم عوارض جدي روي سيستم ادراري و قسمت اعصاب خودکار ايجاد شود.
وقتي سيستم عصبي خودکار مثانه خراب شود، مثانه سلامت خود را از دست مي دهد و عملا ماهيچه آن قدرت انقباضي براي تخليه ادرار ندارد، حتي وقتي پُر شده و منبسط مي شود به دليل خرابي اعصاب آن منطقه، پيام پُر شدن را به مغز مخابره نمي کند و شما براي تخليه مثانه مراجعه نمي کنيد و لذا کمتر به دست شويي مي رويد، در حالي که مثانه تان پُر است و بي اختيار ادرار مي کنيد.
احتمال عفونت ادراري نيز در اين حالت افزايش مي يابد و انواع عفونت هاي ادراري، چه عفونت مثانه، چه کليه و چه آبسه هاي کليوي در فرد ديده مي شود.
در مراحل اوليه اي که فرد ديابتي با اختلال سيستم عصبي مثانه مواجه است با يک سري آموزش ها و برنامه خاص به او کمک مي کنند؛
* براي مثال، مي گويند هر 3 يا 4 ساعت يک بار حتي اگر احساس ادرار نداريد، به دست شويي برويد و با تحريک قسمت هاي تحتاني شکم، مثانه را وادار به تخليه کنيد.
* به اين افراد يک سري دارو هم مي دهند تا انقباضات عضلاني مثانه اش را تقويت کند.
دقت کنيد با پيشرفت مشکل، حتي به جايي مي رسيم که مثانه عملا کارايي ندارد و بيمار با سونداژ متناوب هر 4 تا 6 ساعت يک بار بايد ادرارش را تخليه کند.
پيشگيري از اين مشکل و کنترل قند خون منطقي ترين و آسان ترين روش است.
منبع: تبیان