مرحله بندی و درمان سرطان بیضه

[sbu_post_image]

مرحله بندی سرطان بیضه

از روش مرحله بندی برای تشخیص این که آیا سرطان به خارج از بیضه ها گسترش دارد(متاستاز) استفاده می شود.
·  مرحلۀ I  سرطان بیضه محدود به بیضه ها است.
·  مرحلۀ II  سرطان بیضه به غده های لنفاوی رتروپریتوئن (در شکم) گسترش پیدا کرده است (متاستاز داده است ).
·  مرحلۀ III  سرطان بیضه به سایر ارگان های بدن تهاجم کرده است.
از آزمایش خون و روش های تصویر برداری (مثل سی تی اسکن) برای مرحله بندی استفاده می شود.

افراد مبتلا به هر یک از مرحله های I،II و III سرطان بیضه ،بر اساس مرحله و نوعِ تومور، در گروه های پیش آگهی مختلفِ خوب، متوسط و ضعیف طبقه بندی می شوند. مردانی که در مرحلۀ I هستند، پیش آگهی بسیار خوبی دارند و در این سیستم طبقه بندی قرار نمی گیرند.
بعد از برداشت بیضه از طریق کشاله ران (Radical inguinal orchiectomy) ، درمان بیضه بر اساس نوع تومور )سمینوما یا غیر سمینوما (NSGST)(، مرحلۀ بیماری و پیش آگهی انجام می شود.
تمام مردانی که مبتلا به سمینوما هستند در گروه پیش آگهی خوب یا متوسط طبقه بتدی می شوند. کسانی که NSGCT دارند را می توان بنا بر مرحلۀ بیماریشان در هرگروه پیش آگهی خوب، متوسط و ضعیف قرار داد.
·  پیش آگهی خوب  در مردان مبتلا به سمینوما اگر تومور به سایر ارگان ها غیر از ریه ها متاستاز نداده باشد و اگر میزان AFP در خون نرمال باشد، پیش آگهی خوب است. در بیماران مبتلا بهNSGCT ، اگر تومور فقط در بیضه ها ، یا در خلف صفاق در شکم باشد ، به سایر ارگان ها غیر از ریه متاستاز نداده باشد و نشانگرهای تومور در خون کمی بالا رفته باشد ، پیش آگهی بیماری خوب است.
·  پیش آگهی متوسط  در بیمارانی که سمینوما دارند اگر تومور به ارگان های دیگر غیر از ریه ها متاستاز داده باشد و میزان AFP خونشان نرمال است ، پیش آگهی متوسط است.
در بیماران مبتلا به NSGST وقتی پیش آگهی متوسط است که تومور فقط در یکی از بیضه ها یا ناحیۀ خارج یا خلف صفاق در شکم باشد ، اگر تومور به ارگانی غیر از ریه ها متاستاز نداده باشد و اگر نشانگرهای تومور به صورت چشمگیری افزایش نیافته باشد.
·  پیش آگهی ضعیف  افرادی که مبتلا به NSGCT هستند زمانی در گروه پیش آگهی ضعیف قرار می گیرند که توموروسط قفسۀ سینه بین ریه ها (مدیاستن) بروز کرده باشد ، به سایر ارگان ها غیر از ریه گسترش داده باشد یا یکی از نشانگرهای تومور به میزان قابل توجهی افزایش پیدا کرده باشد.
حدود نیمی از بیمارانی که پیش آگهی بدی دارند با استفاده از درمان های سخت معالجه می شوند.

درمان سرطان بیضه

درمان در هر دو نوع سمینوما و NSGCT ، جراحی و برداشت بیضۀ مبتلا می باشد؛ به این جراحی برداشت بیضه از کشالۀ ران (Radical inguinal orchiectomy) می گویند.
نیاز به درمان های بعدی به نوع سرطان ، مرحلۀ آن و پیش آگهی بستگی دارد.برای افزایش شانس درمان سرطان، معمولاً از شیمی درمانی و رادیوتراپی همراه با جراحی استفاده می کنند.

برداشت بیضه از کشالۀ ران (Radical inguinal orchiectomy)

این عمل برای تشخیص لازم است و اولین قدم درمانی محسوب می شود. در طول جراحی، کل بیضه برداشته می شود تا از خطر پخش تومور داخل اسکروتوم جلوگیری شود.بعد از آن بافت بیضه زیر میکروسکوپ بررسی می شود.

درمان سرطان بیضه با شیمی درمانی

شیمی درمانی چیست ؟ شیمی درمانی به استفاده از داروهایی  گفته می شود که رشد سلول های سرطانی را متوقف یا کند می کنند. شیمی درمانی با تأثیر روی توانایی سلول هایی که رشد بالایی دارند (مثل سلول های سرطانی) مانع از تقسیم یا تولید آن ها می شود. چون بیشتر سلول های یک فرد بالغ رشد سریعی ندارند تحت تأثیر این درمان قرار نمی گیرند. هر چند سلول های مغز استخوان (جایی که سلول های خونی تولید می شود)، فولیکول مو و پوشش دستکاه گوارشی در حال رشد هستند. عوارض جانبی داروهای شیمی درمانی به اثرات این داروها روی بافت های سالم بر می گردد.
بیشتر داروها به صورت درون وریدی داده می شوند .  این داروها معمولاً روزانه مصرف نمی شوند، بلکه متناوباً به صورت دوره ای تجویز می شوند. یک دوره شیمی درمانی به زمانی که دارو داده می شود و زمانی که طول می کشد تا بدن بهبود پیدا کند گفته می شود. به عنوان مثال در یک رژیم معمول شیمی درمانی، یک ساعت برای تزریق درون وریدی چند داروی شیمی درمانی طول می کشد و این دارو هر سه هفته یکبار به بیمار تزریق می شود، این سه هفته یک دورۀ درمانی است. اگر این رژیم به مدت سه ماه تکرارشود، 4 دورۀ شیمی درمانی به بیمار داده شده است.
شیمی درمانی تکمیلی( ادجونت )  اصطلاح درمان تکمیلی  یا ادجونت به درمان ضد سرطانی که بعد از جراحی به منظور از بین بردن باقی مانده های سلول های تومورال در بدن (میکرومتاستازها) انجام می شود ، گفته می شود. درمان تکمیلی شانس عود سرطان را کاهش و شانس بقا بیمار را افزایش می دهد. درنتیجه درمان تکمیلی نقش مهمی را در طول درمان ایفا می کند.
شیمی درمانی در سرطان بیضه   شیمی درمانی گاهی به افرادی که سرطانشان در مراحل پایین است داده می شود. مردانی که در مراحل بالای سرطان قرار دارند و کسانی که بعد از رادیوتراپی(پرتودرمانی) عود مجدد بیماری را داشته اند، معمولاً تحت  دو دوره شیمی درمانی قرار می گیرند.

درمان سرطان بیضه با جراحی

شایعترین ناحیه گسترش سرطان بیضه غده های لنفاوی خلف  صفاق در ناحیه شکم (که به آنها گره های لنفاوی رتروپریتوئن می گویند) می باشد. گاهی برای بیمار، جراحی و برداشتن این غدد لنفاوی توصیه می شود (به این جراحی، تشریح گره های لنفاوی رتروپریتوئن/Retroperitoneal lymph node dissection (RPLND) می گویند) .
جایگزین هایی هم برای RPLND وجود دارد ؛ مثل
معاینه های فیزیکی و انجام سی تی اسکن در فواصل معین (مراقبت های هوشیارانه و گوش به زنگ) ، دورۀ درمانی کوتاه شیمی درمانی، یا در مورد مبتلایان سمینوما رادیوتراپی با دز پایین.
گاهی برای مردانی که در مرحلۀ II یا III سرطان بیضه هستند اصلاً RPLND انجام نمی شود یا وقتی انجام می شود که بعد از شیمی درمانی هنوز باقیمانده سرطان وجود داشته باشد.
انجام  RPLNDبه دانش و تخصص بالا نیاز دارد، و کسی که باید تحت این عمل قرار بگیرد باید به پزشکی مراجعه کند که در این کارمهارت و تجربه کافی داشته باشد. خطر این کار به وسعت جراحی مورد نیاز برای برداشت غدد لنفاوی و این که بیمار قبلاً شیمی درمانی گرفته است یا خیر بستگی دارد.

درمان سرطان بیضه با رادیوتراپی (پرتودرمانی)

رادیوتراپی، به تابشِ پرتوهای پر انرژی ایکس به تومور به منظورِ کاهش یا متوقف ساختن رشد آن گفته می شود. قرار گرفتن در معرض اشعه ایکس به سلول ها آسیب می زند. برخلاف سلول های سالم، سلول های تومورال نمی توانند آسیب ناشی از اشعه بودن  را ترمیم نمایند ، خصوصاً وقتی این درمان به مدت چندین روز انجام شود. این درمان باعث می شود تا سلول های تومورال دیگر رشد نکنند و سرانجام از بین بروند.
رادیوتراپی برای سرطان بیضه به صورت  استفاده از پرتودرمانی خارجی است، به این صورت که، پرتو، توسط دستگاهی که فرد در  زیر یا در مقابل آن قرار دارد تولید می شود. مسیر این پرتوها مستقیماً به سمت غدد لنفاوی است نه اسکروتوم و بیضه.
این درمان مدت کوتاهی طول می کشد (چند ثانیه تا چند دقیقه)؛ و 5 روز در هفته وحدودا” 6-5 هفته انجام می شود.
پرتودرمانی معمولاً بعد از ارکیکتومی در مردان مبتلا به سمینوما به منظور کاهش خطر عود انجام می شود. همچنین می توان از این درمان برای افرادی که دچار سمینوما در مرحلۀ II هستند ولی تومورشان حجیم نیست استفاده کرد. هرچند که رادیوتراپی عوارض خاص خود را دارد و به همین جهت لازم است پزشک قبل از درمان آنها را با بیمار در میان بگذارد. گاهی، کسانی که در مرحلۀ I سرطان بیضه هستند به درمان دیگری غیر از ارکیکتومی احتیاج ندارند. ولی این افراد باید مرتباً تحت پیگیری باشند، تا در صورت مشاهده علائم عود پزشک فوراً متوجه شود. این روش، پیگیری دقیق (Surveillance) نام دارد.
نظارت فقط برای کسانی مناسب است که می خواهند مداوم و در مدت طولانی تحت پیگیری و مراقبت باشند.گاهی برای افرادی که نمی خواهند این روش نظارت را داشته باشند درمان های دیگری مثل رادیوتراپی یا شیمی درمانی تجویز می شود.

منبع : دکتر احتجاب